از نظر قرآن و روایات وظایف شوهر نسبت به همسر چیست؟ (بخش دوم)

۸٫ مجازات عدم پرداخت مهریّه

امام صادق (ع) فرمود: پیغمبر اکرم (ص) فرمودند: «خداوند هر گناهى را در روز قیامت مى‏ بخشد، مگر مهریّه زن و کسى که مزد کارگرى را خورده باشد و کسى که آزادى را فروخته باشد». (وسائل الشیعه، ج ۱۴، حدیث ۲۷۰۲۹)
در پرهیز از آزار و اذیّت زن براى بخشش مهریّه خود از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است که: «کسى که همسرش را زیر فشار قرار دهد تا همه یا مقدارى از مهریه ‏اش را به او ببخشد و شوهرش وى را طلاق دهد، خداى بزرگ به عقوبتى کمتر از آتش براى او راضى نمى‏ شود، زیرا خدا همان گونه که براى یتیم خشمناک مى‏ گردد، براى زن نیز خشمناک مى‏شود». (بحارالانوار، ج ۷۶، ص ۳۶۵)
همچنین از پیامبر (ص) نقل شده است: «هر کس زنى بگیرد و در خاطر داشته باشد که مهر او را نپردازد در هنگام مرگ چون زناکار مى ‏میرد». (مکارم الاخلاق، امام سجاد (ع)، ص ۳۷۲، و نیز وسائل الشیعه، ج ۱۵، باب ۱۱، ح ۱، ص ۲۱)
حرام بودن اموال به دست آمده با آزار و اذیّت زن:
«… اگر شوهر بعضى از حقوق واجبه زن را ترک کند، و یا او را اذیّت کند به اینکه کتکش بزند، یا بدزبانى کند، و زن به منظور به دست آوردن دل او مالى را به او ببخشد و یا از بعضى از حقوق خود صرف نظر کند تا اینکه مرد حقوق او را رعایت کند، و یا دست از اذّیت او بردارد و یا او را طلاق دهد و از آن زندگى ناگوار خلاصش کند، آن مال بر شوهر بنابر اقوى‏ حرام است، هر چند که ناسازگارى مرد براى این نبوده باشد که آن مال را از زن بگیرد». (ترجمه تحریرالوسیله، ج ۴، گفتار در نشوز، مسئله ۳، ص ۱۰۴)

۹٫ پرداخت دستمزد به زن براى انجام کار منزل

علیرغم اینکه در فرهنگ عمومى و در خانواده‏ ها، امور مربوط به آشپزخانه و منزل، از وظایف الزامى و شرعى زن تلقى مى‏ شود، ولى در فقه اسلامى، زن در خانه هیچ مسئولیتى در مورد هیچ یک از کارهاى منزل ندارد، و حتى اگر شأن او ایجاب نماید، خود نیز از انجام کارهاى شخصى در منزل شوهر معاف بوده، و شوهر موظف است براى اینگونه موارد خدمتکار بیاورد.
شوهر باید یا خود انجام دهد یا خدمتکار آورد، و در صورت تمایل زن به انجام امور منزل، مرد باید اجرت [دستمزد] پرداخت نماید.
زمانى اجرت انجام امور منزل، از گردن مرد برداشته می شود که زن با رضایت کامل بدون اجرت انجام دهد.

۱۰٫ پرداخت دستمزد براى شیر دادن به بچه

قرآن بیان می دارد؛ اجرت مادر به خاطر شیر دادن به فرزند خود به عهده پدر است:
«مادران بایستى دو سال کامل فرزندان خود را شیر دهند، آن کس که بخواهد فرزند را شیر کامل بدهد بر صاحب فرزند (پدر) است که خوراک و لباس مادر را به حد متعارف بدهد، هیچ کس را تکلیف جز به اندازه طاقت نمى ‏کنند. نباید مادر به خاطر فرزند به زحمت و زیان افتد و نه پدر کودک متضرر شود، و تمام اینها بر وارث نیز هست … و اگر بخواهند که مادران فرزندان شما را شیر دهند در صورتى که به مادر حقوقى متعارف بدهید جائز است و از خدا بترسید …». (بقره، آیه ۲۳۳)
در آیه ‏اى دیگر بر پرداخت دستمزد براى شیر دادن حتّى به مادر مطلّقه تأکید شده است:
«اگر (زنان مطلّقه) باردار باشند، تا وقت وضع حمل نفقه دهید، اگر بخواهد فرزند شما را شیر دهند، اجرت‏شان را با قرار متعارف بین خود بپردازید و اگر با هم سخت‏گیرى مى‏ کنید، دیگرى را براى شیر دادن انتخاب کنید، تا مرد دارا به وسعت و فراوانى نفقه زن شیرده را بدهد، و آن که تنگ دست است از آنچه خدا به او داده انفاق کند…». (طلاق، آیه ۶)

۱۱٫ همبسترى هر چهار شب

«امام صادق (ع) در این باره فرمودند: «اگر مرد چند همسر داشته باشد که با آنان آمیزش نکند پس هر یک از آنان زنا کند، گناهش بر عهده شوهر است». (حرّ عاملى، وسائل الشیعه، حدیث ۲۵۲۴۷)
همچنین صفوان بن یحیى از امام صادق (ع) سوال مى‏کند: «مردى زن جوانى دارد که چند ماه و گاهى یک سال با او آمیزش نمى‏ کند، و البتّه قصد ضرر رساندن به او را ندارد، مصیبت زده است. آیا گناهى مى ‏کند؟ حضرت فرمودند: اگر چهار ماه بانو را ترک کند، بعد از آن گناه کرده است». (حرّ عاملى، وسائل الشیعه، ح ۲۵۲۴۶)
بنابر این همبسترى هر چهار شب یکبار و آمیزش هر چهار ماه یکبار بر شوهر واجب است.

۱۲٫ عدالت در زن داری

«فَانْ خِفْتُمْ الّا تَعْدِلوا فَواحِدَهً»؛ پس اگر از بى عدالتى و ستم بر زن ترس دارید پس یک زن اختیار کنید.
شوهر باید در نفقه و رفتار و محبّت عدالت را رعایت کرده و کلیه حقوق شرعى و انسانى زن را ادا نماید. تخطّى از این حقوق، ظلم و بى‏ عدالتى و مستوجب عذاب اخروى خواهد بود.     منبع: حقوق وظایف زن و شوهر در قرآن و کلام اهل بیت علیهم السلام، ص ۲۸، به نقل از نرم افزار کوثر