عوامل مؤثر در فرایند تصمیم گیری قسمت اول
رسیدن به درک روشنی درمورد تصمیم گیری و آشنایی با چند روش مؤثر، میتواند به تصمیمگیریهای بهتری منجر شود. در این مطلب درباره تصمیم گیری بیشتر میخوانید.
تصمیم گیری و مداومت بر آن رویدادی نیست که در یک لحظه یا در یک نقطه اتفاق افتد یا یک باره ظهور یابد، بلکه این عمل در طول زمان رخ می دهد؛ و عوامل متعددی در آن موثر است. در این مقاله به برخی از عوامل اساسی که رفتار تصمیم گیری و همچنین پایداری بر اجرای تصمیم ها را تحت تأثیر قرار می دهند اشاره میکنیم.
آگاهی از عوامل موثر در روند تصمیم گیری، مدیریت شما را در اجرای آن بهبود می بخشد.
زمینه های مؤثر در تصمیم گیری
هر تصمیمی که شما می گیرید از مجموعه عواملی تأثیر می پذیرد. ممکن است این عوامل تحت کنترل شما یا خارج از آن باشند. ممکن است شما به تأثیر آن هشیار یا به تأثیرگذاری آن ناهشیار باشید. بنابراین آنچه مهم است این نکته است که در مرحله اول شما به تأثیر این عوامل توجه داشته باشید؛ چرا که صرف توجه به این عوامل می تواند به مدیریت شما بر این عوامل کمک کند، و در مرحله دوم تلاش کنید تأثیر عوامل منفی را به حداقل رسانده، عوامل مثبت را تقویت کنید.
۱٫ تجارب و آموخته های قبلی
شما باید تأثیر این عوامل ناهشیار را بررسی کنید و نسبت به تأثیرگذاری آنها هشیار باشید؛ برای مثال، راننده ای ممکن است به این دلیل مسیری را انتخاب کند که پیش تر در این راه مناظر زیبایی دیده است یا اینکه از مسیر دیگری نمی رود، چون در گذشته صحنه دلخراش تصادفی را در آن مسیر دیده و به طور ناهشیار روی ذهنش و ترک آن مسیر اثر گذاشته است.
۲٫ محیط تصمیم گیری
این واقعیت که تصمیم باید در محیط محدود گرفته شود، بیانگر دو نکته مهم است: نخست نشان می دهد که در تصمیم گیری ها، در نظر گرفتن گذشته و اتفاقات آن می تواند بسیار کمک کننده باشد. با گذشت زمان، محیط تصمیم به رشد و گسترش خود ادامه می دهد و اطلاعات جدیدتر و گزینه های جدیدتر آشکار می شوند. افرادی که نگاه شان به گذشته است، با کسب اطلاعات جدید و درس گرفتن از گذشته، تصمیم های بهتری نسبت به تصمیم اولیه می گیرند؛ چرا که محیط تصمیم گسترش یافته است و از محدودیت های آن اغلب کاسته می شود.
سپس از آنجایی که محیط تصمیم با گذشت زمان پیشرفت می کند، بیشتر اوقات مناسب است برای اخذ تصمیم تا اواخر فرصت در دسترس صبر کنید؛ چرا که اطلاعات و گزینه ها با گذشت زمان رشد می کنند. پس برای دستیابی به اطلاعات بیشتر و گزینه های بهتر، خیلی زود به تصمیم گیری اقدام نکنید. البته در برخی شرایط امکان دارد با گذشت زمان برخی از گزینه ها و فرصت ها از دسترس خارج شوند که در این گونه موقعیت ها باید تصمیم ها به موقع گرفته شوند.
۳٫ زمان موجود برای تصمیم گیری
مزایای تأخیر در تصمیم گیری
ـ محیط تصمیم کامل تر شده و اطلاعات بیشتری در دسترس قرار می گیرد، همچنین زمان بیشتری برای تجزیه و تحلیل های گسترده تر وجود دارد.
ـ شما برای بیشتر تصمیم های خود به مشورت نیاز دارید. این کار ممکن است مدتی طول بکشد و در تصمیم گیری سریع، شما این زمان را ندارید.
ـ گزینه های جدیدتری ممکن است به وجود آمده یا شناسایی شده، یا نسخه های بعدی گزینه ها ایجاد شوند.
ـ ممکن است ترجیحات تصمیم گیرنده با فکر بیشتر، خرد و تکامل عقلانی و مشورت عوض شود و برای مثال، تصمیم بگیرد به جای خودروی «الف» خودروی «ب» را خریداری کند.
معایب تأخیر در تصمیم گیری
با رشد محیط تصمیم، ممکن است تصمیم گیرنده به وسیله اطلاعات زیاد مغلوب شده و حتی ضعیف ترین تصمیم را بگیرد یا اینکه دچار ناتوانی در تصمیم گیری شود.
برخی گزینه ها به علت حوادث در طول زمان ممکن است از دسترس خارج شوند. حتی در صورتی که تنها دو گزینه برای انتخاب وجود دارد، ممکن است هر دو از دسترس خارج شوند. همه ما شاید این مسئله را تجربه کرده باشیم که در خرید جنسی تأمل زیادی کرده ایم و وقتی پشیمان شده ایم، آن جنس دیگر فروخته شده است.
در محیط رقابتی، ممکن است رقیب زودتر دست به انتخاب مناسب بزند و فرصت انتخاب از شما گرفته شود؛ برای مثال، ممکن است کارخانه رقیب محصول مشابه را زودتر به بازار بفرستد. این شما هستید که با توجه به مزایا و معایب تأخیر در تصمیم گیری بسته به موقعیت های گوناگون، مناسب ترین راه را انتخاب می کنید.
برگرفته از کتاب بیا تصمیم بگیریم؛ ابوالفضل ابراهیمی