مدیریت گفت‏ و گو بین همسران

در موارد بسیاری همسر ما، با شیوه بیان و لحن بیان ما مخالف است نه با آنچه می‏ گوییم.
 

  جلوگیری از بحث و دعوا کار سودمندی است اما نباید برای جلوگیری از بروز جر و بحث، احساس­ را سرکوب نمود. علاوه بر این، زن با سرکوب عمدی احساس­ هایش، به تدریج به موجودی بی ­احساس و بی­ شور و حرارت مبدل می ­شود.

تعداد کلمات ۱۳۸۱ / تخمین زمان مطالعه ۷ دقیقه 

زنان نیز با آگاهی یافتن از تفاوت­های زن و مرد و تمرین کردن می­توانند یاد بگیرند که چگونه بدون سرزنش و ملامت کردن، احساس خود را به زبان بیاورند. برای اینکه مرد احساس نکند که مقصر است و قوت قلب پیدا کند، بهتر است پس از اینکه زن احساسش را با همسرش در میان گذاشت، به مدت چند دقیقه مکث کند و سپس به شوهرش بگوید از اینکه به حرف­های او گوش داده، بسیار سپاس­گزار است. در این حالت، زن می­تواند برخی از عبارت­های زیر را بیان کند:

کدورت از دلِ حافظ بِبُرد صحبتِ دوست       صفاىِ همت پاکان و پاک دینان بین
 

بسیاری از مردان نمی­دانند که زنان به گونه­ای متفاوت احساس خود را بروز می­دهند. به همین دلیل، در مقابل شنیدن احساس و حرف دل آنها به گونه­ای نادرست قضاوت و داوری کرده و آن را بی­اعتبار تلقی می­کنند. همین کار، موجب ایجاد اختلاف میان زن و شوهر می­شود.
از بدترین جمله­هایی که مرد ممکن است به همسرش بگوید آن است که: «نباید همسرش احساس ناراحتی کند». این جمله زن را بسیار آزرده خاطر می­کند، گویی بر روی زخمش نمک بپاشند. بنابراین، مرد نباید از این جمله استفاده کند و نباید درصدد باشد به همسرش توضیح دهد که چرا نباید ناراحت و دل­خور باشد؛ چون این کار فقط وضع را بدتر می­کند.
گر خاطرِ شریفت، رنجیده شد ز حافظ       بازآ که توبه کردیم، از گفته و شنیده
 

زنان برای آنکه به احساس بهتری دست یابند، درباره مسائل گذشته، مسائل بالقوه، مسائل آینده و حتی مسائلی که راه حلی برای آن وجود ندارد، صحبت می­کنند. هرچه بیشتر حرف می­زنند و توضیح می­دهند، احساس بهتری پیدا می­کنند. این شیوه خاص زنان است.
هم­دردی کردن و درکِ احساس زن، به وی کمک می­کند تا بیشتر پذیرا و قدردان حمایت شوهرش باشد. مرد به طور غریزی نمی­تواند تشخیص دهد که اظهار صمیمیت و درد دل کردن تا چه اندازه برای زن مهم است. پیش از هرچیز، زن به کسی نیاز دارد که به حرف او گوش کند.
سینه مالامال دردست اى‌دریغا مرهمى       دل ز تنهایى به جان آمد خدا را همدمى
 

باتوجه­ به اینکه مرد در آغاز رشد خود، الگو و سرمشق مناسبی نداشته­، ممکن است مدتی طول بکشد تا بیاموزد که باید بیشتر به همسرش محبت کند، با این حال مهم­ترین گام را برداشته است؛ زیرا او آگاه است که به خواسته­های همسرش بی­توجه بوده و از همین روی، قصد دارد رفتارش را تغییر دهد.
 

درمیان نگذاشتن خواسته­ های خود در روابط نزدیک، آثار منفی پایداری بر جای می­گذارد. ما اغلب به اشتباه گمان می­کنیم دیگران به اندازه­ای ما را می­شناسند که بدانند چه احساسی داریم و چه می­خواهیم. می­پنداریم نیازی نیست که خواسته­ هایمان را با دیگران در میان بگذاریم. همین پندارهای اشتباه موجب می­شود که ما نیازها، احساس­ها و خواسته ­هایمان را به زبان نیاوریم و انتظار داشته باشیم که دیگران خودشان متوجه آنها شوند. به جمله ­های زیر توجه کنید:

شِکرفروش که عمرش دراز باد، چرا         تفقّدى نکند طوطىِ شکرخا را؟[۱]
 

خودداری کردن از بروز عواطف و احساس­های منفی، سبب می­شود که آن عواطف، زندگی ما را به شدت زیر سلطه خویش درآورند. هنگامی که زن و شوهر یا یکی از آنها نتواند حرف دلش را بزند، این حرف­های نگفته در سیستم ­روانی وی انباشته می­شود و سرانجام یک روز این حرف­های نگفته به حد انفجار می­رسد و همسران را دچار مسائل فراوانی خواهد کرد؛ زیرا قدرت تحمل و ظرفیت هر انسانی محدود است. اما اگر آنها به قول خانواده­درمان­گران، این سطل زباله را خالی کنند[۲] و برون­ریزی داشته باشند و حرفشان را در سینه نگه ندارند، این سطل زباله پر نمی­شود و در زندگی سرریز نمی­کند. درنتیجه، کمتر دچار مشکل می­شوند و رضایت­مندی زناشویی بیشتری را تجربه می­کنند.
به کجا برم شکایت، به که گویم این حکایت     که لبت حیات ما بود و نداشتى دوامى
هفت سال از زندگی مشترک امین و سحر می­گذشت. آنها احساس می­کردند ازدواجشان پایدار است. اما گاهی وقت­ها که امین با سحر به توافق نمی­رسید، سحر را  مسخره­ و به شیوه نیمه شوخی- نیمه جدی از او به شدت انتقاد می­کرد تا حرفش را به کرسی بنشاند یا خشمش را به سحر نشان دهد. از سوی دیگر، سحر ساکت و مطیع بود. وقتی امین طعنه می­زد و او را آزار می­داد، او با سکوت می­ پذیرفت. سال­های سال به همین صورت سپری شد. تا اینکه یک شب بین آنها جر و بحث پیش آمد و امین طبق معمول، به سحر نیش و کنایه زد. ناگهان سحر از خشم منفجر شد و گفت: «بس­کن، بس­کن. از این رفتار بچه­ گانه تو خسته شدم. جانم به لبم رسیده، دیگر طاقت ندارم…». مدتی فریاد کشید و بعد ساکت ماند. هر دو حیرت زده بودند؛ چون پیش از این، هیچ کدام این بخش از وجود سحر را ندیده بودند.
سحر حقایقی را مخفی کرده بود که لازم بود عیان شود (اعتراض علیه موذی ­گری­های امین). این حقایق سرانجام در یک واکنش تند سر برآورد.
سحر باید مدت­ها پیش از این به امین می­گفت که این رفتار اشتباه تو سبب می­شود تا من از تو فاصله بگیرم. من تو را دوست دارم، اما این رفتار تو مرا ناراحت می­کند. می­خواهم با هم در مورد این موضوع صحبت کنیم تا دوباره این اتفاق نیفتد.
 

شاید بارها حکایت زندگی زن و شوهرهایی را شنیده باشید که هیچ­وقت دعوا و یا جر و بحثی با هم ندارند، اما ناگهان با تصمیم خود مبنی بر جدایی، همه را متحیر و شگفت زده می­کنند. در بسیاری از این موارد، زن و گاهی شوهر، احساس­های منفی و ناخوش­آیند خود را سرکوب کرده تا مانع از بروز جر و بحث و دعوا شود. درنتیجه، او بی حس و حال می­شود و توانایی ابراز عشق و محبت را ندارد. هنگامی که احساس­های منفی سرکوب می­شوند، احساس­های مثبت هم به همراه آن سرکوب می­شوند و عشق و محبت می­میرد.
 

براساس پژوهشی که در یکی از دانشگاه­های آمریکا در زمینه ارتباطات انجام گرفت به این نتیجه رسیدند که در گفت­وگوهای رو در رو، زبان بدن ۵۵ درصد و لحن صدا ۳۸ درصد پیام را مخابره می­کند و این در حالی است که کلمات، تنها ۷ درصد پیام را مخابره می­کنند.
بنابراین، در بیشتر موارد این شیوه بیان ماست که موجب ناراحتی و تنش می­شود، نه آنچه می­گوییم. بنابراین، برای جلوگیری و پرهیز از جر و بحث، باید این نکته را به یاد بسپاریم که همسرمان در موارد بسیاری با آنچه می­گوییم مخالفتی ندارد، بلکه به شیوه بیان و لحن گفته ­هایمان اعتراض دارد.
صبح­دم، مرغ چمن با گل نوخاسته گفت      ناز کم کن که در این باغ، بسى چون تو شکفت
گل بخندید که از راست نرنجیم ولى هیچ عاشق، سخن سخت به معشوق نگفت

 
منابع :
کتاب رمز و راز دلبران، علی محمد صالحی
کتاب مردان مریخی زنان ونوسی، جان گری
کتاب راه نفوذ بر دلها، برایان تریسی

پی نوشت :