علائم افسردگی در کودکان و راه های درمانی آن
افسردگی یکی از مشکلات روحی و روانی است که امروزه بسیاری از بزرگسالان آن را در برهه های مختلفی از زندگی خود آن را تجربه کرده اند.
یکی از مسائل مهمی که خانواده ها نسبت به آن حساس هستند و در روانشناسی کودک به آن توجه می شود لزوم توجه به بروز علائم افسردگی در کودکان است. این موضوع تا حدی اهمیت دارد که اگر به موقع به آن رسیدگی نشود می تواند عوارض جبران ناپذیری در کیفیت زندگی و حتی سنین بزرگسالی کودک داشته باشد. نکته مهمی که اهمیت این موضوع را زیاد می کند اینکه شاید جالب باشد که بدانید افسردگی کودکان هیچ تفاوتی با افسردگی بزرگسالان ندارد، از همین رو با شناخت به موقع علائم آن باید برای درمان به سرعت اقدام شود.
چه کودکانی در معرض افسردگی هستند؟![]()
افسردگی یکی از مشکلات روحی و روانی است که امروزه بسیاری از بزرگسالان آن را در برهه های مختلفی از زندگی خود آن را تجربه کرده اند. این عارضه که در واقع نوعی بیماری روحی و روانی به شمار می آید در کودکان نیز به علل مختلفی می تواند بروز کند. از همین رو اگرچه در همه سنین برای درمان افسردگی توصیه های اکیدی صورت می گیرد اما این موضوع و اهمیت تشخیص و درمان در کودکان دو چندان است.
بروز علائم افسردگی در کودکان اگرچه عمومیت ندارد، اما جالب است بدانید برخی کودکان به صورت بالقوه بیشتر در معرض این بیماری روحی هستند. بسیاری از کودکانی که تجربه بحران هایی مانند از دست دادن عزیزان یا حضور طولانی مدت در اجتماعات سوگواری دارند بیش از دیگر کودکان می توانند در معرض افسردگی باشند. اگرچه برخی براین باورند که بروز علائم افسردگی در کودکان نمی تواند خطرناک باشد، اما غفلت از این موضوع و تشدید آن در کودک می تواند منجر به بروز اقداماتی شود که در نهایت به خودکشی کودک ختم شود. از همین رو هرگز این علائم را نادیده نگیرید. به طور کلی می توان گفت کودکان زیر بیش از سایر کودکان در معرض افسردگی هستند:
عدم تعادل در هورمون های کودک
عوامل محیطی مانند برخوردهای نامناسب خانواده با کودک، آزار اطرافیان نسبت به کودک و…
سابقه وراثتی در خانواده
تجربه حوادث تلخ مانند مثل طلاق، اختلافات خانوادگی، از دست دادن عزیزان، شرایط زندگی سخت و…
یکی از راهکارهای مناسبی که می تواند برای کمک به درمان افسردگی کودکان کمک کننده باشد مشاوره والدین با روانشناسان متبحر و با تجربه است. این جلسات مشاوره می تواند توام با ارائه راهکارهای مناسبی باشد که در نهایت به درمان کودک و رهایی او از افسردگی کمک کند.
علائم افسردگی در کودکان چیست؟
بروز افسردگی در کودک توام با علائمی است که والدین یا معلم به محض مواجهه با آن برای درمان کودک و رهایی او از این مشکل تلاش کند. از مهمترین علائم افسردگی در کودکان که به وضوح می توان آن را تشخیص داد عبارت است از:
وجود غم مداوم و طولانی مدت در کودک
کودک افسرده دائما گرفته و بی حوصله گوشه ای به تنهایی می نشیند و علاقه ای برای حضور در جمع و بازی ندراد.
نداشتن ذوق و علاقه کودکانه
کودک افسرده هیچ انگیزه و علاقه ای برای بازی با هم سن و سالان خود ندارند، این کودکان حتی با علایق سابقشان نیز ترغیب و خوشحال نمی شوند.
کاهش یا افزایش شدید وزن در کودک
کودک افسرده دچار بی اشتهایی افراطی یا پرخوری افراطی می شود که پس از مدتی دچار کاهش یا افزایش وزن شدید در او می شود.
بروز اضطراب و استرس
کودکی که مبتلا به افسردگی است استرس و اضطراب دائمی را با خود همراه دارد که مانع از تمرکز وی برای بازی یا درس می شود. این کودکان تا حد زیادی تمرکز خود را بر مسائلی که به آن ها محول شده از دست می دهند.
اختلال در کیفیت خواب کودک
یکی از مهمترین ویژگی های افسردگی در کودک که علائم آن را می توان به وضوح مشاهده کرد اختلال در کیفیت و ساعات خواب کودک است. شب بیداری ها یا خواب زیاد، سخت بیدار شدن و از خواب پریدن های مکرر اختلال در کیفیت خواب کودک را به همراه دارد.
والدین چگونه می توانند افسردگی کودک را تشخیص دهند؟![]()
شاید برای شما تعجب آور باشد که بدانید بسیاری از والدین نمی توانند علائم افسردگی در کودکان را تشخیص دهند و گاهی آن را به خلقیات و رفتارهای کودک نسبت می دهند. از همین رو همواره تاکید می شود والدین بیشتر درباره رفتار و خلقیات کودک خود دقت و مطالعه داشته باشند. از مهمترین علائمی که می تواند والدین را متوجه بروز افسردگی در کودک کند عبارت است از:
- کاهش سطح انرژی کودک و خستگی مداوم وی
- دوری کودک از جمع خانواده و دوستان و همسالان
- کاهش کیفیت تغذیه کودک با بروز بی اشتهایی یا پراشتهایی زید
- مقاومت زیاد و سخت گیری کودک در برابر مسائل و مشکلاتش
- عدم سازگاری کودک با مسائل و مشکلات
- عزت نفس پایین کودک
- نداشتن اعتماد به نفس کافی در کودک
- بد رفتاری و پرتنش بودن رفتارهای کودک
- واکنش های افراطی یا بی تفاوتی زیاد نسبت به مسائل مهم مربوط به کودک
یکی از بهترین راهکارها این است که والدین به محض مشاهده دو یا چند علامت افسردگی این موضوع را با یک مشاور کودک متبحر و با تجربه در میان بگذارد تا در صورت تایید آن، درمان افسردگی در کودک تسریع شود.
بهترین روش برای درمان افسردگی کودکان چیست؟![]()
پس از تشخیص علائم افسردگی در کودکان توسط والدین و مراجعه به روانشناس یکی از بهترین راهکارها برای درمان افسردگی کودک می تواند استفاده از روش های روان درمانی باشد. در واقع درمان افسردگی کودکان نیز مانند درمان افسردگی در سنین بزرگسالی است. در صورتی که افسردگی کودک خفیف باشد به سرعت می توان به کمک یک روانشناس خبره و با تجربه برای درمان آن کمک کرد.
کودک در این جلسات آموزش می بیند که چگونه برای حل مسائل خود اقدام کند و روش های سازگاری با محیط و تنش ها را می آموزد. در شرایطی که افسردگی در کودک پیشرفته باشد ممکن است توصیه روانشناس اقدام و مداخلات دارویی برای پیشگیری از پیشرفت بیماری باشد. طی سال های اخیر به دلیل تغییرات در سبک زندگی خانواده ها و جامعه بروز افسردگی نیز در سنین پایین بسیار رایج شده است. از همین رو روانشناسان توصیه می کنند خانواده ها دقت لازم را در تشخیص به موقع این بیماری در کودکان خود داشته باشند تا با شناخت آن و مداخله درمانی کودک این بیماری را تا سنین بزرگسالی با خود حمل نکند.