معرفی زُرنباد و خواص درمانی آن
فرحبخش و مقوی دل و دماغ، ضد تهوع و قاعدهآور، مسهل سودا و ادرارآور، ضد خفقان و خارج کننده گازهای روده، مسکن سرفههای مزمن و تصفیه کننده خون، تقویت کننده عمومی بدن و تحریک کننده نیروی جنسی، بادشکن و ضد
معرفی زُرنباد و خواص درمانی آن
نام علمی گیاه:
Zingiber zerumbet (L.) Sm و نام فرانسه ساقهی زیرزمینی آن Zerumbet میباشد. نامهای دیگر ساقهی زیرزمینی گیاه در کتب طب سنتی و به عربی، زُرُنباد، زُرُنبا و عرق الکافور نامیده شده است.
تیره گیاه:
زنجبیل Zingiberaceae
نوع گیاه:
بوته
مشخصات ظاهری گیاه:
گیاهی است با برگهایی غلافوار به ارتفاع حدود یک متر و عرض ۱۰ الی ۱۲ سانتیمتر و گلهای آن مجتمع به صورت سنبله و به رنگ زرد میباشند.
زرنباد ساقهی زیرزمینی گیاهی است با سطح خارجی تیره و مغز مایل به زرد، طعم آن تند و کمی تلخ و از آن کمی بوی کافور متصاعد میشود. زرنباد را پس از بیرون آوردن از زمین تمیز کرده و جوش میدهند، سپس آن را ورق ورق کرده که زودتر خشک شود و پس از خشک شدن کرمی رنگ میشود.
طبیعت زرنباد:
طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.
رویش جغرافیایی:
در اغلب نواحی گرم و مرطوب کشورها بخصوص در کشورهای آسیایی روییده و کاشته میشود و بومی کشورهای هند و چین میباشد.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در زرنباد:
وجود اسانس روغنی فرّار، املاح معدنی، اسیدهای آمینه، ویتامینها، اسیدهای آلی، رزین و گم در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده:
ساقهی زیرزمینی (زرنباد)
نحوه مصرف:
معمولاً به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده میکنند و در طب سنتی برای درمان بیماریها نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز میکند.
نکته:
در طب سنتی بین حکما و کارشناسان گیاهی دارویی اتفاق نظر وجود دارد که زرنباد از نظر خواص درمانی تقریباً جانشین زنجبیل میباشد.
خواص درمانی:
فرحبخش و مقوی دل و دماغ، ضد تهوع و قاعدهآور، مسهل سودا و ادرارآور، ضد خفقان و خارج کننده گازهای روده، مسکن سرفههای مزمن و تصفیه کننده خون، تقویت کننده عمومی بدن و تحریک کننده نیروی جنسی، بادشکن و ضد نفس تنگی، حل کننده خون لخته شده در رگها و ضد التهاب میباشد. در ضمن برای ضعف عمومی پس از زایمان خانمها، کم خونی، سرگیجه، آسم، بیماریهای قلبی، سوزش مجاری ادراری و قاعدگی دردناک نیز مفید است. در استعمال خارجی به صورت ضماد تحلیل برنده ورمهای سرد و قطع کننده تب کودکان و به صورت جوشاندهی غلیظ تسکین دهنده دردهای روماتیسمی و جلوگیری کننده از ریزش موها میباشد.
تذکر:
زیادهروی در مصرف آن برای قلب زیانآور میباشد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (۱۳۹۵)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از ۴۰۰ نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.