حقیقت وحی و چگونگی دریافت اولین وحی توسط پیامبر (ص)

می خواهم بدانم که فهم ما در مورد اولین وحی چیست؟ در غار حرا وقتی که اولین وحی بوسیله حضرت جبرئیل آمد چه اتفاقی افتاد؟ و واکنش حضرت محمد (ص) نسبت به آن چه بود؟ لطفاً طبق قرآن و تفسیر آن پاسخ دهید.

حقیقت وحی بعنوان یک شعور مرموز برای ما روشن نیست همان گونه که حقیقت نزول قرآن هم برای فهم انسان­های عالی بسیار سنگین است تا چه رسد به انسان­های عادی و ما با توجه به پرتو نورانی وحی پی به عظمت و مجد آن می­بریم و آن را تصدیق می­کنیم اما نمی­توانیم تصویری همه جانبه از آن داشته باشیم.[i]

متأسفانه در آثار روائی، روایاتی جعلی وارد شده­اند که اصطلاحاً آن را اسرائیلیات می­خوانند و پیرامون وحی بر پیامبر اکرم(ص)، هم در مورد اولین وحی که نازل شد و هم در مورد سوره نجم، احادیث و روایاتی وارده شده است که قهراً بی اشکال نیستند. چناچه در داستان ورقه بن نوفل می­بینیم که او پیامبر اکرم (ص) را دلداری می­دهد و از شک و تردید!! می­رهاند درحالی که لازمه نبوت یقین آن هم در حداعلی می­باشد.[ii] و علامه سبحانی در کتاب فروغ ابدیت[iii]بی پایگی این گفتارها را تبیین نموده است.

خلاصه داستان:

کوه حراء درشمال مکه واقع شده و به فاصله نیم ساعت میتوان به قله آن صعود نمود. ظاهر این کوه را تخته سنگ­های سیاهی تشکیل می­دهد. غاری در آن واقع شده است که به ارتفاع قامت یک انسان است. قسمتی از غار با نورخورشید روشن و قسمتی دائماً تاریک است. اینجا عبادتگاه پیامبر اکرم (ص) بود تا اینکه فرشته­ای از طرف خدا مأمور شد آیاتی چند به عنوان طلیعه و آغاز کتاب هدایت و سعادت برای فرزند قریش بخواند و او را به کسوت نبوت مفتخر سازد و آن فرشته حضرت جبرئیل (ع) بود و آن روز روز مبعث.

ورود فرشته بر یک انسان آمادگی خاصی می­طلبد که پیامبر عظیم الشأن با عبادت­های طولانی و تفکرهای ممتد این آمادگی را کسب نموده بود و درآن روز فرشته­ای لوحی در مقابل او گرفت و عرض کرد:اقراء یعنی بخوان و آیات اولیه سوره علق را بر آن حضرت خواند. جبرئیل (ع) مأموریت خود را انجام داد و پیامبر (ص) از کوه حراء پائین آمد و به سوی خانه (خدیجه) رهسپار شد. روح بزرگ پیامبر (ص) با نور وحی نورانی شد، آنچه را از فرشته (جبرئیل) آموخته بود در صفحه دل ضبط نمود. پس از این جریان همان فرشته به او گفت که تو رسول خدا و من جبرئیل هستم و این هنگامی بود که از کوه حراء به پایین می­آمد. مقداری وحشت و اضطراب پیامبر (ص) را فراگرفت آن هم به خاطر مسؤلیت بزرگی که متوجه او شده بود. خدیجه آثار تفکر و اضطراب عمیق را در چهره او مشاهده کرد و پیامبر (ص) ماجرا را بر او نقل نمود. خدیجه او را دلداری داد و پیامبر (ص) احساس خستگی کرد و به خدیجه فرمود “دثّرینی” یعنی: مرا بپوشان، خدیجه (س) او را پوشاند و اندکی درخواب فرورفت.[iv]

ترجمه نخستین آیاتی که بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد بدینگونه می­باشد: بخوان به نام پروردگارت که (جهان را) آفرید، همان کس که انسان را از خون بسته‏ای خلق کرد! بخوان که پروردگارت (از همه) بزرگوارتر است، همان کسی که بوسیله قلم تعلیم نمود، و به انسان آنچه را نمی‏دانست یاد داد! [v]

این خلاصه ­ای بود از آنچه که اتفاق افتاد، اگر چه تفصیل بیشتر آن را باید در کتب تاریخی پیرامون مبعث جستجو نمود.