روش های درمان فانتوم
درد فانتوم یکی از مشکلات افراد مبتلا به قطع عضو می باشد که در واقع بیمار در عضوی که وجود ندارد احساس درد می کند که با استفاده از روش هایی جهت درمان درد فانتوم می توانید این مشکل را درمان کنید.
یکی از اثرات شگفت انگیز قطع عضو این است که در آن فرد مبتلا به قطع عضو اندام قطع شده را هنوز حس می کند که درد خیالی یا درد فانتوم نام دارد، در ادامه این بخش از مطلب به روش های درمان درد فانتوم می پردازیم.
روش های درمان درد فانتوم
این بیماری به طور شایع بعد از قطع عضو بدن اتفاق می افتد که بعد از برداشتن قسمت های دیگر بدن نیز مانند رکتوم و آلت تناسلی و بیضه، دندان، چشم، زبان هم مشاهده می شود هر چند برای درمان درد فانتوم داروی خاصی وجود ندارد اما داروهایی وجود دارد که درد عصب را کاهش می دهند بیمار ممکن است روش های مختلفی را امتحان کند تا بداند کدام روش برایش مفید است، روش هایی مورد استفاده به منظور درمان درد فانتوم عبارتند از:
جعبه آینه ( آینه درمانی)
یکی از روش های درمان درد فانتوم جعبه آینه می باشد که شامل آینه هایی می باشد که به گونه ای تصویر را منعکس می کنند که به نظر می رسد عضو قطع شده وجود دارد این دستگاه دارای دو سوراخ می باشد که در واقع یکی برای عضو سالم و دیگری برای عضو قطع شده است که در آن فرد مبتلا به قطع عضو تصور می کند حرکات عضو قطع شده را نیز واقعا تماشا می کند استفاده از این روش به کاهش درد فانتوم کمک می کند.
طب سوزنی
استفاده از روش طب سوزنی ممکن است به کاهش انواع درد های مزمن کمک کند که در این روش درمانگر سوزن های بسیار نازکی که از جنس استیل ضد زنگ و ضد عفونی شده هستند را به قسمت خاصی از بدن وارد پوست می کند این روش در صورتی که به طور صحیح انجام شود بی خطر می باشد.
تحریک مغناطیسی مکرر مغز (RTMS)
از دیگر روش های درمان درد فانتوم استفاده از مارپبیچ الکترومغناطیسی می باشد که در مقابل پیشانی قرار می دهند، با این روش از طریق مارپیچ پالس های کوتاهی به مغز فرستاده می شوند که سبب ایجاد جریان الکتریکی کوچکی در اعصابی که در یک قسمت خاص از مغز قرار دارد می شود، میدان مغناطیسی استفاده از این روش مشابه اسکن ام آر آی می باشد این روش امکان دارد به کاهش درد فانتوم کمک کند اما هنوز تاثیر آن بر روی این بیماری اثبات نشده است این روش ممکن است عوارض جانبی مانند سرگیجه یا سردرد خفیف را نیز به همراه داشته باشد.
داروهای مسکن معمولی
از دارو هایی که ممکن است درد فانتوم را کاهش دهند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم می باشد که باید حتما طبق نظر پزشک مصرف شود و به یاد داشته باشید که مصرف بیش از حد آن سبب اثرات جانبی مانند خونریزی معده می شود.
داروهای ضد افسردگی
یکی دیگر از روش های درمان درد فانتوم داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای می باشند این دارو ها عبارتند از آمیتریپتیلین، نورتریپتیلین و ترامادول که عوارض جانبی مانند خواب آلودگی، خشکی دهان و تاری دید را ممکن است به همراه داشته باشد.
داروهای ضد انعقاد
به منظور تسکین درد عصب داروهای ضد انعقاد مانند گاباپنتین و پریگابالین ممکن است اثر گذار باشد و ممکن است عوارض جانبی مانند سرگیجه، خواب آلودگی و تغییرات خلقی را به همراه داشته باشد.
سبک زندگی
با تغییر سبک زندگی می توانید درد ناشی ار درد فانتوم را کاهش دهید بنابراین انجام روش های زیر می تواند از عود کردن درد فانتوم جلوگیری کند.
۱.باید به دنبال فعالیت هایی باشید که حواس تان را پرت کند مانند مطالعه یا گوش دادن به موسیقی
۲. از لحاظ فیزیکی فعال باشید.
۳.در صورت استفاده از دارو حتما با تجویز پزشک مصرف کنید.
۴.به دنبال روش هایی باشید که تنش عاطفی و عضلانی شما را کاهش دهد مانند : دوش آب گرم، دراز کشیدن، مدیتیشن و تصویر سازی محرک به منظور آرامش بخشیدن به خود.
۵.از دیگران کمک بگیرید و یا به گروهی که سرگرمی مورد علاقه تان را انجام می دهند بپیوندید.
۶.در صورت مصرف دارو های گیاهی حتما با پزشک تان مشورت کنید.
علایم درد فانتوم
- معمولا درد بلافاصله بعد از جراحی اتفاق می افتد.
- درد فانتوم معمولا در قسمت های اندام قطع شده و در دست ها یا پا ها ایجاد می شود.
- درد ممکن است به صورت نیشگون گرفتن، سوزن سوزن شدن و حالت چاقو خوردن مشاهده شود.
عوامل بدتر کننده درد خیالی
- عومل روحی مانند توجه
- محرک های روحی مانند استرس و اضطراب
- عوامل فیزیکی مانند آب و هوای بارانی، دفع مدفوع، سردی هوا، ادرار کردن، فشار به عضلات
پیشگیری
افرادی که درد قبل از قطع عضو را تجربه کرده اند خطردرد فانتوم در این افراد بیشتر می باشد که در واقع بعضی از پزشکان توصیه می کنند از چند ساعت یا چند روز قبل از قطع عضو فرد زیر نظر بیهوشی موضعی (نخاعی یا اپیدورال) قرار گیرد این روش ممکن است سبب کاهش درد بعد از جراحی و خطر درد خیالی یا فانتوم شود.