فرق سعه صدر با شرح صدر

لطفا فرق سعه صدر را با شرح صدر برای من توضیح دهید و تعریف هر یک را بفرمایید و نیز منابعی را جهت مطالعه در این مورد معرفی فرمایید؟

به نظر می‏آید در اصل هر دو کلمه به یک معنی است اما کاربردهای آن دو با هم گاهی فرق می کند.

در کتاب‏های لغت آمده: شرح الشی‏ء: وسّعه
[i]
و همچنین شرح الشی‏ء: بسطه و وسّعه
[ii]
.

 باز آمده : الواسع: ضد الضیق، وسّعه توسیعا: ضد ضیّقة
[iii]
.

کاربردهای مختلف دو کلمه نیز ناظر به اصل لغوی آنهاست.

در یکی از کتابهای لغت آورده‏ شده است: یقال: لا یسعک أن تفعل کذا: لا یجوز لان الجائز موسّع غیر مضیق. همچنین است: السعة:الطاقة و القوة
[iv]
. شرح صدره بالامر و – له: حبّبه الیه
[v]
.

اما از جهت اصطلاح:

شرح الصدر: بسطه لیسع ما یلقی الیه من القول.

سعة الصدر: الطاقة والقوة فی احتمال المکاره و …

‏منابع شرح اصطلاح: بهترین کتاب در توضیح شرح صدر تفسیر شریف المیزان است که در چند جا بحث کرده است چنانکه در جلد 17 ص 255 و جلد 20 ص 314-317 در آیه‏های 25 سوره طه و آیه 22 سوره الزمر آمده است. و در توضیح سعه صدر به شرح‏های نهج البلاغة در تفسیر حکمت 176 مراجعه شود.

در شرح نهج البلاغه آیت الله آقایی مکارم شیرازی شرحی بسیار فشرده در این باره نگاشته شده است. در شرح ابن ابی الحدید ج 18 حکمت 178 شرح بیشتر آمده است، اما همراه با ستایش از سعه صدر معاویه؟!