استفاده از «کلمات مودبانه» توسط کودک

یکی از مهارت هایی که کودک باید بیاموزد، «مهارت تشکر از دیگران» است.
 

چکیده: به چشم آمدن زحمت دیگران، یکی از مهارت هایی است که باید از کودکی به آموختن آن اقدام کرد. اگر کودکی، لطف دیگران را نبیند، در مقام تشکر نمی آید. از همین روی لازم است دیدن لطف دیگران و زبان تشکر را از کودکی آموخت. با ما همراه باشید تا در این مورد بیشتر بدانید.
 
تعداد کلمات ۱۰۱۰ / تخمین زمان مطالعه ۵ دقیقه

 

آیا کودکم باید از کلمات مؤدبانه مثل لطفأ و متشکرم برای مطرح کردن خواسته هایش استفاده کند؟
معمولا والدین به فرزندان شان یاد می دهند که چگونه مؤدبانه خواسته هایشان را مطرح کنند و هنگام درخواست چیزی از کلمه ی لطفا استفاده کنند و یا از دیگران به خاطر کاری که برایشان انجام داده اند تشکر کنند. والدین مجبورند که این مسئله را مدام به کودک یادآوری کنند. علی رغم این موضوع گاهی کودک این مطلب را فراموش می کند.
وقتی کودکان بدون این که مجبور باشند، می گویند لطفا و یا متشکرم، پدر و مادر احساس رضایت کامل دارند. آنها جلوی جمع به فرزندن شان می بالند و وقتی کودک در خانه مؤدبانه حرف می زند، خوشحال می شوند. معمولا کودکان در – طول روز چیزهای زیادی از والدین شان می خواهند. اگر آنها عادت کنند هروقت چیزی خواستند، بگویند لطفا و هروقت کسی برای آنها کاری انجام داد، از او تشکر کنند، والدین احساس خوبی پیدا می کنند و راحت تر می توانند نیازهای فرزندشان را برآورده کنند.
 

اما سؤال اینجاست که چرا بچه ها از این دو کلمه ی مؤدبانه و محبت آمیز استفاده نمی کنند. چرا مادران مجبورند به فرزندشان بگویند از کسی تشکر کند و یا از مهمانشان خداحافظی کند؟ گاهی اوقات حتی اگر بچه ها را مجبور کنیم نیز باز از این کلمات استفاده نمی کنند. این کار باعث شرمندگی والدین می شود. بچه ها اغلب فراموش می کنند که لطفا بگویند و یا از دیگران تشکر کنند و این کار آنها نشانه ی بی ادبی نیست. این کار کودکان نیز دلایل زیادی دارد. اول این که کودک براییاد گرفتن این مهارت نیاز به تکرار و تمرین در شرایط مختلف دارد تا بتواند درست حرف بزند. مثلا وقتی کودکی به خانه ی مادربزرگش می رود و مادر بزرگ به او هدیه ای می دهد، کودک از مادر بزرگش تشکر می کند. ولی او ممکن است نداند که وقتی همسایه شان نیز به او چیزی می دهد، باید از او نیز تشکر کند.
گاهی اوقات بچه ها خجالتی هستند و به همین دلیل نمی توانند از دیگران تشکر کنند. بعضی از بچه ها خودشان این کار را انجام می دهند ولی بعضی دیگر وقتی می بینند بزرگترها به آنها توجه دارند، نمی توانند این کار را انجام دهند. یک کودک خجالتی به راحتی نمی تواند بگوید « لطفأ یا متشکرم» و اگر والدینش او را به این کار مجبور کنند، کودک بیشتر مقاومت می کند و این کلمات را به زبان نمی آورد.

گاهی اوقات نیز کودک آنقدر به چیزی مشغول است که فراموش می کند بگوید لطفا و متشکرم. مثلا وقتی به کودک هدیه یا یک اسباب بازی جدیدی می دهید، ذهن او درگیر آن می شود. کودک نمی تواند به راحتی دیگران را درک کند و چیزی را که والدینش به او می گویند را تکرار کند. بنابراین وقتی کودک هیجان زده است، ممکن است نتواند از این واژه ها استفاده کند.
اگر والدین بیش از حد به کودک فشار بیاورند و هروقت او خواسته ای داشت، مجبورش کنند که لطفا بگوید، کودک عادت می کند از این واژه به عنوان حربه ای برای رسیدن به خواسته هایش استفاده کند. مثلا وقتی کودک به مادرش می گوید: «مامان، مامان لطفا این عروسک رو برام بخر.» کودک احساس می کند چون مؤدبانه خواسته ی خودش را مطرح کرده باید به چیزی که می خواهد، برسد و وقتی مادرش با او مخالفت می کند، کودک گیج می شود. او از خودش می پرسد که چرا مادرش به حرفش گوش نداده؛ بنابراین کودک احساس می کند که گاهی اگر لطفا بگوید می تواند به خواسته ی خودش برسد، ولی گاهی نیز نمی تواند به چیزی که می خواهد برسد.
 

اگر کودک تان برای بیان خواسته هایش از کلمات لطفا و یا متشکرم استفاده نمی کند، می توانید با چند روش این نکته را به آموزش دهید، ببینید کودک تان در چه شرایطی از این دو واژه استفاده می کند. هر وقت او این کار را کرد تشویقش کنید و به کودک بگویید که خیلی دوست دارید او با شما این گونه حرف بزند. بعد از کودکتان به خاطر رفتار خوبش، تشکر کنید. با این روش شما برای او الگوی خوبی می شوید. اگر کودک با شما مؤدبانه رفتار نکرد، به او بگویید که مثلا با این رفتارش دلتان نمی خواهد به او آب میوه یا خوراکی مورد علاقه اش را بدهید. از او بخواهد به روش بهتری خواسته ی خودش را مطرح کند. با این روش کودک مجبور می شود به شما بگوید لطفا و لحن صدای خودش را نیز تغییر دهد.

وقتی خواسته ی خودمان را مطرح می کنیم، لحن صدای مان بسیار مهم است. معمولا بزرگترها به این نکته بیشتر توجه دارند و وقتی خواسته ای از کسی دارند، با لحن صدای خوبی، خواسته ی خودشان را مطرح می کنند. وقتی کودک مدام برای شما خرده فرمایشاتی دارد، شما از دست او به ستوه می آیید و به او می گویید: «بگو لطفا ! اگر کودک مثل شما با لحنی محکم بگوید لطفا» باز ازدست او عصبانی می شوید. بنابراین به جای این که سر او داد بزنید و بگوید لطفا بگو، بهتر است لحن صدای خودتان را تغییر دهید تا کودک منظور شما را متوجه شود.
وقتی از کودک می خواهید برای شما کاری انجام بدهد، از کلمه ی لطفأ استفاده کنید و از او تشکر کنید. بیشتر اوقات ما بدون این که این کار را بکنیم به کودکمان دستور می دهیم. وقتی کودک تان می بیند که شما با او و دیگران مؤدبانه حرف می زنید از شما الگو می گیرد و خودش نیز از این کلمات مؤدبانه استفاده می کند. 
 
منبع: کتاب «راهنمای کامل تربیت کودک (از تولد تا نوجوانی)»
نویسنده: رابین گلدستاین
مترجم: شیرین یزدانی