نگاه به چهره حضرت علی(ع) عبادت است

آیا این روایت که «نظر نمودن به چهره حضرت علی(ع) عبادت است» صحیح است؟ سندش چیست؟

بر اساس آموزه های دینی ما، اساساً نگاه مؤمن به مؤمن عبادت است.[1] و با توجه به این که پیامبر اسلام، حضرت علی و دیگر امامان علهیم السلام، از مصادیق کامل ایمان و مؤمن کامل هستند، به طور طبیعی نگاه به آنان، از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و عبادات محسوب می شود.

در این باره روایات زیادی وارد شده است که نگاه به چهره حضرت علی علیه السلام عبادت است که از نظر سند صحیح و معتبر و از روایات مشهور می باشد که به چند مورد آن اشاره می شود:

1- الْخَطِیبُ فِی الْأَرْبَعِینِ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ الْحُصَینِ وَ الزَّمَخْشَرِی فِی رَبِیعِ الْأَبْرَارِ عَنْ عَبْدِ الرَّزَّاقِ عَنْ مَعْمَرٍ عَنِ الزُّهْرِی عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ وَ السَّمْعَانِی فِی الرِّسَالَةِ الْقِوَامِیةِ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنِ الْخُدْرِی وَ یوسُفَ بْنِ مُوسَی الْقَطَّانِ عَنْ وَکیعٍ عَنْ مَالِک بْنِ أَنَسٍ عَنِ الزُّهْرِی عَنْ أَنَسٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ وَ اللَّفْظُ لِعَائِشَةَ قَالَتْ کانَ أَبُو بَکرٍ یدِیمُ النَّظَرَ إِلَی عَلِی(ع) فَقِیلَ لَهُ فِی ذَلِک فَقَالَتْ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (ص) یقُولُ النَّظَرُ إِلَی عَلِی عِبَادَةٌ.

ترجمه: «عمر بن خطاب از عایشه نقل می کند: ابوبکر پیوسته به چهره مبارک حضرت علی(ع) نگاه می کرد. از ایشان دلیل نگاهش را پرسیدند؛ گفت: شنیدم رسول خدا (ص) فرمودند: نگاه به صورت حضرت علی(ع) عبادت است.»

 2- الْإِبَانَةُ عَنِ ابْنِ بَطَّةَ رَوَی أَبُو صَالِحٍ عَنْ أَبِی هُرَیرَةَ قَالَ رَأَیتُ مُعَاذاً یدِیمُ النَّظَرَ إِلَی وَجْهِ عَلِی(ع) فَقُلْتُ لَهُ إِنَّک تُدِیمُ النَّظَرَ إِلَیهِ کأَنَّک لَمْ تَرَهُ فَقَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ(ص) یقُولُ النَّظَرُ إِلَی وَجْهِ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ عِبَادَةٌ.

ترجمه: «ابوهریره می گوید: دیدم معاذ، پیوسته به چهره مبارک حضرت علی(ع) نگاه می کرد. گفتم: گویا حضرت را ندیده ای؟ گفت: حضرت رسول(ص) فرمودند: نگاه به چهره علی(ع) عبادت است.»

 3- وَ هُوَ فِی أَکثَرِ الرِّوَایاتِ وَ فِی رِوَایاتِ عَمَّارٍ وَ مُعَاذٍ وَ عَائِشَةَ عَنِ النَّبِی(ص) النَّظَرُ إِلَی عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ عِبَادَةٌ وَ ذِکرُهُ عِبَادَةٌ وَ لَا یقْبَلُ إِیمَانُ عَبْدٍ إِلَّا بِوَلَایتِهِ وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِهِ.

ترجمه: «عمار، معاذ و عایشه از پیامبر روایت می کنند: نگاه به چهره علی (ع) و یاد علی، عبادت است. ایمان هیچ بنده ای قبول نمی شود مگر با ولایت علی (ع) و بیزاری از دشمنانش.»

 4- الْخَرْکوشِی فِی شَرَفِ النَّبِی(ص) أَنَّهُ کانَ النَّاسُ یصَلُّونَ وَ أَبُو ذَرٍّ ینْظُرُ إِلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ(ع) فَقِیلَ لَهُ فِی ذَلِک فَقَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ(ص) یقُولُ النَّظَرُ إِلَی عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرُ إِلَی الْوَالِدَینِ بِرَأْفَةٍ وَ رَحْمَةٍ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرُ فِی الْمُصْحَفِ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرُ إِلَی الْکعْبَةِ عِبَادَةٌ.

ترجمه: «مردم نماز می خواندند و جناب ابوذر(ره) به چهره حضرت علی(ع) نگاه می کرد، علتش را پرسیدند. گفت: از رسول خدا(ص) شنیدم که فرمود: نگاه به چهره حضرت علی عبادت است. نظر به والدین از روی رحمت و محبت و نظر به قرآن و نگاه به کعبه عبادت است.»

 5- قَالَ النَّبِی (ص) مَثَلُ عَلِی فِیکمْ أَوْ قَالَ فِی هَذِهِ الْأُمَّةِ کمَثَلِ الْکعْبَةِ الْمَسْتُورَةِ النَّظَرُ إِلَیهَا عِبَادَةٌ وَ الْحَجُّ إِلَیهَا فَرِیضَةٌ.

ترجمه: «جناب ابوذر غفاری از پیامبر روایت می کند که حضرت فرمودند: مثل حضرت علی(ع) در میان شما مثل کعبه است که نگاه به آن عبادت و زیارتش واجب است.»

6- عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ الْوَهَّابِ عَنِ الْحُسَینِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْعَلَوِی الْعَدْلِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْحَدَّادِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یونُسَ عَنْ عَبْدِ الْحَمِیدِ بْنِ یحْیی عَنْ سَوَّارِ بْنِ مُصْعَبٍ عَنِ الْکلْبِی عَنْ أَبِی صَالِحٍ عَنْ أَبِی هُرَیرَةَ عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) النَّظَرُ إِلَی عَلِی عِبَادَة.

ترجمه: «ابوهریره از معاذبن جبل روایت می کند که حضرت رسول(ص) فرموده اند: نگاه به صورت حضرت علی عبادت است».

روایات نبوی صراحت دارد بر این که حتی یاد و نام علی و مجلس علی(ع) عبادت است. مانند این که: «عایشه از رسول خدا (ص) روایت می کند که یاد و نام حضرت علی عبادت است.» یا این که «امام هفتم (ع) از اجداد طاهرینش و آن ها از جابر بن عبدالله انصاری که پیامبر فرمود: مجالستان را با نام و یاد علی زینت دهید.»[2]

پی نوشت: