مهارت‌های زندگی؛ توسعه فرهنگ مدارا در خانواده (بخش دوم)

یکی از مهارت های عالی و دشوار موفّقیّت در زندگی، روش مدارا و سازگاری با دیگران و به ویژه خانواده است. اهمیت سازگاری و مدارا تا آن جا است که حضرت امام سجاد در رساله حقوق خویش برای کسی که به آدمی بدی کرده است حقی قرار می دهد و آن عفو و گذشت نسبت به اوست.

۱٫ بخشودگی: عبارت است از فرآیند چشم‌پوشی ارادی از عصبانیت و عدم ابراز انزجار از یک عمل زشت. پیامبر (ص) درباره بخشش چنین می‌فرماید: سه چیز از لوازم ایمان است؛ «بخشش در تنگدستی، سلام بر دانشمند و رعایت انصاف به ضرر خود». همچنین در جای دیگر می فرمایند: «سه چیز است که هر کس دارا باشد خدا حساب را بر او آسان گیرد و وی را به اقتضای رحمت به بهشت آورد؛ عطا به آن کس که تو را محروم کرده، عفو کسی که بر تو ستمی روا داشته، و پیوند با کسی که از تو بریده است».

در بخشش باید این موارد در نظر گرفته شود:
الف) زوجین باید همدیگر را به خاطر وجود خود فرد و کاملاً به خاطر نقش رابطه ببخشند.
ب) بخشش زوجین باید بدون قید و شرط و بدون انتظار پاسخ از سوی طرف مقابل انجام گیرد.
ج) بخشش نباید به طور ناگهانی و عجولانه صورت گیرد.

۲٫ سازگاری و گذشت: برای اینکه زن بتواند در خانه امنیت و آرامش ایجاد کند، باید از همان اوان زندگی بکوشد تا خود را با جنبه‌های گوناگون آن سازگار و در برابر دشواری‌هایی که پدید می‌آید به جای تندخویی و لجبازی راه عاقلانه‌تری در پیش گیرد. زندگی باید بر گذشت و مهر و صفا استوار باشد؛ چرا که گذشت در عین آزادی و فداکاری بر شخصیت و غرور می‌افزاید و نشان می‌دهد که آدمی بر نفس خویش غالب آمده است.

۳٫ تسلیم عقل: احساسات و عواطف به جای خود ارزنده و مایه رونق زندگی است، ولی در همه جا نمی‌توان تسلط احساسات را پذیرفت؛ به خصوص در زندگی خانوادگی که برای تخفیف رنج و آلام باید عقل و دانایی را اختیار کرده و تجارب و دانش را جایگزین جوش و خروش کرد.

۴٫ رعایت حق مادری و شوهرداری: کسب رضای طفل بسیار مهم است و به هر طریقی باید به کودک رسیدگی نمود، اما این بدان معنی نیست که به روابط زوجین لطمه‌ای وارد شود و شوهر دل‌آزرده گردد. شک نیست که جلب رضای طرفین هنر است و مادر می‌تواند از عهده این هنرنمایی برآید.

۵٫ دوری از خودپرستی: در زندگی خانوادگی خودپرستی محکوم است و نباید تنها به خواسته‌های شخصی پرداخت. تندخویی و عصبانیت عوارض دشواری برای طرفین در زندگی به دنبال داشته، امنیت داخلی خانه را دچار خطر می‌سازد و بنای سعادت و گرمی کانون خانواده را ویران می‌سازد. زن نباید زندگی را آن‌چنان سازد که مرد چهرۀ مبارز به خود بگیرد.اندیشه اینکه مجبور به زندگی هستیم و راه گریزی نداریم درد ما را بیشتر می‌کند و نیز تصور اینکه دیگران از ما سعادتمندترند و ما در بدبختی و بیچارگی هستیم زندگی ما را غیرقابل تحمل‌تر می‌سازد. در همه حال با خویشتنداری، تلاش در جهت بهبود وضع، توکل به خدا و چشم داشتن به دور و بر خود و اعضای خانواده و کودکی که جامعه در انتظار اوست می‌توان رفع نگرانی نمود.

۶٫ جدایی از زندگی خانوادگی: استفاده از این راه زمانی مجاز است که ادامه زندگی از جنبه مشروعیت ساقط گردد و به حقیقت نوعی ظلم به نفس یا گناه باشد و البته در چنین حالتی اگر تصمیم به جدایی قطعی است فرزند باید از این تصمیم آگاه گردد.

۱٫ تسلط داشتن بر زندگی.
۲٫ داشتن خانواده، اقوام و دوستانی که از طرف آنها حمایت لازم انجام شود (حمایت اجتماعی).
۳٫ قدرت انعطاف‌پذیری.
۴٫ امیدواری (به اعتقادهای فرد مربوط می‌شود).
۵٫ هدفمند بودن در زندگی (فرد با چه هدفی زندگی می‌کند، زندگی برای او چه معنایی دارد).
۶٫ فعال بودن (یعنی فرد در زندگی روزمره پر تلاش و سخت‌کوش است).
۷٫ داشتن عشق و علاقه در زندگی (فرد در زندگی خود علاقه‌ای را دنبال می‌کند).
تهیه و تنظیم: خانم حدیثه اسفندیار