مهارتهای زندگی؛ کرامت و خودباوری در خانواده(بخش اول)
مهارتهای زندگی؛ کرامت و خودباوری در خانواده(بخش اول)
برنامه تعلیم و تربیت انسان از سوی خداوند بر مبنای اصل کرامت است. کرامت، محور تربیت انسانهاست. با وجود این نیروی عظیم در انسان، خداوند برنامه تربیت و هدایت را به دست سفرای کریم داد؛ زیرا با نیروی کرامت است که میتوان افرادی سالم، مستقل، آزاد، باشرافت و صاحب فضیلت تربیت کرد.
مهارتهای زندگی؛ کرامت و خودباوری در خانواده(بخش اول)
تعداد کلمات ۱۲۳۲ / تخمین زمان مطالعه ۶ دقیقه
مهارتهای اساسی زندگی
بیشتر بخوانید: آموزش مهارت زندگی
کرامت، خودباوری، رشد و کمالجویی
بیشتر بخوانید: معنای کرامت انسانی
الف) کرامت در نگاه آیات و روایات اسلامی
بیشتر بخوانید: کرامت انسان در قرآن کریم
کمال آدمی و اصلاح رفتار وی در گرو رشد کرامت میباشد. انسان در زمینه کرامت به فضایل دیگر دست مییابد و انسان بیکرامت از همه فضایل محروم میماند و در گنداب تباهیها غرق میشود. امام صادق (ع) میفرمایند: کرامت در فرمانبرداری خدا و خودداری در نافرمانی اوست. (مصباح الشریعه ص ۹۶)
پیامبر اکرم (ص) بر حفظ رشد و کرامت از دوران کودکی بسیار تأکید میکردند؛ زیرا با نیروی کرامت است که میتوان افرادی سالم، مستقل، آزاد، باشرافت و صاحب فضیلت تربیت کرد. «أَکْرِمُوا أَوْلادَکُمْ وَ أَحْسِنُوا آدابَهُمْ». (کنز العمال، جلد ۶) در کسب کرامت، تربیتکننده خود باید صلاحیتهای لازم را داشته باشد و همچون باغبان که با فراهم آوردن فرصت و موقعیت خوب امکان رویش گل و گیاه و مراقبت از آنها را فراهم میکند، مادر موفق نیز با آگاهی از اصل تفاوتهای فردی انسانها و شناخت کامل از زمان و مکان و موقعیت فرهنگی و اجتماعی به شناسایی ظرفیت وجودی فرزندان میپردازد.
به همین دلیل خانه، خانواده و مادر ارکان طبیعی و اساسی اجتماع هستند و همچنین زمینهساز تحول و تکامل و انتقالدهندۀ فرهنگ و تمدن و سنن گذشته یک جامعه به نسل آینده به شمار میروند. خانواده مرکز عشق و محبت، پناهگاه و آموزشگاه رفتار و کردار کودک است. در آنجاست که مهر و وفا، لبخند و ترشرویی و شرافت و انحراف را میآموزد. مادر در خانواده رکن اصلی تربیت و مربی و سازنده عظیم این مدرسه است و پدر عامل اجرای ضابطه و قاعده برای کودک. فرزند چنین خانوادهای آنجا را به عنوان پناهگاه خود میپذیرد. رفتار واقعی و دور از تنش و بدون قید و شرط اهل خانه به فرزندان در کسب روحیه خودباوری و عزت نفس کمک میکند.
پیامبر اکرم (ص) میفرمایند: « وقتی نام فرزندتان را میبرید او را گرامی بدارید و در مجلس خود برای او جای باز کنید و احترامش نمایید و نسبت به او روی ترش نکنید» و دلیل این همه تأکید آن است که همه فضیلتها در زمینه کرامت کودک شکوفا شود و از همه زشتیها فاصله بگیرد. (جامع الاخبار، ص ۱۲۴)
توجه به کرامت انسانی و احساس امنیت روانی در دوران کودکی باعث میشود که فرد خود را بپذیرد، به باور خود بپردازد و در کسب هویت خود دچار مشکل نشود، به خود اعتماد کند و به دیگران نیز اعتماد کند، در آینده مسئولیت رفتار خود را بپذیرد و دیگران را درگیر کوتاهی خود نکند، مثبتاندیش شود و به توانایی و ناتوانی خود آگاهی داشته باشد. خود تصمیمگیر، خود رهبر، مستقل و خلاق بوده و با نیروی درونی خودش هدایت شده و نهایتاً از اراده قوی در انجام امور برخوردار میگردد و به احساس آرامش درونی و خودارزشمندی میرسد.
اما اگر در جریان تربیت به کرامت انسانی توجه نشود و به احساسات او لطمه وارد گردد وی در زمان حال و آینده، فردی با چنین خصایصی در جامعه حاضر میشود؛
۱٫ بهانهگیر میشود و خطاهای خود را نمیپذیرد و آنها را به عهده دیگران میگذارد.
۲٫ دچار عدم اعتماد به نفس میشود و و در پذیرش خویش مشکل خواهد داشت، به دیگران نیز اعتماد ندارد و توانایی برقراری ارتباط با دیگران را از دست میدهد.
۳٫ همواره به دنبال تأیید و توجه دیگران میباشد، به خود اتکا ندارد و از دیگران در انجام امور تقلید کورکورانه دارد و در آینده نیز نمیتواند فردی مفید به حال خود و جامعه باشد.
ب) کرامت در نگاه روانشناسان غربی
اریک فروم میگوید: «در ذات انسان یک نیازی والاتر و عالیتر از نیازهای حیوانی اوست و آن نیاز به کمال است. این نیاز در انسان به صورت یک انگیزه قوی در آمده و سبب حرکت در جهت ایجاد وحدت و تعادل بین خود و طبیعت شده است.» اگر به نظر فروم دقت نماییم؛ او انسان را دارای نیازی والا در مقابل حیوان معرفی میکند و آن نیرو را سبب حرکت در جهت وحدتبخشی و بهرهگیری انسان از هر آنچه در آسمان و زمین است برای تعالی روح معرفی میکند.
ادامه دارد…
منبع: مهارت های زندگی زنان خانه دار
بیشتربخوانید :
مهارتهای زندگی؛ کرامت و خودباوری در خانواده (بخش دوم)
کرامت انسان در قرآن و انگاره های اندیشمندان مسلمان معاصر
تقویت ارزش های فردی و اجتماعی در زندگی
وظایف اساسی زن در خانه چیست؟
مهارتهای مدیریتی زنان (بخش اول)
مهارتهای مدیریتی زنان (بخش دوم)