امانت داری از منظر قرآن کریم
امانت داری از منظر قرآن کریم
برای داشتن یک جامعه سالم و متعالی، لازم است امر امانت داری در آن به صورت کامل صورت گیرد. در این نوشتار به بررسی امانت داری از نگاه قرآن کریم می پردازیم. با ما همراه باشید.
امانت داری از منظر قرآن کریم
آغاز سخن
امانت داری یکی از ویژگی های پیامبران و یکی از صفات برجسته مومنان واقعی است و مومنین رستگار کسانی هستند که امانت ها و پیمان های خود را رعایت می کنند و پایبند بودن به عهد و پیمان در برابر خالق و خلق از صفات بارز مومنان است.
معنای لغوی امانت
در کلام علمای اسلامی امانت داری به معنای چیزی است که در نزد غیر به ودیعه سپرده می شود تا آن را برای سپارنده حفظ کند و سپس به او برگرداند. امانت داری یکی از ویژگی های پیامبران است و علاوه بر ویژگی پیامبران، یکی از صفات برجسته مومنان واقعی است. امانت داری از ویژگی های اخلاقی و صفات پسندیده در میان همه ی اقوام و ملت هاست و عموم انسان ها با هر عقیده و مذهب امانت داری را اهمیت قائل اند و امانت دار را می ستایند.
و در قرآن نیز به حفظ و اهمیت امانت و امانت داری اشاره شده است از جمله در آیات ۱۲۵ سوره شعرا، آیه ۸ مومنون، آیه ۷۲ سوره احزاب و … به بررسی آیات مربوطه به امانت داری در قرآن کریم پرداخته می شود.
رسول امین
«سپس افزود من برای شما فرستاده امینی هستم (انی لکم رسول امین) سابقه زندگی من در میان شما گواه این حقیقت است که هرگز راه خیانت نپوئیدم و جز ح و صداقت در بساط نداشتم…. اکنون که چنین است و شما هم به خوبی آگاهید از …[۲] ».
انسان در زندگی اش باید امین و صادق باشد و راه خیانت را نپوید این امانت داری و صداقت راهی است که اطلاعت خدا را به دنبال دارد.
۱- رسالت انبیاء برای رشد مردم است نه سلطه بر آن ها «لکم»
۲- پیامبران از خود حرفی نداشتند هرچه می گفتند پیام الهی بود. «رسول امین»
۳- لحن همه انبیاء و شیوه تبلیغ و محتوای مطالب و خط فکری آن ها مشترک است(….) ».[۳]
پیامبران هر آن چه می گفتند پیام الهی بود و در این پیام صداقت بود و امانت داری. انسان نیز باید در رازهای زندگی اش صداقت و امانت داری را پیشه کند نه دروغ و خیانت را. که اگر دروغ و خیانت باشد انسان از خدا دور شده و به شیطان نزدیک می گردد.
« انّی لکم رسولٌ امینٌ» یعنی من برای شما رسولی از ناحیه پروردگارتان و امینی بر رسالت او هستم، به شما ابلاغ نمی کنم، مگر آن چه که پروردگارم مأمورم کرده، و از شما خواسته است، و به همین جهت جمله ( فاتقوا الله و اطیعون) را بر آن متفرع کرده دستورشان داد نا اطاعتش کنند، چون اطاعت او اطاعت خداست[۴]».
انسان باید در زندگی امین و صادق باشد در همه ی مسائل که این مانت و صداقت در مسیر اطاعت و بندگی خدا لازم است و او را در اعلی درجات بالا می برد.
(انی لکم رسول امینٌ)
« …… من برای شما رسولی امینم ….. »[۵]
همان گونه که پیامبر در ابلاغ پیام الهی صداقت و امانت را پیشه خود کرد و در پیام الهی حرفی از خود نزد هر آنچه بیان کرد پیام الهی بود. انسان نیز در زندگی باید امانت داری را پیشه کرد هم در دنیا هم در آخرت خسران نصیبش گردید.
دیدگاه مقبول
صفات مومنین
به هر حال مسلم است که پایبند بودن به تعهدات و حفظ و ادای امانات از مهم ترین پایه های نظام اجتماعی بشر است و بدون آن ها هرج و مرج در سرتاسر جامعه به وجود خواهد آمد، به همین دلیل حتی افراد و ملت هایی که اعتقاد الهی و مذهبی نیز ندارند برای مصون ماندن از این هرج و مرج اجتماعی ناشی از خیانت در عهد و امانت، خود را موظف به انجام این دو برنامه –لااقل در مسائل اجتماعی- می دانند.»[۷]
خداوند به انسان امانت های بسیاری را به ودیعه گذاشته است بر انسان لازم است از این امانات الهی استفاده نماید و راه خیانت را پیشه خود ننماید و مومنان کسانی هستند که در حفظ این امانات تربیت می کنند و اگر ادای امانت در جامعه صورت نگیرد علاوه بر اثراتی که روی فرد دارد روی اجتماع نیز آثاری دارد و آن این که باعث هرج و مرج اجتماعی می شود. با وجود هرج و مرج اجتماعی آن جامعه چگونه می تواند در مسیر عبودیت و بندگی خدا حرکت نماید.
پی نوشت: