نگاهی به کاربرد پزشکی نیلوفر رونده، پیچک نیلوفر

نام علمی (خانواده):

(Convolvulaceae) Ipomoea pes-caprae (L.) Sweet

نام انگلیسی:

Beach Morning Glory, Goat’s Foot (reeper, Bayhops)

نام فارسی:

نیلوفر رونده، پیچک نیلوفر

خصوصیات:

نیلوفر رونده گیاهی ساحلی خوابیده روی خاک است. ساقه آن طویل و ریشه‌ها در محل گره‌ها یافت می‌شود. برگ‌ها ساده، تخم مرغی، چهارگوش یا کروی، ۲۵ سانتی‌متر در ۱۰ سانتی‌متر، برگچه (ساقه برگ) بلند و باریک و گل آذین به صورت ۱-۳ گل هستند. ۵ کاسبرگ به صورت تخم مرغی و بی‌نوک هستند. ضد درد، ضد دیابت، ضد التهاب، ضد تجمع پلاکت، ضد ویروس، ضد زهر، اثر مهاری فعالیت کلاژناز، شل کننده عضلانی و مهار سنتزپروستاگلاندین. گل‌ها به شکل قیفی هستند و حدود ۳-۵ سانتی‌متر طول دارند. گیاه دارای کپسول‌های (۱/۲ سانتی‌متر) ترک خورده (شکوفا) با دانه‌های کرکی است که به راحتی شکسته می‌شوند.

منشأ:

بومی مناطق گرمسیر.

ترکیبات شیمیایی:

پسکاپروزید A و B، پسکاپرین‌ها I-IX، استولونیفرین III، ای – فیتول، β داماسنون و مواد دیگر.

کاربرد در طب سنتی:

افشرده گرفته شده از این گیاه را مالیایی‌ها به منظور درمان گزیدگی ماهی به کار می‌برند. در برمه،‌ دم کرده گیاه با آهن زنگ زده برای درمان خون‌ریزی زنان به کار می‌رود. در هند، این گیاه به عنوان سرد کننده، قابض و ملین به کار می‌رود. در ویتنام به صورت داخلی به عنوان نرم کننده مطرح است. این گیاه همچنین برای سردرد تجویز می‌شود. در تایلند برای درمان درماتیت ناشی از ستاره دریایی (مرد جنگجو پرتغالی) این گیاه به کار می‌رود. از برگ‌های این گیاه در اندونزی برای تسریع در ترکاندن تاول‌ها و به صورت خارجی برای زخم پا استفاده می‌شود. شیره برگ‌های جوان در روغن نارگیل جوشانده و برای درمان جراحت و زخم از آن استفاده می‌شود. در فیلیپین برگ‌های جوشانده این گیاه برای درمان روماتیسم و عفونت قارچی به کار می‌رود در پاپوآگینه نو جوشانده برگ‌ها برای جراحت به کار می‌رود. در جزایر سلیمان، فراورده‌های برگ این گیاه برای مشکلات هضمی خورده می‌شود. دانه‌های گیاه همراه با فوفل جویده می‌شود و برای درمان دردهای شکمی و دل پیچه یا به تنهایی مصرف می‌شود. از جوشانده‌ی غده‌های این گیاه نیز برای مشکلات مثانه استفاده می‌شود.

آثار دارویی:

ضد درد، ضد دیابت، ضد التهاب، ضد تجمع پلاکت، ضد ویروس، ضد زهر، اثر مهاری فعالیت کلاژناز، شل کننده عضلانی و مهار سنتزپروستاگلاندین.

پی‌نوشت:

برای مشاهده پی‌نوشت‌های این کتاب به منبع مقاله مراجعه شود.

منبع مقاله :
لینگ، کوهویی – تانگ کیان، چوا – چای هون، تان؛ (۱۳۹۲)، راهنمای گیاهان دارویی: مصور و با رویکرد علمی و دارویی، مترجمان: حسین حسین‌زاده – محسن ایمن شهیدی، رامین رضایی، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی، چاپ اول.