عیدی 13 میلیونی در انتظار کارگران | افزایش حقوق 57 درصدی کارگران از سال آینده تصویب شد
تنها یک و نیم ماه دیگر تا پایان سال جاری باقی مانده و محاسبه مبلغ عیدی ۱۴۰۱ و حداقل حقوق کارگران در سال ۱۴۰۲ جزو مباحثی است که این این روزها مطرح میشود. اما مبلغ عیدی کارگران چقدر است؟
افزایش حقوق کارگران در سال 1401. حداقل حقوق کارگران در سال 1401 معلوم شد. مجلس افزایش حقوق کارگران را تصویب کرد. افزایش حقوق کارگران همیشه کمتر از تورم جامعه بوده است. افزایش حقوق کارگران همیشه مورد بحث بوده است.هوا سرد است؛ اما بحث دستمزد و حقوق کارگران داغ. در حالی که دعوای پینگپنگی دولت و مجلس بر سر بودجه 1402 بالا گرفته، اطلاعاتی که از مهمترین سند دخل و خرج دولت به بیرون درز کرده، از حقوق کارگران هم خبری دارد؛ احتمالا هفت میلیون تومان کف حقوق کارمندان. به دنبال همین اخبار، اولین گمانهزنی درباره حقوق کارگران مطرح شده است؛ اینکه حداقل مزد کارگری از کف حقوق کارمندان فراتر نخواهد رفت.
اگرچه هنوز میزان افزایش حقوق کارگران در سال ۱۴۰۲ مشخص نیست اما مبلغ عیدی کارگران در سال جاری اعلام شده و مشخص است.
بر اساس آنچه تاکنون اعلام شده است، عیدی کارگران معادل ۶۰ و ۹۰ روز حقوق آنان است. یعنی مبلغ عیدی برخی از سطوح دستمزدی برابر با دو برابر حداقل حقوق ماهانه است و عیدی برخی از سطوح دیگر، معادل ۹۰ روز یا سه برابر حداقل حقوق است.
حداقل حقوق امسال کارگران ۴ میلیون و ۱۷۹ هزار تومان است. بر این اساس کارگران حداقلبگیر، معادل دو ماه پایه حقوق باید عیدی بگیرند که مبلغ آن ۸ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان است.
اما بر اساس قانون سایر سطوح درآمدی معادل ۹۰ روز یا سه ماه پایه حقوق عیدی دریافت میکنند که مبلغ آن حدود ۱۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است.
به عبارت دیگر، کارگرانی که تنها یک سال در یک مجموعه کار کرده باشند، دو ماه حقوق بهعنوان عیدی دریافت میکنند و کارگرانی که بیش از یکسال فعالیت کرده باشند، دو عیدی و یک سنوات دریافت میکنند که مبلغ آن سه برابر حقوق میشود.
لازم به ذکر است که این دو رقم مربوط به کارگرانی است که ۱۲ ماه کامل در یک مجموعه فعالیت کردهاند. جز این، مبلغ عیدی کاهش پیدا میکند.
طبق ماده واحده قانون کار، تمام کارگاههای مشمول قانون کار مکلفاند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار معادل ۶۰ روز آخرین مزد، به عنوان عیدی و پاداش بپردازند. در این میان، در ماده واحده قانون کار آمده است که مبلغ پرداخت عیدی کارکنان نباید از ۹۰ روز حداقل مزد روزانه تجاوز کند.
عیدی کارمندان دولت چقدر است؟
مبلغ عیدی کارمندان دولت هم پیش از این اعلام شده است. بر این اساس پیشنهاد شده که هر کدام از کارمندان دولت امسال یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بهعنوان عیدی دریافت کنند. سال گذشته مبلغ عیدی کارمندان دولت یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود.
در صورت نهایی شدن این عدد، کارمندان دولت و بازنشستگان کشوری و لشکری اسفند ماه یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان عیدی دریافت میکنند.
اما عیدی بازنشستگان تامین اجتماعی مانند کارگران است و معادل دو ماه حقوق محاسبه میشود.
همین موضوع واکنش تند فعالان کارگری را به دنبال داشته است. خواسته آنها هم با استناد به تازهترین آمار رسمی خط فقر در سال 1400 مطرح شده است. خط فقر مطلق نشان از این دارد که چه میزان درآمد برای تامین حداقل نیازهای اساسی زندگی نیاز است.
بر همین مبنا، 30 درصد از مردم ایران یا 25 میلیون و 600 هزار نفر دچار فقر مطلق هستند. البته نرخ فقر در مناطق روستایی از 35 درصد هم عبور میکند. جدای از این آمار، اقتصاددانان میگویند 30 درصد از خانوار ایرانی از فقر درآمدی به فقر زمانی دچار شدهاند؛ این یعنی آنها با دوشغله یا چندشغله بودن زمانی برای سرگرمی، استراحت، سفر و … ندارند و نتیجه آن فروپاشی خانوار خواهد بود.
دعوا بر سر لایحه بودجه فراتر از انتظار است. پیشتر، کارشناسان اقتصادی پیشبینی کرده بودند که لایحه بودجه 1402 در موعد مقرر یعنی پانزدهم آذرماه راهی مجلس نمیشود، این پیشبینی هم درست از آب درآمد و دیماه از راه رسید و خبری از لایحه نشد. تا اینکه خبرهایی در صدر اخبار رسانهها قرار گرفت که نشان از این داشت که لایحه بودجه در پنجم دیماه طی ارسال نامهای به مجلس فرستاده شده است؛ اما بدون جداول! هرچند تعدادی از نمایندگان مجلس از این موضوع ابراز بیاطلاعی کردند.
با اینحال، آنچه عجیب است، ارسال مهمترین سند مالی دولت به بودجه بدون رعایت تشریفات بوده است. موضوعی که یادآور رفتار برخی از روسای دولت در دورههای پیشین است؛ برای مثال دست رد روحانی به دعوت مجلس برای دفاع از کلیات لایحه بودجه. اما حالا، یک نماینده مجلس گفته تا برنامه هفتم توسعه را ندهید، ما هم لایحه بودجه را اعلام وصول نمیکنیم.
در مقابل، سازمان برنامه و بودجه میگوید برنامه هفتم در هرازتوی بررسی و تصویب در مجمع تشخیص مصلحت نظام گرفتار آمده بود و به همین علت سیاستها بسیار دیر ابلاغ شد.
در این هیاهو، اطلاعاتی هم از بودجه 1402 به بیرون درز کرده است. همین هفته قبل بود که یک رسانه مدعی شد دولت برای سال آینده کف حقوق کارمندان را هفت میلیون تومان در نظر گرفته است.
اصغر آهنیها، نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار در گفت وگو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره مبلغ عیدی امسال کارگران گفت: در بخش کارگری دو برابر حداقل دستمزد مبلغ عیدی، حداقل عیدی کارگران خواهد بود و حداکثر عیدی سه برابر حداقل دستمزد برای تمام حقوق ها است.
وی افزود: به این ترتیب، در حدود ۸ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان رقم عیدی کارگران می شود و برای سایر سطوح دستمزدی حداقل مقدار عیدی ای که می توانند بگیرند، حدود ۱۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خواهد بود./ خبرآنلاین
افزایش حقوقها در سال ۱۴۰۲ هنوز سردرگم و مبهم است. سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد ۲۰ درصد افزایش را داده و سردمدار دولت سیزدهم نیز برای آن شرط و شروط گذاشته و آن را منوط به «بهرهوری» و «کارایی» دانسته است. اگر چه بسیاری از کارشناسان اقتصادی و آحاد شهروندان ۲۰ درصد را متناسب با تورم نزدیک به ۵۰ درصدی نمیدانند، اما پیشنهاد رئیسجمهوری از آن عجیبتر بنظر میرسد. مفاهیمی که افزایش حقوقها به آن مشروط شده نسبی به نظر میآید و احتمالا شاهد اعمال سلیقه بسیاری در آن باشیم. متر و معیار کارایی و همچنین مزایای تخصیص داده شده در شرکتهای خصوصی و دولتی در ایران متفاوت است. به هر حال یکی از این ۲ گزینه از بستههای پیشنهادی نهادهای دولتی به بودجه ۱۴۰۲ روانه میشود.
در لایحه بودجه ۱۴۰۱ (جدای از افزایش ۲۵ درصدی حقوق حداقل بگیران) میزان افزایش حقوق کارمندان به صورت متوسط ۱۰ درصد بود که در مهرماه امسال دوباره لایحهای برای افزایش ۱۰ درصدی حقوق کارمندان و بازنشستگان به مجلس ارائه و در نهایت بعد از تصویب مجلس و تایید شورای نگهبان به دولت ابلاغ شد. این موضوع افزایش ۲ مرحلهای حقوق کارمندان را نشان میدهد که اقدامی بیسابقه به شمار میرود. باید منتظر بمانیم و ببینیم دولت برای سال ۱۴۰۲ چه آشی برای کارمندان پخته است! پیرامون ملاکها و معیارهای بهرهوری و میزان مناسب افزایش حقوق کارمندان با آلبرت بغزیان؛ اقتصاددان گفتگو کردیم. در ادامه با گسترشنیوز همراه باشید.
دولت به وظیفه خود درست عمل کند
آلبرت بغزیان؛ اقتصاددان درباره هدف افزایش حقوقها اظهار کرد: کشوری که تورم ۴۰ درصدی را تجربه کرده حفظ قدرت خرید مردم آن به عهده بانک مرکزی و دولت است. اگر قرار باشد قدرت خرید حفظ نشود پس مردم دولت را برای چه میخواهند؟ برای چه به نمایندگاه خود در مجلس رای دهند؟ مردم میخواهند نمایندگانشان به درستی انتخاب شوند تا در پی آن به صلاح، منافع ملی و سفره مردم تصمیم بگیرند. زمانی که بانک مرکزی توانایی حفظ قدرت خرید حقوق مردم را ندارد یکی از راههای آن تعدیل حقوقها و دستمزدها است. نیازی نیست دولت بخاطر اینکه بهرهوری نیروی کار بالا رفته، به آنها حقوق اضافهتر پرداخت کند. مردم میخواهند دریافتی سال گذشته را با همان میزان بهرهوری به آنها پرداخت شود و قدرت خرید سابق به آنها برگردد.
مفهوم بهرهوری را اشتباه نگیریم
او مشروط کردن افزایش حقوق به بالا رفتن بهرهوری را عاقلانه ندانست و خاطرنشان کرد: هیچ متر و معیاری برای اندازهگیری کارایی وجود ندارد و منجر به اعمال سلیقه، حقوقهای نجومی و بیعدالتی خواهد شد. بهرهوری یک پاداش اضافهتر است و برای مثال اگر بتوانیم در صنعت خودروسازی بهرهوری بیشتری ایجاد کنیم، این صنعت کارآمدی و افزایش کیفیت مناسبی خواهد داشت اما محاسبه چنین پارامتر کیفی برای فرد معنایی ندارد. سنجش کارایی و بهرهوری برای صنعت و یا شرکتی تعریف میشود که فعالیت اقتصادی انجام میدهند. بنابراین شهروندان نمیتوانند بر این اساس محک زده شوند. زمانی که بهرهوری در بخش نفت با افزایش نرخ، فرآورده و تکنولوژیهای مربوط به آن بالا میرود باید حقوق کارمندان اداری شرکت نفت زیاد شود؟ اگر افزایش حقوقی هم در کار باشد باید برای کارکنان بخش تولید، استخراج و پالایش محسوب شود. به طور کلی این موضوع نه قابل اندازهگیری و نه عادلانه است. مردم توقع دارند دولت با افزایش حقوقها تورم ناشی از افزایش دستمزدها را جبران کند. شرطی کردن افزایش حقوق کارمندان عملا قانعکننده نیست و اگر افزایشی برای آن در نظر نگیریم بهتر است.