معرفی خربزه و خواص درمانی آن

خربزه دارای گونه‌های مختلفی می‌باشد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها اشاره شده است.

نام علمی:

Cucumis melo L.، نام فرانسه و انگلیسی آن Melon می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، خربزه، خربوزه، بِطّیخ، قاوون، دابوغه، قابش و قلعاری نام برده شده است.

تیره گیاه:

کدو Cucurbitaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است یک ساله، بوته‌ای و خزنده، برگ‌های آن پهن، پرزدار و خشن، روی انشعابات ساقه‌های جوان، گل دهنده، گل‌های آن نر و ماده، گل‌های نر مجتمع، گل‌های ماده منفرد و رنگ گل‌ها زرد می‌باشد. میوه‌اش با توجه به گونه‌های مختلف، گرد، دراز و حجیم و دارای رنگ‌های مختلفی است که تعداد زیادی تخم در آن وجود دارد. مزه‌ی میوه با توجه به گونه‌های مختلف متفاوت است. رنگ گوشت داخل آن سفید، سبز یا زرد و پوست خارجی میوه زرد یا سبز رنگ و در بعضی از گونه‌ها خال‌هایی نیز روی پوست میوه دیده می‌شود.

بیشتر بخوانید: خواص خربزه

 

طبیعت میوه:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و تر است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی گرم و مرطوب کشورها و در ایران بیشتر در استان‌های شمالی، خراسان، ایلام، خوزستان، بوشهر، بلوچستان و اصفهان کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در خربزه:

آب، هیدرات‌های کربن، کالری، چربی، فیبر غذایی، قند، تیامین، رایبوفلاوین، نیاسین، سدیم، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منگنز، مواد ازته، املاح معدنی، خاکستر و ویتامین‌های C, B, A و غیره در آن یافته شده است.

ترکیبات شیمیایی تخم خربزه:

گالاکتان، املاح فسفات، روغن ثابت، تریپتوفان، لیزین، سیستین، سیترولین،‌ هیستیدین و میریستیک اسید در آن مشخص شده است.

بخش مورد استفاده:

میوه و تخم.

نحوه مصرف میوه:

به طور معمول میوه‌ی رسیده مصرف خوراکی دارد.

خواص درمانی میوه:

فعال کننده کلیه‌ها و دفع کننده اسید اوریک، تحلیل برنده ورم‌های سخت و ضد استسقاء، برطرف کننده سستی و بی‌حالیِ افراد سالخورده و محرک دستگاه گوارش، خارج کننده فضولات از روده‌ها و افزاینده شیر، دفع کنند سنگ کلیه و مثانه و مقوی نیروی جنسی، آنتی‌اکسیدان و ضد انعقاد خون، التیام‌بخش زخم‌ها و خراش مجاری ادراری و ضد کرم، افزاینده اسپرم و قاعده‌آور، اشتهاآور و خلط‌آور، ادرارآور و ضد یرقان، مغذی و خون‌ساز، چاق کننده و ضد سرفه می‌باشد. در ضمن برای روماتیسم، بیماری‌های کبدی، رشد کودکان و تب بالا نیز مفید است.

توصیه:

بهترین هنگام خوردن خربزه مابین دو غذا است.

تذکر:

مصرف آن برای اشخاص مبتلا به دیابت، ورم روده و سوء هاضمه مضر است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (۱۳۹۵)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از ۴۰۰ نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.