قناعت و آثار آن در زندگی
قناعت و آثار آن در زندگی
قناعت یک صفت اخلاقی است که همانند گنج ارزشمند است و به زندگی فرد، زیبایی میبخشد و نبود آن سبب حرص و طمع میشود و در نتیجه، زندگی دچار اختلال میشود. با قناعت، زندگی خود را زیبا بسازید.
قناعت و آثار آن در زندگی
تعداد کلمات ۱۱۹۸ / تخمین زمان مطالعه ۶ دقیقه
مقدمه
با وجود قناعت، بسیاری از مشکلات که در زندگی امروزی وجود دارد بر طرف میشود.
چشم و هم چشمی عامل از بین رفتن قناعت؛
با نگاهی به زندگی افراد میتوان به راحتی به این نکته پی برد که چشم و همچشمی نیز بهعنوان اصلی مهم در مقابل قناعت ایستاده و موجب برهم زدن توازن در زندگی مشترک افراد شده است.
این صفت ناپسند(چشم و هم چشمی) هر کجا باشد سبب نابودی قناعت میشود.
قناعت در فرهنگ معین و دهخدا
فرهنگشناس قرآنی راغب اصفهانی مینویسد: قناعت در لغت به معنای اکتفا کردن به اندک از آنچه مورد نیاز است.[۲]
قانع بودن یعنی چه؟
در بین خانواده ای که قناعت باشد، بسیاری از کمی ها و کاستی ها به چشم نمیآید و زندگی همراه با عشق و محبت میشود و با وجود قناعت، آرامش در زندگی آنها موج خواهد زد.
در زندگی فردی هم همین گونه است اگر فرد به داشته های خودش راضی باشد و آنچه مقدر او است را قبول داشته باشد، حس دنیا طلبی از بین میرودو اگر دستت توی جیب خودت باشد، اگر به جای اینکه چشمت دنبال دست مردم باشد، اگر کمتر خرج کنی، اگر نخواهی که به کسی رو بندازید، میتوانی سرت را بالا بگیری و بگویی که من محتاج هیچ کسی نیستم جز خدا. میتوانی همیشه سربلند باشی.
قناعت
قناعت کن ای نفس بر اندکی که سلطان و درویش بینی یکی [۳]
بی نیازی و قناعت عین ثروت است. اگر خروار خروار طلا و جواهر داشته باشید و باز محتاج باشید به پول بیشتر و حرص و جوشش را بزنید که همه اش به ارزنی هم نمی ارزد و زندگی خود را نابود میسازید. آدم قانع به جویی هم سیر می شود ولی آدم حریص سیری ندارد. از آنجا که وجود روحیه قناعت پیشگی در بین مردم جامعه، موجب ایجاد آرامش درونی برای مردم و درنتیجه جامعه خواهد شد و جامعه را از شر برخی رذایل اخلاقی در امان خواهد داشت، اگر وجود روحیه قناعت در جامعه، همین یک هنر رسیدن آدمی به آرامش را داشته باشد، در ضرورت دستیابی به آن شکی باقی نمی ماند.جز از او نخواهید و جز به او محتاج نباشید. پس هر آنچه خدا داده است ما را راضی و خوشحال خواهد کرد. قطعا در آنچه خدا به ما داده است حکمتی وجود دارد و به آنچه که به ما نداده هم حکمتی است چون ما انسانها به ظاهر قضیه نگاه میکنیم و شاید چیزهای را دوست داشته باشیم و برای ما سبب شر باشد.
وَعَسَىٰ أَن تَکْرَهُوا شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَّکُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَن تُحِبُّوا شَیْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّکُمْ ۗ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ . چه بسا چیزی را خوش نداشته باشید، حال آن که خیرِ شما در آن است. و یا چیزی را دوست داشته باشید، حال آنکه شرِّ شما در آن است. و خدا میداند، و شما نمیدانید. [۴]
آثار قناعت
۱٫ عزت و سربلندی
انسان قانع خواسته هایش اندک است و از درخواست بی نیاز است. امام على علیه السلام می فرمایند :« ثَمرَهُ القَناعَهِ ، الإجمالُ فی المُکتَسَبِ و العُزوفُ عنِ الطَّلَبِ»میوه قناعت، میانه روى در کسب و کار است و خویشتن داری از دست دراز کردن سوى مردم[۶]
۲ . تحصیل شخصیت
۳٫ زندگى پاکیزه
نگاه امام علی به قناعت
یادآوری و تذکر به جوانان : آنچه اسلام میگوید آن است که انسان راضی به قسمت خود باشد نه آنکه دست از تلاش و کوشش و فعالیت اقتصادی برکشد. بر هر انسانی است که حرص و آز و طمع را کنار بگذارد، ولی برای تولید، تلاش کند و برای کفاف خویش و انفاق به دیگران فعالیت اقتصادی داشته باشد.
پاورقی
[۱] محمد معین، فرهنگ معین (یکجلدی فارسی)، تهران؛ زرین، ۱۳۸۹٫
دهخدا، علی اکبر، لغت نامه / علی اکبر دهخدا، تهران: موسسه انتشارات وچاپ دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ شرح لغت قنع
[۲] حسینبنمحمد راغباصفهانی، ناشر: ذوی القربی، زبان عربی، ۱۳۸۳،صفحه ۴۱۳ ذیل واژه قنع.
[۳] بوستان سعدی، باب ششم، قناعت
[۴] قرآن، سوره بقره، آیه ۲۱۶
[۵] عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی، مترجم، محمدعلی انصاری، ناشر: امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف ). صفحه ۳۹۲
[۶] همان ، صفحه ۳۹۲
[۷] قرآن کریم ، سوره نحل، آیه ۹۷
[۸] محمد دشتی، نهجالبلاغه، مشهد: آستان قدس رضوی، ۱۳۹۳، صفحه ۵۰۸
[۹] همان ، صفحه ۷۴
منبع
قرآن کریم ، سوره نحل
قرآن کریم ، سوره بقره
عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی، مترجم، محمدعلی انصاری، ناشر: امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف )
حسینبنمحمد راغباصفهانی، ناشر: ذوی القربی، زبان عربی، ۱۳۸۳
دهخدا، علی اکبر، لغت نامه / علی اکبر دهخدا، تهران: موسسه انتشارات وچاپ دانشگاه تهران، ۱۳۷۷
محمد دشتی، نهجالبلاغه، مشهد: آستان قدس رضوی، ۱۳۹۳
بوستان سعدی، باب ششم، قناعت
بیشتر بخوانید :
انواع قناعت
قناعت، سبب آرامش در زندگی زناشویی
نقش قناعت در بهره مندی از زندگی
تبیین مفهوم قناعت
نقش قناعت در سلامت روان