معرفی سورنجان و خواص درمانی آن
سورنجان گونههای مختلفی دارد که بعضی از آنها بسیار سمّی میباشند چنان که در بعضی از سورنجانهایی که سمّی بوده و مصرف آنها ممنوع است، حتی در استعمال خارجی میتواند از راه خراش پوست وارد خون شده و شخص را
معرفی سورنجان و خواص درمانی آن
نام علمی:
Colchidum Speciosum Stev.، نام فرانسه Colchique و نام انگلیسی آن Colchicum میباشد. نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، گل حسرت، عکنه، سورنجان شیرین و سورنگان نامیده شده است.
تیره گیاه:
گل حسرت Colchicaceae
نوع گیاه:
بوته در بازار دارویی گاهی مواقع غده گیاه شنبلید یا سورنجان مصری را که مشابه سورنجان سفید است به نام سورنجان دارویی میفروشند.
مشخصات ظاهری:
گیاهی است چند ساله و خودرو به ارتفاع حدود ۱۰ سانتیمتر گاهی موارد بیشتر، برگهای آن باریک، دراز، خطی، بیضوی و نوکتیز و گلهای آن به طور منفرد از زمین خارج میشوند و ظاهراً شبیه گل زعفران میباشند. محفظه میوهی آن دارای ۳ خانه است و در هر خانه حدود ۷۰ دانهریز با طعمی تلخ وجود دارد. پیاز گیاه گوشتدار، سفت یا غده مانند است که از غشای متورم پوشیده شده و اغلب سیاه رنگ میباشد. پوست و مغز غده زیرزمینی (سورنجان) سفید و طعم آن شیرین است که نسبت به دیگرگونهها مرغوبتر میباشد.
نکته:
در بازار دارویی گاهی مواقع غده گیاه شنبلید یا سورنجان مصری را که مشابه سورنجان سفید است به نام سورنجان دارویی میفروشند.
طبیعت سورنجان:
طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی گرم و خشک میباشد.
رویش جغرافیایی:
اغلب در مناطق مدیترانهای، اروپا، قفقاز، آسیای صغیر و بیشتر در کشورهای یونان، یوگوسلاوی، مجارستان و روسیه انتشار دارد. در ایران نیز در دامنههای البرز، بعضی از نواحی جنگلی حاشیه دریای خزر و در استانهای خراسان شمالی، جنوبی و رضوی به طور خودرو یافت میشود.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گل حسرت:
یک آلکالوئید جدید به نام اسپسیوزین در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده:
پیاز یا غده زیرزمینی (سورنجان شیرین)
نحوه مصرف:
طبق دستور پزشک.
خواص درمانی:
مسهل انواع بلغ و خارج کننده اخلاط لزج بدن، مسکن دردهای عصبی و ضد یرقان، افزاینده نیروی جنسی و مسکن دردهای عمومی بدن، ضد نفخ و بادشکن میباشد. در ضمن برای نقرس، خارش و بیماریهای کبدی و طحال نیز مفید است. در استعمال خارجی ضماد آن کاهنده التهاب و مسکن درد روماتیسم و درد مفاصل میباشد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (۱۳۹۵)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از ۴۰۰ نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.