معرفی مهرگیاه و خواص درمانی آن

نام علمی:

Mandragora officinarum L.، نام فرانسه Mandragore و نام انگلیسی آن Mandrake می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، مهر گیاه، مردم گیاه، سگ‌کش، سراج القطرب، لُفّاح، شابیزک، شابیزج و مَغذ نامیده شده است. در ضمن به ریشه‌ی مهر گیاه به عربی، یبروح الصنم یا یبروج سریانی گفته می‌شود.

تیره گیاه:

سیب زمینی Solanaceae

نوع گیاه:

بوته
مهرگیاه گیاهی است مرموز که مصرف خودسرانه و بیش از حد آن باعث جنون و دیوانگی می‌شود. کلیه‌ی قسمت‌های گیاه دارای اثر مخدر و خطرناک می‌باشد و بوییدن آن بیهوش کننده و زیاده‌روی در بوییدن آن موجب سکته می‌شود.

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی، پایا و بدون ساقه و برگ‌های گیاه پهن و بزرگ و از یقه‌ی گیاه خارج می‌شوند. گل‌های آن به رنگ سفید مایل به سبز و از وسط برگ‌ها ظاهر می‌شوند. میوه‌اش سته، گوشتدار، زرد رنگ و به اندازه یک پرتقال می‌باشد. ریشه‌ی اصلی گیاه، قوی، منشعب به دو شاخه، قهوه‌ای رنگ، بوی آن تهوع‌آور و طعمی تند و زننده دارد. مهم‌ترین قسمت گیاه که در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد پوست ریشه و عصاره‌ی پوست ریشه است. عصاره‌ی پوست ریشه یکی از ۵ سَمّ معروف گیاهی می‌باشد.

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد و خشک می‌باشد.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی شمالی ایتالیا و مناطق غرب یوگسلاوی انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن:

این گیاه حاوی آلکالوئیدهایی است که قسمت اعظم این آلکالوئیدها را هیوسیامین تشکیل می‌دهد که توأم با مقدار کمی هیوسین و آلکالوئید دیگری به نام ماندراگورین می‌باشد.

بخش مورد استفاده:

ریشه و برگ.

نحوه مصرف:

طبق دستور پزشک.

خواص درمانی:

تهوع‌آور، ملین قوی، خنک کننده، ضد اسپاسم، خواب‌آور، آرام‌بخش و کاهنده دردهای مجاری ادراری و کیسه صفرا می‌باشد. در ضمن از ریشه این گیاه داروی بیهوشی قوی به دست می‌آید که هم اکنون قبل از عمل جراحی از آن استفاده می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اسطوره شناسی مهرگیاه

تذکر:

مهرگیاه گیاهی است مرموز که مصرف خودسرانه و بیش از حد آن باعث جنون و دیوانگی می‌شود. کلیه‌ی قسمت‌های گیاه دارای اثر مخدر و خطرناک می‌باشد و بوییدن آن بیهوش کننده و زیاده‌روی در بوییدن آن موجب سکته می‌شود. در بین مردم در حد خرافات به طوری درباره این گیاه مطالبی نقل کرده‌اند که برای رفع ناراحتی‌های روانی و عشقی به این گیاه متوسل می‌شوند و عده‌ای نیز از این خرافات سوء استفاده می‌کنند. استفاده از آن برای خانم‌های باردار ممنوع و در صورت مصرف باعث سقط جنین یا به دنیا آوردن نوزاد ناقص الخلقه می‌شود. خواص درمانی این گیاه صرفاً جهت اطلاع ذکر شده است و از استفاده خودسرانه آن جداً خودداری فرمایید.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (۱۳۹۵)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از ۴۰۰ نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.