نعمت اولاد از جانب خداوند بر اساس حکمت

آیا خداوند اولاد و فرزند را برای هر پدر و مادری بر اساس حكمتش می‌دهد و اگر به كسی نمی‌دهد حكمتی دارد؟

در پاسخ پرسش شما باید گفت:

اولاً، چون یكی از نام‌های خداوند اسم شریف حكیم است، پس همه كارهای او بر اساس حكمت و مصلحت انجام می‌شود، اما باید توجه داشت كه اگر گفته می‌شود كارهای خداوند حكمت و مصلحت دارد، مراد آن است كه كار خداوند عین حكمت و مصلحت است، یعنی هر چه او می‌كند حكمت است. (چون این بحث علمی و دقیق است اگر خواسته باشید برای آگاهی بیشتر از این مسأله به منبع ذیل مراجعه كنید).(1)

ثانیاً: خداوند در قرآن كریم درباره زنان فرمود: نسائكم حرثٌ لكم(2) زنان شما مركز بذرافشانی شما هستند.

مفسر حكیم، علامه طباطبایی، در ذیل این آیه فرموده است: خلاصه پیام آیه یاد شده آن است زن‌ها در جامعه انسانی مانند كشتزار هستند، همانگونه كه برای استمرار كشتزار و بقاء بذر آن و تأمین نیازهای جامعه انسانی از راه كشتزار باید زراعت و كشت داشته باشد و انسان برای بقای نسل و نوع بشر نیز نیاز به زن و ازدواج دارد، چون خداوند سبحان پدید آمدن انسان را از راه ازدواج زن و مرد قرار داده است و اگر ازدواج صورت نگیرد، نسل بشر به تدریج منقرض خواهد شد.(3)

ثالثاً: گرچه ازدواج زمینه به وجود آمدن فرزند را فراهم می‌كند، اما در واقع آن عمل تنها وسیله كار است و اصل بچه‌دار شدن زن و مرد به دست خداوند است. لذا در سوره واقعه فرمود: افرایتم ما تمنون، انتم تخلقونه ام نحن الخالقون(4) آیا از نطفه، كه در رحم می‌ریزید آگاهید، آیا شما آن را آفرینش پی در پی می‌دهید یا ما آفریدگاریم. پس بچه‌دار شدن زن بر اساس حكمت خداوند بوده بلكه عین حكمت اوست. اما گاهی ممكن است به كسی بچه ندهد و بچه ندادن او نیز اسرار وحكمت دارد.

نكته مهمی كه باید در این مسأله مورد توجه باشد، آن است كه به صرف این كه كسی بچه‌دار نمی‌شود و یا دیرتر درخت ازدواج آنها به بار می‌نشیند و بچه‌دار می‌شود، نباید تصور شود كه لابد حكمت خدا بر آن تعلق گرفته و یا خداوند نخواسته است.

چون خداوند خواست و اراده اش را از مجاری طبیعی و اسبابی كه خودش برای این كار قرار داده انجام می دهد. لذا ممكن است بر اثر عوامل طبیعی در سلسله بوجود آمدن فرزند, نقصی بوجود آید و فرزند متولد نگردد. در چنین مواقعی نمی توان گفت حتما خداوند نخواسته است كه به آن ها فرزند بدهد. خداوند خواسته است كه آن ها از طریق معمول بچه دار شوند، مگر این كه در این بین یك عیب و نقصی باشد.

پس خواست خداوند در این گونه موارد یك خواست تعلیقی و مشروط است و مصلحت هم در این است كه بچه دار شدن به همین شیوه باشد. پس در موارد خاص ممكن است علی رغم سلامت تمام مجاری تولد فرزند، باز هم مصلحتی از سوی خداوند در كار باشد كه جلو بچه دار شدن فرد گرفته شود و ما از آن بی خبر باشیم. این موارد، ممكن است به خاطر مصلحت مهم تر باشد.

پس پیش از هر چیز انسانی كه صاحب فرزند نمی شود, در موارد عادی باید به پزشك مراجعه كند و تلاش كند تا علت بچه‌دار نشدنش را پیدا كند، شاید از نظر جسمی مشكلاتی در میان باشد, كه با معالجه و داروی پزشكی برطرف شود. ‌به خصوص كه در این عصر بر اثر پیش‌رفت علم پزشكی راه‌هایی برای باردار شدن وجود دارد. در كنار این مراجعه به پزشك متخصص، از امور معنوی نیز غافل نباشد كه بی تردید مواردی مانند نذر، صدقه دادن، و توسل به اولیاء الهی نیز كارساز است.

رابعا: مطلب دیگری كه مفید و‌ آموزنده و امیدبخش خواهد بود و به خصوص تأثیر دعا برای طلب فرزند در آن به خوبی ثابت شده است، جریان دعای حضرت زكریا ـ علیه السلام ـ برای طلب فرزند از خداوند است كه در قرآن كریم چنین آمده است: این یادی است از رحمت پروردگار تو نسبت به بنده‌اش زكریا، در هنگامی كه پروردگارش را در خلوتگاه عبادت خواند و گفت: پروردگارا… من از بستگانم بعد از خودم بیمناكم و همسرم نازاست، تو به قدرتت جانشینی به من ببخش كه وارث من و آل یعقوب باشد و او را مورد رضایت خود قرار ده.(5)

برخی از علما در ذیل این آیات گفته‌اند: در آن هنگام كه زكریا از نداشتن فرزندی، سخت ناراحت و غمناك بود، رو به درگاه خدا آورد و این دعا را نمود.(6) و در آیه بعد جریان بشارت خداوند به زكریا برای فرزنددار شدن چنین آمده: یا زكریا انّا نبشرك بغلام اسمه یحیی(7) ای زكریا ما تو را به فرزندی بشارت می‌دهیم كه نامش یحیی است.

زكریا از این بشارت شگفت‌زده شد و عرض كرد: پروردگارا چگونه فرزندی برای من خواهد بود، در حالی كه همسرم نازا است.(8) خداوند در پاسخ او فرمود: اینگونه پروردگارت گفته و اراده كرده، این برای من آسان است من قبلا تو را آفریدم و چیزی نبودی.(9)

نتیجه‌ای كه از این جریان باید یادآوری شود، آن است كه گرچه برخی افراد مدتی در انتظار فرزنددار شدن باشند و یا بر اساس قرآن و دلایل ظاهری گمان كنند كه فرزنددار نخواهد شد، اما چون خداوند كریم است پس نباید از درگاه رحمت او ناامید بود و ممكن است با دعا و توسلات به اولیاء الهی خداوند به او فرزند بدهد، چنان كه به حضرت زكریا در زمان پیری فرزند داد.

پی نوشت:                         

1. علامه طباطبایی،‌المیزان، ج 14، ص 274، (این كتاب ترجمه فارسی نیز دارد).

2. بقره، 223.

3. علامه طباطبایی،‌المیزان، ج 2، ص 213، نشر موسسه الاعلمی للمطبوعات بیروت.

4. واقعه، 59.

5. مریم: 1 ـ 6. به خود آیات قرآن مراجعه كنید كه بسیار شیرین است.

6. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، نشر دار الكتب الاسلامیه، 1364 ش، ج 13، ص 7.

7. مریم: 7.

8. مریم: 8.

9. مریم: 9.