آموزش سخاوت به کودکان
آموزش سخاوت به کودکان
والدین، در مسیر تربیت دینی کودک خود، برای پرورش انسان هایی سخاوتمند میتوانند به فرزندان خود یاد بدهند که هنگام گرفتاری و مشکلات مالی و روحی دیگران، به آنها کمک کنند؛ چرا که پروش خصلت بخشش در کودکان موجب رشد اعتماد به نفس، موفقیّت و پیشرفت در آیندهای نه چندان دور میباشد.
آموزش سخاوت به کودکان
تعداد کلمات ۱۳۷۰ / تخمین زمان مطالعه ۷ دقیقه
مقدمه
وَیُطعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَی حُبِّهِ مِسکیناً وَ یَتِیماً وَ أسِیراً * إِنَّمَا نُطعِمُکُم لِوَجهِ اللهِ لَا نُرِیدُ مِنکُم جَزَاءً وَ لَا شُکُوراً[۱] در این آیه، سخن از بزرگوارانی است که غذای خود را در حالی که شدیداً به آن نیاز داشتند، به مسکین و یتیم و اسیر دادند، بدون این که هیچ انتظار پاداش و تشکری داشته باشند.
بر اساس روایات فراوانی در متون روایی شیعه و سنی؛ این آیات در فضیلت اهل بیت (علیهم السلام) نازل شده است. همچنین آیات ۲۶۱ و ۲۷۴ سوره بقره و نیز آیه ۹۲ سوره آل عمران به مسئله بخشش و سخاوت نظر دارد. احادیث متعددی نیز درباره سخاوت وارد شده است؛ ضمن این که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه (علیهم السلام) با تعابیر گوناگون از سخاوت و اهمیّت آن سخن گفتهاند تا شیعیان و دوست داران آن حضرات، بهاین خصلت نیکو عادت کنند .
سخاوت چیست؟
انسان سخاوتمند کیست؟
برکات مادی و معنوی سخاوت
افزون بر جلوه های مادی سخات، جنبه معنوی آن بسیارعظیم ترو چشمگیرتر است، چنان که امام رضا (ع) می فرماید: سخی نزدیک خداوند، نزدیک بهشت و نزدیک مردم است. سخاوت درختی درد بهشت است، کسی که خود را به شاخه ای از شاخه های آن بیاویزد داخل بهشت می شود.[۲]
اهمیت آموزش سخاوت به کودکان
راههای پرورش روحیۀ سخاوت در کودکان
۲٫ اگر قصد دارید نذری پخش کنید یا به همسایه غذا بدهید، از فرزندتان در این کار کمک بگیرید.
۳٫ از او بخواهید اسباببازیهای قدیمی را که نیازی به آنها ندارد جمع کند و به خانوادههای نیازمند بدهد، این عمل مقدمهای است برای این که به این آیۀ قرآن عمل کند: «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فَإِنَّ اللهَ بِهِ عَلِیمٌ»؛[۵] هرگز به [حقیقتِ] نیکی [به طور کامل] نمیرسید تا از آنچه دوست دارید انفاق کنید؛ و آنچه از هر چیزی انفاق میکنید [خوب یا بد، کم یا زیاد، به اخلاص یا ریا] یقیناً خدا به آن داناست. تا روزی فرا برسد که بهترین اسباببازی خود را اهدا کند. ژان ژاک روسو در این باره مینویسد: معمولاً کودک را وادار میکنند تا چیزی را بدهد که ارزش آن را نمیداند، از قبیل مسکوکات فلزی که در جیب دارد و در نظر او فقط به درد این کار میخورد. کودک بیشتر دوست دارد سکههای جیب خود را بدهد تا نان شیرینی خود را؛ ولی اگر توانستید این حاتم طائی را وادار کنید چیزهایی مورد علاقهاش، مانند اسباببازی و شیرینی و غیره را ببخشد، قبول خواهم کرد که او را واقعاً با سخاوت بار آوردهاید… من در اطفال فقط دو نوع سخاوت دیدهام: یا چیزی را که به کارشان نمیخورد میدهند، یا آنچه را که یقین دارند پس خواهند گرفت.[۶] بنابراین نباید از طفل توقع داشت بهترین لباس یا اسباببازی خود را به کسی ببخشد؛ بلکه باید آرام آرام او را با این خصلت آشنا ساخت.
۴٫ هنگام برگزاری جشن عاطفهها جهت کمک به کودکان نیازمند، حتماً با کودک خود در این مراسم شرکت کنید و علت برپایی آن را برایش توضیح دهید.
۵٫ اگر در فیلم یا کارتون یا در خیابان، انسان فقیری دیدید از فرزندتان سؤال کنید: «چه احساسی به او دست داده و چه کاری باید انجام دهد؟»
۶٫ به همراه فرزندتان در گروههای حمایت از کودکان فقیر، عضو شوید؛ در این گروهها، اعضا به تناسب شرایط و تواناییهای خود، فعالیتهای داوطلبانه و خیرانه مختلفی انجام میدهند.
پدر و مادر با انجام دادنِ کارهایی از این قبیل میتوانند در مسیر تربیت دینی، فرزندی باسخاوت پرورش دهند که در طول دوران زندگی به سبب داشتن صفت بخشش، دارای نشاط روحی و معنوی است و نتیجۀ آن، رشد اعتماد به نفس، موفقیّت و پیشرفت در آیندهای نه چندان دور میباشد.
نویسنده: خانم حدیثه اسفندیار
بیشتربخوانید:
آموزش صفات حسنه به کودکان؛ چرا و چگونه؟
راهکارهایی برای پرورش فرزندان صبور
والدین، کودکان و آموزش توکل به خداوند
والدین، کودکان و تقویت روحیۀ شکرگزاری
والدین و راهکارهایی برای تقویت حس کنجکاوی کودک
منابع:
۱٫ آقا میری؛ فاطمه سادات (۱۳۹۵)، عطیه الهی، انتشارات بوستان کتاب، قم، چاپ اول.
۲٫ عبدالله زاده، سیدمحمد؛ (۱۳۹۴)، گفتار معصومین (ع)، جلد سوم (درس اخلاق حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی) قم: انتشارات امام علی بن ابی طالب (ع)، چاپ دوم
۳٫ ارزش سخاوت و جایگاه سخاوتمند در احادیث و روایات، سایت راسخون
پی نوشت :
[۱] . سوره دهر، آیه ۸ و ۹٫
[۲]. بحارالانوار، ج ۷۰، ص ۳۰۸٫
[۳] . نهجالبلاغه، دشتی، خطبه ۱۴۲٫
[۴] . همان، حکمت ۷٫
[۵] . آل عمران، آیه ۹۲٫
[۶] . ژان ژاک روسو، امیل، ترجمۀ غلامحسین زیرکزاده، ص ۱۲۸٫