معرفی غازیاغی و خواص درمانی آن

نام علمی:

Alisma plantago-aquatica L.، نام فرانسه Alisme و نام انگلیسی آن Water Plantain می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، غازیاغی، رجل الوَز، بارتنگ آبی و کلاغ پا نامیده شده است.

تیره گیاه:

Alismaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی و چند ساله به ارتفاع حدود ۷۰ سانتی‌متر گاهی موارد بیشتر و ساقه‌ی زیرزمینی آن متورم و ریشک‌ها از آن بیرون می‌آیند. برگ‌های آن دراز، نوک تیز و بیضی شکل که همه با دمبرگ از ریشه خارج می‌شوند. گل‌هایش کوچک، سفید رنگ و در بعضی موارد صورتی هستند.

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی معتدله سرد کشورها و در ایران بیشتر در استان‌های شمال غربی انتشار دارد.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: پالمی‌تیک اسید، استاریک اسید، اولیک اسید، لینولئیک اسید، فوفورالدئید، اسپاراژین، فیتوسترول، فیتوسترولین، رزین، قند، نشاسته، پروتئین و غیره در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

سرشاخه‌ها و ریشه

نحوه مصرف:

خشک شده‌ی برگ‌ها و ریشه را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.

خواص درمانی:

خنک کننده و ضد استسقاء، محلل و شیرافزا، کاهنده درد زایمان و حساس کننده چشم و گوش نسبت به اجسام و اصوات، کم کننده وزن و شفاف کننده رخسار، طولانی کننده عمر و تقویت کننده عمومی بدن، تنظیم کننده قند خون و خارج کننده سنگ کلیه، محرک و ادرارآور، مقوی و اشتهاآور، تصفیه کننده خون و تقویت کننده چشم، پاک کننده کلیه و مثانه و مسکن دردهای مفصلی می‌باشد. در ضمن برای اسهال‌ خونی، فساد لثه، نقرس، زردی، وزوز گوش و سوزش ادرار نیز مفید است. در استعمال خارجی التیام‌بخش زخم‌ها، سوختگی‌ها، جذام، جراحات و تا حد زیادی رفع کننده برص می‌باشد.

تذکر:

خوردن میوه‌ی غازیاقی انسان را عقیم می‌کند.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (۱۳۹۵)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از ۴۰۰ نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.