معرفی فراسیون و خواص درمانی آن

فراسیون گونه‌های مختلفی دارد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها که خواص دارویی داشته و در طب سنتی نیز کاربرد دارد اشاره شده است.

نام علمی:

Marrubium vulgare L.، نام فرانسه Marrube blanc و نام انگلیسی آن Marrubium می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، شَنار، فراسیون سفید، ماروب سفید، فراسیون ابیض، صوف الارض، حشیشه الکلب، علقما، گندنای کوهی و افنان سر نامیده شده است. به طور معمول به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.

تیره گیاه:

نعناع Labiatae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی و چند ساله به ارتفاع حدود ۷۰ سانتی‌متر، ساقه‌ی آن راست، منشعب و پوشیده از کرک‌های پنبه‌ای به رنگ خاکستری سفید و برگ‌های گیاه متقابل، بیضی شکل، ناصاف، دندانه‌دار، بدبو و نوک تیز می‌باشند. در کناره‌ی برگ‌های قسمت انتهایی ساقه، گل دهنده و گل‌های آن به وضع مجتمع و به رنگ سفید ظاهر می‌شوند.

طبیعت گیاه:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی گرم و خشک می‌باشد.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی معتدله کشورها بخصوص سراسر اروپا و آسیا و در ایران بیشتر در استان‌های شمالی، شمال غربی، کرمان و خراسان انتشار دارد.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گیاه: تانن، مواد چرب، موسیلاژ، مواد رزینی، گلوکز، یک ماده تلخ به نام ماروبین و اسانس در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

برگ و سرشاخه‌های گلدار. در ضمن شیره‌ی تازه‌ی گیاه نیز خواص دارویی دارد.

نحوه مصرف:

به طور معمول به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.

خواص درمانی:

تمیزکننده کبد و کیسه صفرا، بادشکن و خلط‌آور، آرام‌بخش و تقویت کننده قلب، مقوی معده و اشتهاآور، ضد یرقان و ادرارآور، نیرودهنده و صفرابر، بازکننده گرفتگی مجاری کبد و خرد کننده سنگ مثانه، برطرف کننده اختلالات عادت ماهیانه و قاعده‌آور، ضد آسم مرطوب و مسکن سرفه‌های مقاوم، ضد استسقاء و مفید برای کم خونی دختران جوان، ضد هیستری و مؤثر برای اختلالات عصبی، ضد اضطراب و مسکن دردهای عمومی بدن می‌باشد. در ضمن برای رفع ترشحات مهبلی، سرماخوردگی، گلودرد، حصبه و طپش قلب نیز مفید است. به عنوان مقوی به اشخاص مبتلا به ضعف عمومی ناشی از پیری و یا ضعف بنیه داده می‌شود و برای افرادی نیز که هاضمه ضعیف دارند و همچنین برای بیماران مبتلا به اسهال‌های مزمن مؤثر می‌باشد. در استعمال خارجی ضدعفونی کننده و التیام‌بخش زخم‌ها است.

تذکر:

استفاده از فراسیون برای خانم‌های باردار و مادران شیرده ممنوع و در صورت استفاده‌ی خانم‌های باردار ممکن است سقط جنین به همراه داشته باشد. در ضمن زیاده‌روی در مصرف آن جریان گردش خون را تحریک کرده و موجب زیاد شدن عرق و ترشح ادرار می‌گردد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (۱۳۹۵)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از ۴۰۰ نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.