کشتی حضرت نوح چند تخته چوب داشت؟

در کشتی نوح چند تخته چوب به کار رفته است؟

عظمت جریان نوح و طوفان مربوط، در عبرت گرفتن و توجه به این حقیقت است که عاقبت طغیانگری به هلاکت آدمیان می انجامد. کم یا زیاد ی تخته های کشتی حضرت نوح (ع)، مجالی برای بحث و تحقیق نمی طلبد. و فایده ای هم ندارد . شاید هدف از این سوال این باشد که ابعاد کشتی نوح مشخص شود. برای همین توضیح ذیل تقدیم می شود:

  حادثه طوفان نوح امری قطعی بین ادیان الهی و حتی غیر الهی است  اما آن چه که محل اختلاف است نحوه وقوع این ماجراست که به چه صورتی اتفاق افتاده است. برخی با استناد به آن چه که در تورات گفته شده و همچنین با استناد به ظاهر برخی آیات قران این حادثه را جهانی دانسته اند اما دیدگاه دیگری نیز مطرح است که که طوفان را محدود به قوم و محدودۀ حضرت نوح علیه السلام می دانند؛  در هر حال هدف قرآن از بیان این سرگذشت عبرت انگیز بیان نکته های تربیتی مهمی است که در آن نهفته است خواه جهانی باشد یا منطقه ای[1].

این احتمال که طوفان نوح مربوط به منطقة خاصی بوده است و نه همه عالم، قویتر از احتمالات دیگر است و با شواهد حال سازگارتر است. [2]

برخی می گویند که از ظاهر قرآن کریم بر می آید که طوفان نوح تمامی کره زمین را فرا گرفته و آنچه از جنس بشر بر روی زمین بوده همه غرق شده اند مگر آن عده ای که در کشتی بوده و نجات یافتند، و هیچ دلیل قطعی که این ظهور را از آیات بگیرد وجود ندارد[3]. طبق این نظر آیه 27 سوره نوح نشان از جهانی بودن طوفان در زمان حضرت نوح می باشد.اما می توان همان تعابیر را که در آیات امده است بر منطقه ای بودن  طوفان نیز حمل کرد. زیرا اطلاق کلمه ارض بر یک منطقه جهان در قرآن مکرر آمده است چنانکه در سرگذشت بنی اسرائیل می خوانیم: ( و اورثنا القوم الذین کانوا یستضعفون مشارق الارض و مغاربها: مشرقها و مغربهای زمین را در اختیار گروه مستضعفان ( بنی اسرائیل ) قرار دادیم.

توضیح بیشتر اینکه طوفان نوح یک حادثه غیر عادی بوده است و آب هم از زمین می جوشیده است (و فار التنور…) و هم از آسمان می آمده است و بعدها این آب که سطح زمین را پوشانده بود در خلل و فرج زمین فرو رفته است قرآن می گوید به زمین گوئیم که آب را ببلعد.[4] اما  به نظر می رسد طوفان نوح همه کره زمین را در بر نگرفته است به این دلیل که در آن زمان هنوز انسان به همه پهنه زمین نفوذ نکرده بود بنابراین نیازی نبود که آب تمام کره زمین را در بر گیرد حتی بر فرض اینکه انسان ها در دیگر مناطق زمین هم پراکنده شده باشند اما مخاطب رسالت نوح صرفا قومی بوده که نوح برای هدایت آن ها مبعوث شده بود بنابراین  طوفان نوح که به عنوان بلا و عذاب نازل شد تنها شامل حال کسانی می شود که در طول سالها دعوت نوح حجت بر آن ها تمام شده بود و دیگر امیدی به هدایتشان نبود اما مردم دیگر مناطق زمین که دعوت نوح به گوش آن ها نخورده بود مستحق عذاب نبودند چرا که ان ها از دعوت نوح بی اطلاع بودند برای همین با آن ها تمام حجت نشده بود تا در نتیحه مخالفتشان با دعوت پیامبر الهی مستحق عذاب باشند. پس طوفان نوح به عنوان مجازات آن قوم سرکش اتفاق افتاده، و ما هیچ دلیلی در دست نداریم که دعوت نوح به سراسر زمین رسیده باشد، اصولا با وسائل آن زمان رسیدن دعوت یک پیامبر ( در عصر خودش ) به همه نقاط، بسیار بعید به نظر می رسد.

بنابراین طوفان نوح تنها منطقه ای از زمین مانند غرب آسیا یا همان منطقه عراق فعلی را در بر گرفته که دعوت نوح  در آن  انجام شده است. در چنین صورتی هدف از حمل حیوانات هم، حفظ نسلی از آن ها در منطقه مورد نظر برای ادامه زندگی بعد از طوفان بوده است. چون مردمی که سوار کشتی شده بودند بعد از طوفان، برای ادامه زندگی، نیازمند این بودند که نسلی از حیوانات اهلی را داشته باشند. و حمل حیوانات از مناطق دوردست برای منطقه طوفان زده با مشکلاتی در آن عصر مواجه می شده است.

برای این که نگاه دقیقتر به ماجرای طوفان نوح داشته باشیم آیاتی را که به این داستان اشاره کرده بررسی می کنیم داستان نوح (ع) در شش سوره از قرآن آمده است. سوره های ۱- اعراف (۵۹ تا ۶۴) ۲- هود (۲۵ تا ۴۸ ) ۳- مؤمنون (۲۳ تا ۳۰) ۴- شعراء (۱۰۵ تا ۱۲۱) ۵- قمر (۹ تا ۱۶) ۶- نوح

اما بخش عمده ای از آنچه در این قسمت ها بیان شده است، بیان دعوت های حضرت نوح و کفر ورزی مردم بوده است و آنچه درباره طوفان بیان شده است، این مطالب است: غرق شدن کفار، ساخته شدن کشتی و سوار شدن عده ای در آن و نجاتشان، موج هایی کوه آسا، بی فایده بودن رفتن به کوه، وقوع سیلی بر آمده از آب باران و آب های زمینی و. ..

و نسبت به اینکه این طوفان تمام کره زمین را در برگرفته است، یا تمام حیوانات و گونه های مختلف سوار بر کشتی شده اند، هیچ صراحتی وجود ندارد. و مفسران نیز در این مطالب توافقی ندارند.

در احادیث اسلامی نیز مطالبی وجود دارد که حاکی از وقوع طوفان در بخشی از کره زمین و سوار شدن عده محدودی از حیوانات به کشتی می باشد. از جمله در حدیثی با استناد به آیه ۱۴۳ سوره انعام، به هشت جفت از چهارپایان و تعدادی پرنده اشاره می کند. (الکافی،ج ۸، ص۲۸۳) و در حدیث دیگری از عدم اشتمال سیل بر کعبه سخن گفته شده است..( حیات القلوب، ج ۱، ص ۲۷۱)

همچنین نسبت به تعداد انسان های ایمان آورنده ای که سوار بر کشتی شده اند نیز اعدادی مثل هفتاد نفر ذکر شده است. و تعداد روزهایی که این عده در کشتی بوده اند، تا سیل فروکش کند، مختلف گفته شده است از جمله هفت روز(بحارالانوار، ج ۱۱، ص ۳۳۳)

پس بعید نیست که داستان حضرت نوح(ع) مربوط به بخشی از کره زمین بوده است و تنها بخشی از حیوانات آن منطقه که جایگزینی آنها بعداً با مشکل مواجه می شده است و می بایست از آن سوی دریاها آورده شوند وارد کشتی حضرت نوح شده اند و اتفاقاً کاوشهای زمین شناسی دلالت دارند که روزی کوههای دست کم این منطقه را آب فراگرفته است و امروزه تقریباً دانشمندان جریانی مانند طوفان نوح(ع) را تأیید می کنند البته لازم نبوده است که حضرت نوح تمام آغازیون و تک سلولها را هم به کشتی منتقل کند بلکه حیوانات مفید و لازم برای بشر که با طوفان نابود می شدند، آن هم در منطقه محدودی بر کشتی چند طبقه خود سوار کرده است.

با توجه به این نکاتی که گفته شد در کجای این داستان، عقل استیحاش و استبعاد دارد و از پذیرش آن فرار می کند؟ آیا گفته شده است که پسر نوح بر فراز هیمالیا رفته و آنجا غرق شده؟ یا آنکه در همان زمانی که از رفتن به کشتی ابا می کرده، و راه چاره را در رفتن به کوهی در ان نزدیکی ها می دیده ولی موجی آمده و او را غرق کرده است؟ آیا برای نابودی تمام انسان های روی کره زمین، در زمان نوح که فاصله اندکی با حضرت آدم (ع) داشته است، باید سیلی می آمده که چند میلیارد نفر را در بر بگیرد؟ یا آنکه تعداد انسان های آن زمان محدود بوده و در منطقه ای محدود پراکنده بوده اند؟

پس  با توجه به نظر اول که طوفان را منطقه ای دانسته هیچ مطلب عجیب و غیر قابل پذیرشی در این ماجرا وجود ندارد. و اگر اندکی بیندیشیم، در اطراف خود مسائل بسیاری را می بینیم که وقوع چنین رخدادهایی را تائید می کند. آیا سونامی هایی که در یک لحظه رخ می دهد و منطقه بسیار وسیعی را زیر آب می برد، ندیده ایم؟ آیا وقوع باران های سیل آسا که در کمتر از یک روز، سیل های عظیم به راه می اندازند، ندیده ایم؟

ضمن اینکه این ها همه در حالی است که حتی در متون غیر دینی و تاریخ های بسیار قدیمی نیز داستان هایی دال بر وقوع طوفان نوح دیده می شود (رجوع کنید به تفسیر المیزان، ج ۱۰، ص ۳۸۳) و شواهد زمین شناسی متعددی نیز دال بر وقوع یک آبگرفتگی عظیم در حدود هفت هزار سال پیش وجود دارد. (رجوع کنید به تفسیر المیزان، ج ۱۰، ص۳۹۳)

پس مساله عقل نیست، آن هم برای بشری که هنوز دریایی از مجهولات را دارد. مساله ستیزه گری به هر قیمت است که چون دین در مقابل هوا و هوس عده ای ایستاده، برای جنگ با آن از هیچ نوع تمسخر و دروغ و تحریفی ابا ندارند.

اما طبق نظریه دوم که طوفان را جهانی دانسته اند مستنداتی که بر اساس آن چنین نظریه ای گفته شده روایت تورات و اغراق های آن است که تا حدودی نیز در بعضی از روایات اسلامی راه یافته و علما آن را اسرائیلیات خوانده اند. (ترجمه المیزان، ج ۱۰، ص: ۳۸۳)

بر اساس این نظریه، ابعاد طوفان واقعا مشخص نیست. و این سوالات پیش می آید:

 1- آیا حضرت نوح  از تمام حیواناتی را که در خشکی زندگی می کردند یک جفت را انتخاب و سوار بر کشتی کرده است؟ اگر چنین باشد لازمه اش این است که کشتی نوح دارای ابعاد  بسیار بزرگی باشد. گرچه ساخت چنین کشتی ای اگر با اراده الهی و از روی اعجاز باشد امر غیر ممکنی نیست. اما آن چه که در آیات دیده می شود تمسخر نوح از سوی مردم برای ساختن کشتی است چون منطقه ای که نوح در آن کشتی را می ساخت کنار دریا نبوده  و به نظر آن ها امر بیهوده ای به نظر می آمده است اما در مورد بزرگی و عظمت کشتی، سخنی گفته نشده است

2- آیا طوفان تمام خشکی های زمین حتی کوههای بلند را در برگرفته است؟ یا صرفا مناطقی را در برگرفته که مردم در آن ها سکونت کرده بودند و در اثر طوفان این مناطق زیر آب رفته است؟ اگر قائل به این باشیم که این طوفان تمام بلندی های زمین را در بر گرفته است در این صورت حجم آبی که برای این امر لازم است چندین برابر آب موجود بر روی زمین باید باشد و این مساله چندان نمی تواند قابل پذیرش باشد. و با توجه به اینکه هدف از طوفان غرق شدن آن بخش از مردم بوده که دعوت نوح را نپذیرفتند، نیازی به این نبوده که تمام خشکیها حتی کوههای بلند زیر آب بروند چرا که بلندیهای زمین  به خاطر رقیق شدن هوا و مساله تنفس و همچنین مساعد بودن شرایط زندگی تا ارتفاع مشخصی قابل سکونت هستند و مردم در آن ساکن می شوند اما ارتفاعات بالاتر اصلا قابل سکونت نیستند که مردم در آن ساکن شوند و برای غرق شدن آن ها نیاز باشد تمام خشکیهای زمین زیر آب بروند. اگر اینگونه در نظر بگیریم که در صورت جهانی بودن طوفان نوح صرفا مناطقی زیر آب رفته که مردم در آن سکونت می کرده اند. پذیرش چنین طوفان جهانی ای می تواند قابل قبول باشد. اما همچنان این سوال است که وقتی مخاطب دعوت نوح منطقه ای محدود بوده است چرا مردم مناطق دیگر باید مستوجب این عذاب الهی باشند. همچنین در بلاهایی هم که بر امتهای بعدی نازل شده، صرفا مردم همان منطقه ای که دعوت پیامبرشان را رد کردند مشمول عذاب شدند و عذاب آن ها نیز منطقه ای بوده است

3- مدتی که این ها بر روی کشتی بوده اند چه مقدار بوده است؟ و غذای این ها از کجا تامین می شده است؟ اگر مدت معدودی مانند هفت روز که در روایات هم بدان اشاره شده باشد دراین صورت تامین غذای این تعداد شاید چندان سخت نباشد اما اگر طبق گفته های تورات چند ماه باشد تامین غذای این حیوانات و تعداد افرادی که بر روی کشتی هستند کمی بعید به نظر می رسد.

اما در مورد حفظ کشتی نوح به عنوان آیه برای جهانیان، چنین برداشتی از آیه صحیح نیست بلکه مراد ازضمیر (ها) در جعلنیها، در آیه  فَأَنجَیْنَهُ وَ أَصحَب السفِینَةِ وَ جَعَلْنَهَا ءَایَةً لِّلْعَلَمِینَ ، و او را با کشتی نشینان برهانیدیم و آن (سفینه ) را برای جهانیان عبرتی گردانیدیم.» [5]کشتی نوح نیست بلکه مقصود و مراد این قصه طوفان است و ضمیر(ها) به سفینه بر نمی گردد بلکه به قصه بر می گرد [6]