اسراف و راهکارهای مقابله با آن (بخش سوم)
اسراف و راهکارهای مقابله با آن (بخش سوم)
یکی از راه های علاج اسراف، توجه و تفکر در آیات و اخبار شریفهای است که در مذمت آن وارد شده و انسان را از عواقب دنیوی و اخروی آن بر حذر میدارد. نکته این است که اسراف، نوعی مرض است و خلاف عادت محسوب میشود و هیچ عاقلی تمایل ندارد به غیر طبیعی بودن متهم شود.
اسراف و راهکارهای مقابله با آن (بخش سوم)
در اینجا به برخی از راههای مقابله با اسراف اشاره میکنیم:
راهکارهای فردی مقابله با اسراف
۱٫ تقویت بینش توحیدی
۲٫ تقوا و خودسازی
۳٫ مددجویی از پروردگار
راهکارهای خانوادگی مقابله با اسراف
۱٫ مدیریت شایسته
۲٫ تربیت خانوادگی صحیح
۳٫ نقش الگویی والدین در ترویج محاسن اخلاقی
راهکارهای اجتماعی مقابله با اسراف
۱٫ تبلیغات و ارائه الگوی صحیح مصرف
۲٫ معرفی الگوهای ساده زیستی
۳٫ نظارت بر بازار کار و جلوگیری از کالاهای تجملی
۴٫ نقش رسانهها و آموزش و پرورش در اصلاح الگوی مصرف
۵٫ نقش نهادهای قانونی و عوامل اجرایی
نتیجه بحث
- با نیروی ایمان به خدا و معاد میتوان از اسراف در امان بود؛ زیرا کسی که به وجود خدا و روز قیامت باور دارد، هیچگاه از دستورات خدا سرپیچی نمی کند و خود را گرفتار عذاب پروردگار نخواهد کرد.
- تبلیغ گفتاری و نوشتاری در مساجد، مدارس و محافل توسط مبلغین، معلمین، رسانه های گروهی و نصب تابلوهایی در معابر عمومی با موضوع ضرر اسراف، از جمله فعالیتهای ضروری است.
- باید ساده زیستن را به مردم تلقین نمود و زندگی نورانی پیشوایان دین؛ مثل پیغمبر اسلام و حضرت علی علیه السلام را برای مردم الگو و سرمشق قرار داد.
- کم مصرفکردن باید به عادت تبدیل شود.
- مبارزه با اسراف باید از طبقات بالا و از سازمانهای دولتی شروع شود تا دیگران از آنها پیروی کنند.
- فاصله گرفتن از اسرافکنندگان، محدود کردن رفتوآمد با آنها و ایجاد تنفر از آنها در جامعه مردم را از اسراف دور میکند.
قرآن کریم.
سیدرضی، نهج البلاغه، ترجمه مرحوم دشتی، ائمه، بیجا، ۱۳۷۹٫
صحیفه سجادیه، ترجمه و شرح سید علینقی فیضالاسلام، فقیه، چ چهارم، ۱۳۷۷٫
آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، ۱۳۶۶٫
احسانی تیرتاشی، یدالله، اسراف چرا؟، نشرورامین، ۱۳۷۶٫
اسلامیپناه، هادی، اعتدال و انفاق در مصرف، پایگاه اطلاعرسانی حوزه، ۱۸ مرداد ۱۳۸۸ و مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، ۳ مهر ۱۳۸۸، http://www.hawzah.net
اصفهانی، راغب، مفردات الفاظ قرآن، حوراء، تهران، ۱۳۷۹٫
بینام، اسراف و راههای مقابله با آن، ماهنامه عقیدتی فرهنگی نگهبان انقلاب، شماره ۶۷، آذر۱۳۸۰٫
جلائیان، صحت، پایاننامه اسراف از دیدگاه قرآن و سنت، مدرسه علمیه نرجس، ۱۳۸۵٫
حرانی حلبی، علیبنحسینبنشعبه، تحفالعقول، آلعلی:، چ سوم، ۱۳۸۳
حر عاملی، محمدبنحسن، وسائل الشیعـۂ، تحقیقِ مؤسسه آلالبیت: لاحیاء التراث، مهر، قم، بیتا.
حکیمی، محمد و محمدرضا، الحیاہ، ترجمه احمد آرام، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، ۱۳۷۰
دهخدا، علیاکبر، لغت نامه دهخدا، دانشگاه تهران، چ دوم، ۱۳۷۷٫
شاهآبادی، محمدعلی، مروری بر تجمل و اسراف، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ۱۳۸۰٫
طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسـۂ النشر الاسلامی التابعـۂ لجماعـۂ المدرسین، چ پنجم، قم، ۱۴۱۷ق.
طبرسی، فضلبنحسن، مجمع البیان، منشورات الشریف الرضی، الطبعـۂ السادسـۂ، ۱۳۹۲ق.
طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین و مطلع النیرین، مؤسسه البعثـۂ، قم، ۱۴۱۵ق.
کلانتری، علیاکبر، اسلام و الگوی مصرف، بوستان کتاب، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، ۱۳۸۷٫
کلینی، محمدبنیعقوب، الکافی، تحقیقِ علیاکبر غفاری، دارالکتب الاسلامیـۂ، الطبعـۂ الثانیـۂ، ۱۳۶۷ق.
مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسـۂ الوفاء، الطبعـۂ الثانیـۂ، بیروت،۱۴۰۳ق.
موسوی، سید مهدی، پژوهشی در اسراف یا آفت سرمایهها، دفتر تبلیغات اسلامی، قم،۱۳۷۱٫
هاشمزئی، حجت، مصرف صحیح، راهکارها و آسیبها از دیدگاه قرآن و حدیث، سنبله، مشهد، چ سوم، ۱۳۸۷٫
پی نوشت:
[۱] . سخنرانی مقام معظم رهبری، حرم مطهر رضوی، فروردین ۱۳۸۸٫
[۲] . علیاکبر دهخدا، فرهنگ دهخدا، ذیل واژه اسراف، ج۱۰، ص۱۰۲۶٫
[۳] . راغب اصفهانی، مفردات الفاظ قرآن، ص۴۰۸٫
[۴] . فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۳، ص۲۱۷٫
[۵] شیخ طبرسی، تفسیر مجمع البیان، ذیل آیه شریفه، ج۴، ص۶۳۸٫ .
[۶] . مقاله اسراف و راههای مبارزه با آن، ماهنامه فرهنگی عقیدتی نگهبان انقلاب، ش۶۷، آذر ۱۳۸۰٫
[۷] . شیخ حرعاملی، وسائل الشیعه، ج۲۱، ص۵۵۱٫
[۸] . محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۴، ص۵۳٫
[۹] . محمدرضا و محمد حکیمی، الحیاـۂ، ترجمه احمد آرام، ج۴، ص۳۴۱٫
[۱۰] . شیخ حر عاملی، وسائل الشیعـۂ، ج۳، احکام المساکن، باب ۲۵، ح۴٫
[۱۱] . شیخ کلینی، اصول کافی، ج۲، ص۱۳۷٫
[۱۲] . سید مهدی موسوی، پژوهشی در اسراف، ص۵۷٫
[۱۳] . محمدرضا حکیمی، الحیاـۂ، ترجمه احمد آرام، ج۲، ص۲۵۶٫
[۱۴] . محمد باقرمجلسی، بحارالانوار، ج۶۸، ص۵۴۳٫
[۱۵] . اسراء/۲۷٫
[۱۶] محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۶۸، ص۳۴۴٫٫
[۱۷] ذاریات/۳۳و۳۴٫٫
[۱۸] شیخ کلینی، اصول کافی، ج۲، ص۲۴۹٫ .
[۱۹] . محمد دشتی، ترجمه نهج البلاغه، حکمت ۱۵۷، ص۲۹۳٫
[۲۰] . فیض الاسلام، شرح صحیفه سجادیه، دعای ۳۰، ص۲۸۹٫
[۲۱] . عبدالواحد آمدی، غررالحکم، ج۱۱، ص۳۲۲٫
[۲۲] . محمد دشتی، ترجمه نهج البلاغه، نامه ۳۱، ص۳۹۳٫
[۲۳] . محمد دشتی، ترجمه نهج البلاغه، خطبه ۴۵، ص۵۵۳٫
[۲۴] . محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیرالقرآن، ج۱۶، ص۳۱۴٫
[۲۵] . مقاله اعتدال در انفاق و مصرف به نقل از سایت اینترنتی : www.hawzah.net
[۲۶] توبه/۳۴ .