مهارت رفتار جرأت‏مندانه

ارتباط سالم، یکی از مهمترین زمینه‏ های سلامت زندگی اجتماعی است.
 

چکیده : ارتباط مؤثر رابطه ای است که در آن شخص به گونه ای عمل می کند که در آن علاوه بر اینکه خودش به خواسته‏ هایش می رسد، افراد مقابل نیز احساس رضایت دارند. یکی از مهارت های ارتباط مؤثر، جرأت ورزی است.

تعداد کلمات ۱۲۱۸ / تخمین زمان مطالعه ۶ دقیقه

 

آیا در «نه» گفتن دچار مشکل هستید؟ حتی وقتی واقعا لازم است «نه» بگویید؟
آیا احساس میکنید همه مردم از روی شما راه میروند؟
آیا در کنترل خشم خود خود دچار مشکل هستید؟
اگر حتی جواب یکی از سوالات بالا را هم «بله» داده اید، شاید برایتان مفید باشد که رفتار جرأت مندانه را یاد بگیرید.
 

جرأت‏مندی، یعنی دفاع از حقوق خود و بیان افکار و احساسات خویش که به شیوه مستقیم، صادقانه و مناسب انجام شود. افراد جرأت‏ورز برای خود و دیگران احترام قائل هستند. آنان منفعل نیستند و ضمن این که به خواسته ها و نیازهای دیگران احترام می‏ گذارند، اجازه نمی دهند دیگران از آنها سوء استفاده کنند و به شیوه قلدرمآبانه با آنان ارتباط برقرار کنند.
 

اگر رفتار جرأتمندانه را بلد نباشیم، این احساسات را تجربه میکنیم:
• افسردگی، که نتیجه خشمی است که در درون خودمان ریخته ایم، احساس اینکه هیچ کس نمیتواند به ما کم کند، احساس نا امیدی و احساس اینکه نمیتوانید زندگی خودتان را کنترل کنید.
• رنجش، که در واقع خشم نسبت به دیگران است که از من سوء استفاده میکنند.
• نا امیدی، چرا من قربانی هستم و همه از من سوء استفاده می کنند؟
• خشم / خشونت، اگر نتوانیم از راه مناسب عصبانیت خود را ابراز کنیم، این عصبانیت جمع شده و ناگهان منفجر میشود.
• نگرانی که باعث انزوا میشود. اگر شما از افراد و موقعیتهایی که باعث بوجود احساس بد در شما میشوند دوری کنید، کم کم از فعالیتهای لذت بخش، از موقعیت های کاری، روابط خوب و بسیاری چیزهای خوب دیگر محروم خواهید شد.
• روابط ضعیف در همه عرصه ها. کسانی که رفتار جرأتمندانه ندارند معمولا نمیتوانند احساسات خودشان را چه خوب و چه بد بروز دهند. این یک جنایت در حق یک رابطه است و به مرگ رابطه منجر میشود که دو طرف نتوانند به هم بگویند چه چیزهایی را میخواهند، چه احتیاجاتی دارند و اثر رفتار طرف مقابل روی آنها چیست. هیچ کس ذهن خوانی بلد نیست. این روحیه دوستی ها و روابط کاری را هم خراب میکند.
• نالیدن های جسمی. سردرد، فشار خون بالا، زخم معده. همه میدانیم که استرس با بدن ما چه میکند. اگر رفتار جرأتمندانه به یک عادت تبدیل شود باعث کاهش استرس خواهد شد.
• مشکل در فرزندداری. بچه ها از وقتی به دنیا می آیند خوب میدانند که چگونه محدودیت هایی برای آنها گذاشته میشود و میزان جدیت این محدودیت ها را بسنجند. اگر والدین جرأتمند و قاطع نباشند، کودکان به راحتی به آنها سوار میشوند.
 

۱٫ همدلی/ تصدیق: چیزی بگویید که نشان دهد شما موقعیت نفر مقابل را میفهمید و درک میکنید. این به آنها نشان خواهد داد که شما قصد دعوا کردن ندارید و طرف مقابل را خلع سلاح میکنید. مثلا در مثال بالا: ” من میدانم که وقتی تو آماده هستی و من نیستم اعصابت خرد میشود … “
۲٫ طرح مسأله و مشکل: این قسمت مربوط به شرح مشکل و نارضایتی شماست و توضیح میدهد که چرا شما نیاز دارید که چیزی تغییر کند. مثال: “… اما با این کار فقط مرا گیج و آشفته میکنی و حتی ممکن است آماده شدن من بیشتر طول بکشد. وقتی هم که بعدش در ماشین می رویم هر دو از دست هم عصبانی هستیم و در وضعیتی نیستیم که بتوانیم لحظات خوبی با هم داشته باشیم.”
۳٫ طرح خواسته شما: این یک درخواست مشخص برای تغییر یک رفتار مشخص در طرف مقابل است. برای مثال، ” میشه از این به بعد زمان خروجمان را مشخص کنیم و اگر تو زودتر آماده شدی بروی به یک اتاق دیگر روزنامه بخوانی یا تلویزیون تماشا کنی؟

• از زبان بدن جرأتمندانه استفاده کنید. در صورت طرف مقابل نگاه کنید، راست بایستید یا بشینید، ژست بی اعتنایی نگیرید. مطمئن باشید که حالت چهره شما در عین حال که جدی است خوشآیند هم هست. صدای خود را آرام و نرم نگه دارید، نه حالت ناله whiney خود بگیرید نه حالت abrasive.
• از عباراتی که “من” دارند استفاده کنید. تمرکز خود را روی مشکلی که دارید بگذارید، نه روی مقصردانستن و سرزنش کردن طرف مقابل. مثال: “من دلم میخواهد ماجراهایم را بدون اینکه کسی حرفم را قطع کند تعریف کنم.” به جای گفتن اینکه: “تو همیشه وقتی چیزی تعریف میکنم حرفم را قطع میکنی.”
• ازواقعیت ها استفاده کنید نه قضاوت ها. مثال: “نقطه گذاری های شما احتیاج به کار دارد و قالب بندی شما یک پارچه نیست.” به جای “این یک کار درهم و برهم است”. یا “می دانی آن لباس چند لک دارد؟” به جای “نمیخوای که این طوری بری بیرون؟
• نشان دهید که افکار، احساسات و عقاید شما مال خودتان است. خودتان را صاحب آنها نشان دهید. مثال: “من عصبانی میشوم وقتی او زیر قولش میزند.” به جای ” او مرا عصبانی می کند.” یا” من فکر میکردم بهترین روش این است که … ” به جای ” تنها روش معقول این است که … .
• درخواسته ای واضح و رک و مستقیم کنید. طرف مقابل را به نه گفتن دعوت نکنید. مثال:”میشه لطفا …؟” به جای ” ناراحت نمیشی که …؟” یا “چرا تواین کار رو نمیکنی… ؟
 

نکته و مسأله خود را تکرار کنید، از صدای آهسته و خوش آیند استفاده کنید. درگیر بحث یا توضیح دادن و موجه کردن خودتان نشوید. این کار باعث میشود که در دام طعمه شدن، بازیچه شدن و یا منطق های بی ربط گرفتار نشوید. مثال: شما چیزی را خریده اید و میخواهید آن را پس بدهید و میدانید که باید پولش را به شما برگردانند. فروشنده در مورد علت پس دادن سوال میکند و میخواهد به شما بگوید که مشکل از شماست که نظرتان عوض شده است و سعی دارد به جای پس دادن پول به شما اجازه تعویض جنس بدهد. با استفاده از روش Broken record داخل مغازه میشوید و میگویید” من تصمیم گرفته ام که این جنس را پس بدهم چون به آن نیازی ندارم و میخواهم پولم را پس بگیرم.” بعد بی اعتنا به آنچه که فروشنده میگوید جمله خود را تکرار کنید. اگر با تکرار شما باز هم فروشنده کوتاه نیامد ازاو بخواهید که میخواهید رئیس مغازه را ببینید و همین جمله را تکرار کنید. باورکنید که این روش جواب می دهد.
 

این روشی است برای منحرف کردن انتقادات منفی و انتقاداتی که قصدشان بازی کردن با شماست. شما با بعضی از واقعیتها موافقت می کنید ولی بر حق انتخاب رفتار خودتان پافشاری میکنید. انحراف یا مه گرفتگی برای دوری کردن از دعوا بسیار مؤثر است و باعث میشود مردم از انتقاد کردن دست بردارند. با افرادی که مهمترند و شما باید با آنها زندگی کنید، بهتر این است که در سکوت به حرفهای آنها گوش بدهید و سپس جرأتنمندانه پاسخ دهید.

 
منبع:
سایت مرکز مشاوره مأوا
سایت دکتر سلام