آموزش کاربردی مقابله با خجالت و مهارت پاسخگویی به تلفن برای کودکان

توسط الناز معتمدی منتشر شده در 1399/01/29

رفتار فرد خجالتی، به دیگران این پیام را می‌دهد که آنها را دوست ندارید و نمی‌توانید از طریق گفت‌وگو با آنها ارتباط برقرار کنید. یادگیری پاسخگویی به تلفن به شیوه‌ای مؤدبانه، یکی از مهارت‌های مهم اجتماعی محسوب می‌شود که می تواند در زمینه رفع این مساله کمرویی نیز بسیار موثر باشد.

آموزش کاربردی مقابله با خجالت و مهارت پاسخگویی به تلفن برای کودکان

استفاده از تلفن، مهارت اجتماعی مهمی است که برای مقابله با خجالت نیز بسیار ضروری است

رفتار فرد خجالتی، به دیگران این پیام را می‌دهد که آنها را دوست ندارید و نمی‌توانید از طریق گفت‌وگو با آنها ارتباط برقرار کنید. یادگیری پاسخگویی به تلفن به شیوه‌ای مؤدبانه، یکی از مهارت‌های مهم اجتماعی محسوب می‌شود که می تواند در زمینه رفع این مساله کمرویی نیز بسیار موثر باشد.

تعداد کلمات ۱۷۸۰ / تخمین زمان مطالعه ۹ دقیقه

تعریف و نشانه های خجالت و کمرویی

خجالت، بی‌میلی و اکراه در برقراری ارتباط با دیگران و جلوگیری از بروز احساسات و نیز احساس ناراحتی در مورد رفتار و ایفای نقش در مقابل دیگران و احساس ناراحتی در مورد قضاوت دیگران، تعریف می‌شود.با کسانی که شما را در خطر تنهایی قرار می‌دهند، مهربان باشید. کودکان کمرو ممکن است در زمینه‌ی اینکه نمی‌توانند علاقه‌ی خود را به دیگران نشان دهند، احساس خیلی بدی داشته باشند. شاید اعتقاد داشته باشند که آنها افراد جالبی نیستند و چیزی برای گفتن ندارند و نمی‌توانند برای برقراری ارتباط دوستانه، از طریق گفت‌وگو و مکالمه، تلاش کنند، زیرا هر دو نفر باید در مکالمه مشارکت کنند و اگر یک نفر شرکت نکند، ارتباط به هیچ وجه برقرار نمی‌شود. رفتارهایی که به کاهش کمرویی و خجالت در کودکان کمک می‌کند: خندیدن و سلام دادن به کودکان دیگر، در پایان و یا اواسط درس به همراه یک دوست از معلم، شخصاً سؤال پرسیدن، بالا بردن دست در کلاس برای پاسخگویی به سؤال، داوطلب شدن برای رساندن پیامی، لبخند به کودکانی که به طور طبیعی و در حالت عادی با او صحبت نمی‌کنند، سلام گفتن به فروشنده‌ای که از او کالایی می‌خرد، درخواست از فروشنده برای کمک در یافتن بعضی از مواد خوراکی، پذیرش همه‌ی دعوت‌های اجتماعی و ملحق شدن به گروه‌ها و انجمن‌ها. کودکان کمرو و خجالتی، باید هنگام صحبت کردن با دیگران تماس چشمی برقرار کنند و طوری با صدای بلند حرف بزنند که شنیده شود. آنها نباید در صحبت کردن عجله کنند و با شتاب حرف بزنند و یا در مورد آنچه از آنها سؤال می‌شود به دلیل خجالت، نتوانند توضیح کاملی بدهند، بلکه باید تلاش کنند که به طور سلیس و ملایم، بدون تشنج در گفتار یا مکث و سکوت‌های ناخوشایند و ناراحت‌کننده صحبت کنند.

کاربرد
سؤال‌های زیر را در گروه مورد بحث قرار دهید:
 خجالت و کمرویی چیست؟ چگونه احساس می‌شود؟ آیا شما همیشه خجالت می‌کشید یا فقط در بعضی مواقع کمرو و خجالتی هستید؟ در چه مواقعی احساس خجالت می‌کنید؟ (موقعیت‌های جدید، زمانی که با افرادی برخورد می‌کنید که آنها را اصلاً و خیلی خوب نمی‌شناسید، زمانی که با دوستان بعد از مدتی طولانی ملاقات می‌کنید، زمانی که با بزرگ‌ترها صحبت می‌کنید، زمانی که مجبورید کل کلاس را مخاطب قرار دهید و یا به مجلسی بروید.)
 آیا زمانی وجود دارد که شما احساس خجالت نکنید؟ (زمانی که با دوستان و خانواده هستید یا زمانی که تنها هستید.)
 از خجالتی بودن چه چیزی به دست می‌آورید؟ (خجالتی بودن وسیله و دستاویزی است که ما را برای تلاش به زحمت نمی‌اندازد. همچنین می‌تواند به معنای این باشد که وقتی به قدر کافی به دیگران اعتماد ندارید، خود را از درخواست آنها برای انجام دادن کاری رها کرده‌اید.)
 اگر اصلاً خجالتی نباشید، چه چیزی به دست می‌آورید؟ (دوستان بیشتر، لذت از بودن با آنها، شناخت بهتر آنها، داشتن دوستانی که شما را بهتر می‌شناسند، یادگیری در مورد دنیا و افراد دیگر، زمانی که پیرتر می‌شوید و در موقعیت کمتر خودمانی و صمیمانه قرار می‌گیرید و به عبارتی، دوستی ندارید، به شما لذت و خوشی بیشتری می‌دهد.)
 زمانی که افراد خجالتی هستند چگونه به نظر می‌رسند؟ (سر به پایین، چشم‌ها رو به پایین، ور رفتن با لباس خود و یا جویدن ناخن، جابه‌جا کردن پا، و سرخ شدن).
 چگونه می‌توان بر کمرویی غلبه کرد؟ (توسل به زبان بدن به شما کمک خواهد کرد تا احساس اعتماد و دلگرمی بیشتری کنید. تمرین گفت‌وگو با افراد، اگر نمی‌دانید چه چیزی بگویید، از آنها در مورد خودتان سؤال کنید، آنها از گفت‌وگو با شما لذت خواهند برد و شما را به خاطر سؤالتان دوست خواهند داشت.) برای دریافت کمک بیشتر در زمینه‌ی کمرویی به فصل پنجم مراجعه کنید.

برقراری تماس تلفنی

استفاده از تلفن، مهارت اجتماعی مهمی است، مخصوصاً حالا که بیشتر کودکان تلفن همراه دارند. بنابراین، آنها باید روش مقبول تلفن زدن را توسعه و رشد دهند. برای مثال، دختری می‌خواهد به دوست خود تلفن بزند تا با او بیرون برود. قبل از تلفن زدن، باید با دقت در مورد اینکه چه چیزی می‌خواهد بگوید فکر کند، دلیل تلفن زدن، در نظر داشتن جزئیات کار نظیر زمان رفتن و زمان برگشتن به خانه و همه‌ی فعالیت‌هایی که مد نظر است مانند شنا کردن. نوشتن این موارد کمک می‌کند آنچه را که قصد دارد بگوید به یاد داشته باشد و هرگز فراموش نکند. سپس او باید به شماره‌ی تلفن دوستش مراجعه و با دقت شماره‌گیری کند. اگر تلفن را والدین، خواهر یا برادر دوستش جواب دادند، می‌تواند بگوید: «سلام، من X هستم، می‌توانم با Y صحبت کنم، لطفاً؟ با تشکر.» اگر برای والدین مشخص شود که او فرد مؤدبی است، تمایل دارند که با کودکشان تماس بگیرد. اگر فردی که تلفن می‌زند نوجوان است و والدین Y گوشی را برمی‌دارند، او می‌تواند مستقیماً از آنها بپرسد آیا آنها اجازه می‌دهند دوستشان با او بیرون برود، «سلام، آقای رید هست؟ من X هستم. تلفن زدم تا بپرسم آیا Y می‌تواند امروز با من به استخر بیاید؟» اگر دوستش گوشی را برداشت کودک می‌تواند مستقیماً برای او توضیح دهد «سلام، من X هستم. زنگ زدم بپرسم دوست داری با من بیرون بیایی!» اگر کودک بزرگ‌تر است و قصد دارد دوستی را در شهر ببیند و او ۲۰ دقیقه است که نیامده است، می‌تواند به تلفن همراه دوستش و یا به خانه‌ی او زنگ بزند «سلام، من X هستم. به این دلیل تلفن زدم که در ساعت ۱۱ امروز صبح با Y قرار داشتم و او هنوز نیامده است. آیا از خانه دیر راه افتاده است؟ آیا دقیقاً گفته است کجا مرا می‌بیند؟ ممکن است سوءِ برداشتی پیش آمده باشد…»

کاربرد
ایفای نقش
دو نفر داوطلب انتخاب کنید: «آ» و «ب». «آ» به «ب» زنگ می‌زند تا او را برای بیرون رفتن دعوت کند. از کلاس بخواهید تا «آ» را برای تلفن زدن آماده کنند. «آ» و «ب» پشت به پشت هم ایستاده‌اند. «آ» صدای زنگ تلفن را در می‌آورد و وانمود می‌کند گوشی تلفن را برداشته است. «ب» گوشی را برمی‌دارد و سلام می‌دهد. «آ» خود را معرفی می‌کند و می‌گوید به چه دلیل تلفن زده است. از کلاس دعوت کنید تا در زمینه‌ی برخورد «آ» و «ب» با همدیگر و دلیل تلفن زدن، ابراز نظر کنند. آیا «آ» به نتیجه‌ی رضایت‌بخشی از تلفن زدن می‌رسد؟

پربازدیدترین:

از کجا نهال بخریم؟

املای کدام درست است ؟ سپاسگزارم یا سپاسگذارم ؟

۷ کاربرد عجیب ماشین لباسشویی که همه از آن بی‌خبرند!

اشتباهات رایج استفاده از ماشین ظرفشویی

پیشنهادهای دیگر ایفای نقش:

 «آ»، «ب» را برای رفتن به استخر، سپس گردش در شهر و شام خوردن در خانه‌ی خود، دعوت می‌کند.
 «آ» از «ب» برای رفتن به سینما در روز تعطیل دعوت می‌کند.
 «آ» از «ب» می‌پرسد آیا می‌تواند وسایلش را برای پوشیدن در مهمانی به او قرض دهد.
 «آ» به «ب» می‌گوید دفترچه یادداشت تکالیفشان با هم اشتباه شده است. آیا امکان دارد فردا آن را با هم عوض کنند؟ (ایفای نقش را با «آ» و مادر «ب» تکرار کنید، «سلام، شما خانم ایکس هستید؟ من «آ» هستم. تلفن زدم، چون دفترچه‌ی یادداشت تکالیفم با «ب» اشتباه شده است. وقتی به خانه برگشتم متوجه این قضیه شدم. متأسفم. امیدوارم دفترچه‌ی یادداشت من نزد «ب» باشد تا فردا بتوانیم در مدرسه آن را با هم عوض کنیم.

دریافت تماس تلفنی

یادگیری پاسخگویی به تلفن به شیوه‌ای مؤدبانه، یکی از مهارت‌های مهم اجتماعی محسوب می‌شود. مثلاً، کودک باید «سلام» را با صدای واضح و بلند بیان کند و منتظر بماند تا فردی که تلفن زده است خودش را معرفی کند و بگوید با چه کسی می‌خواهد صحبت کند. اگر با آن نام، کسی وجود نداشت، کودک باید بگوید: «فکر می‌کنم شماره را اشتباه گرفته‌اید!» ممکن است کسی که تلفن زده است به علت وارسی شماره، از کودک سؤال کند «شماره‌ی شما چیست؟» اما برای کودک ایمن‌تر است که شماره‌ی مورد نظر تلفن‌کننده را بپرسد. سپس می‌تواند بگوید که این شماره با شماره‌ای که گرفته شده فرق دارد و یا اینکه آن شماره درست است اما شماره‌ای نیست که او بتواند با آن شخص صحبت کند. اگر تلفن‌کننده نام فردی از افراد خانه را بیان کرد که می‌خواهد با او صحبت کند و او در دسترس نبود (مثلاً، در دستشویی بود)، کودک باید بگوید: «من به او بگویم چه کسی تلفن زده است؟» یا می‌تواند بگوید: «اگر تا ده دقیقه‌ی دیگر برگشت، به او می‌گویم با شما تماس بگیرد؟ او الآن نمی‌تواند گوشی را بردارد.» اگر تلفن‌کننده دوست نزدیک یا خویشاوند است، کودک می‌تواند بدون خجالت بگوید که آن فرد در دستشویی است. اگر هم آن شخص بیرون از منزل است، کودک باید بگوید «متأسفم، او بیرون است. می‌خواهید پیام شما را به او برسانم؟ می‌توانید یک لحظه گوشی را نگه دارید تا من مداد و کاغذ بیاورم؟» بعد از آوردن مداد و کاغذ، می‌تواند بگوید «خب، مداد و کاغذ را آوردم. لطفاً پیامتان را بگویید؟» و این طبیعی است که پیام را دوباره برای تلفن‌کننده بخوانیم تا از صحت آن مطمئن شویم.

کاربرد
درباره‌ی آنچه کودک باید هنگام پاسخ دادن به تلفن انجام دهد بحث کنید. (گفتن «بله؟» در مقایسه با گفتن «سلام» مؤدبانه نیست. آنها نباید گوشی را بردارند و اصلاً صحبت نکنند، تلفن‌کننده فرد پشت خط را نمی‌شناسد. آنها نباید گوشی را بردارند و فوراً به تماس تلفنی خاتمه دهند، زیرا این کار بی‌ادبانه ).

ایفای نقش
وانمود کنید که شما تلفن‌کننده هستید. هر موقع کودکان صدای زنگ تلفن شما را شنیدند، باید در صورت تمایل به پاسخگویی به تلفن، دست‌های خود را بالا ببرند. وقتی شما به فردی اشاره کردید، او (آ) با گفتن «سلام» به تلفن جواب می‌دهد. هر زمان که تلفن زنگ می‌زند، شما تلفن‌کننده‌ی متفاوتی باشید. بعد از هر تلفن، در زمینه‌ی چگونگی تکرار ایفای نقش خود بحث کنید. به تأیید اجتماعی و امنیت اجتماعی کودکان توجه خاصی داشته باشید. در اینجا براساس سن، و کودک تنها یا با حضور پرستار بچه در خانه، پیشنهادهایی ارائه شده است:
 شما می‌خواهید برای کنسل کردن مسافرت فردا، با مادر «آ» صحبت کنید.
 شما دوست «آ» هستید. او را دعوت می‌کنید تا با هم بازی جدیدی را شروع کنید.
 شما همکار پدر «آ» هستید و باید فوراً با او در مورد یک موضوع کاری صحبت کنید.
 از «آ» بدون گفتن نام خود، سؤال کنید در کجا زندگی می‌کند. شما مزاحم تلفنی هستید. اگر «آ» جواب داد، سؤال‌های شخصی بیشتر و بیشتری بپرسید.
 شما از «آ» می‌خواهید عینکتان را پیدا کند، فکر می‌کنید بعد از ملاقات دیروز آن را آنجا گذاشته‌اید.
 شما می‌خواهید با پدر «آ» صحبت کنید تا ملاقات فردا را کنسل کند.
در پایان، اگر وقت اضافه داشتید، می‌توانید تماس تلفنی فی البداهه‌ای را ترتیب بدهید.

منبع :

برگرفته از کتاب “رشد مهارت های اجتماعی،رفتاری،هیجانی کودکان.

نویسنده: ماریانا کتی

ترجمه : دکتر مژگان حیاتی

بیشتر بخوانید :
کم رویی در کودکان
برای درمان سریع بچه های خجالتی
نحوه برخورد با کمرویی، ‌خجالت و اضطراب اجتماعی

کانال تلگرام نصرینو