نگاهی به تاریخچه پژو ۴۰۵؛ تأثیرگذارترین خودرو در ایران

وزیر صنعت می‌گوید ایران‌خودرو باید پژو ۴۰۵ را از خط تولید خود حذف کند. این یعنی آبی‌های جاده مخصوص می‌بایست با یکی از مهم‌ترین خودروهای تاریخ خود خداحافظی کنند. این خودرو ساده و محبوب فرانسوی پایه‌گذار لیست بلندبالایی از دیگر تولیدات ایران‌خودرو بود. درواقع صنعت خودرو ایران بعد از پیکان دین بزرگی به گردن پژو ۴۰۵ دارد.

به گزارش خودروتک ، پژو ۴۰۵ برای اولین‌بار در سال ۱۹۸۴ در فرانسه تولید شد. طراحی به‌روز و مشخصات فنی جذاب این خودرو، آن را تبدیل به یکی از پرفروش‌ترین سواری‌های بازار اروپا کرد. بعد از عرضه این خودرو در بازار و درو کردن تمام رکوردهای فروش، در اتفاقی بی‌سابقه این خودرو با رای بسیار بالا به‌عنوان بهترین خودرو سال اروپا برگزیده شد.

پژو ۴۰۵ به لطف پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط سازمان ملل در سال ۱۳۶۷ با عقد قراردادی به مدت سه سال بین پژو و ایران‌خودرو، وارد بازار خودرو ایران شد. در قطعنامه ۵۹۸، مسئله تعیین خودروی سواری با هماهنگی کامل سازمان و وزارتخانه مطرح شد که سازمان ملل آن را پذیرفت.

در پایان دهه شصت بود که قرارداد واردات و مونتاژ پژو ۴۰۵ بین ایران‌خودرو و پژو منعقد شد. در آن زمان ۴۰۵ خودرویی مدرن و جذاب بود که توانسته بود عنوان خودروی سال اروپا را نیز کسب کند. در ابتدا سری GL این خودرو به بازار ایران عرضه شد که با استقبال چندانی مواجه نشد؛ اما دو رخداد ۴۰۵ را به سوگولی بازار ایران بدل کرد. اولی قطع واردات خودرو و محدود شدن بازار خودرو و دومی، عرضه نمونه بهتر GLX بود.

بدین ترتیب ۴۰۵ به بهترین و لوکس‌ترین خودروی مونتاژ ایران بدل شد. علاوه‌براین، ۲۰۵ نیز درتریم GR به ایران آمد که به خاطر امکانات و قیمت نامناسب و تبلیغات کمتر، قائله را به کیا پراید واگذار کرد. در پایان این دهه پژو پرشیا (پارس) نیز برپایه ۴۰۵ و با نیم نگاهی به ۴۰۶ و ۶۰۵ برای بازار ایران طراحی و عرضه شد.

از نظر فرم بدنه ۴۰۵ به‌طور رسمی فقط در ۲ گونه سدان و استیشن تولید شده است؛ اما از همان ۲ نمونه، گونه‌های متفاوتی منشعب شده است که با توجه به نوع پیشرانه و امکانات رفاهی با حروف و اسامی متفاوتی شناخته می‌شوند که البته در برخی بازارها نیز همانند کشورمان دارای نام‌های متفاوتی هستند. مهم‌ترین گونه‌های ۴۰۵ عبارت‌اند از: GE, GL, GR, GLD, GRD, GLDt, GRDt, GTDt, GRi, Sri, GTX,GLX, Mi16, Mi16x4,STi, STdt و در کنار نمونه‌های کمتر شناخته‌شده‌ای همانند Hunter, Quasar, Caddywagon, Style و Executive.

در کنار این نمونه‌ها گونه نادر T16 نیز به‌طور محدود تولید شده است. (تیراژ ۱۰۶۱ دستگاه)

از سال ۱۳۶۹ مونتاژ و تولید انواع اتومبیل‌سواری پژو (ازجمله پژو ۴۰۵ جی آل، پژو ۴۰۵ جی آل ایکس ۱۵۸۰ و ۲۰۰۰ سی‌سی و پژو ۴۰۵ جی آل ایکس اتوماتیک ۲۰۰۰ سی‌سی) در خطوط تولید سواری سازی به انجام رسیده است. ساخت داخلی قطعات این محصول از سال ۱۳۷۳ در دستور کار شرکت ساپکو قرار گرفت. در سال ۱۳۷۴ سواری پژو ۴۰۵ در دو مدل دنده‌ای و اتوماتیک با حجم موتور ۲ لیتر، سواری پژو ۲۰۵ مدل GR با حجم موتور ۱۳۶۰ سی‌سی به صورت محدود تولید شد.

GL

پژو ۴۰۵ ابتدا که به ایران آمده بود تنوع تیپ داشت و نمونه‌ای از آن با نام GL عرضه می‌شد که داشبوردش حتی آن زمان هم قدیمی بود؛ اما در مدل اصلی داشبورد این خودرو از سبک مدل‌های تولیدی دهه ۸۰ میلادی به سبک خودروهای دهه ۹۰ تغییر کرد و برای دوران خودش مواج و زیبا به نظر می‌رسید. حتی غربیلک دو پره فرمانش نیز جذابیت زیادی داشت و به‌مرور پس از افزایش تیراژ تولید روی پیکان نیز نصب شد تا فرمان استخوانی پیکان خوش‌دست و به‌روز شود.

PARS و PERSIA

ایران‌خودرو با صعود محبوبیت ۴۰۵ نمونه‌ای فیس‌لیفت نیز از این خودرو تولید کرد که پرشیا یا پارس نام گرفت و به‌شدت محبوب شد. داشبورد پارس نیز همان داشبورد ۴۰۵ دهه نودی بود با غربیلک فرمان پژو ۴۰۶ و قطعات با نمای چوب. البته ایران‌خودرو داشبورد ۴۰۵ را با قطعات دکوراتیو در برخی مدل‌های سفارشی پارس بازهم تغییر داد و زیباتر کرد. قطعاتی با نمای آلومینیوم و چوب روسی که با داشبوردهای سیاه نمای چرم و نرم و طوسی از همین جنس ترکیب می‌شدند.

RD و ROA

در اواخر دهه ۷۰ شرکت خودروسازی ایران‌خودرو تصمیم گرفت خودرویی تولید کند که علاوه بر داشتن ویژگی‌های مثبت، ارزان‌قیمت هم باشد. نتیجه این تصمیم ایران‌خودرو با نظارت شرکت پژو فرانسوی پژو، تولید خودرویی به نام «آردی RD» شد. از جذابیت‌های آردی این بود که به لحاظ بدنه کاملاً شبیه به پژو ۴۰۵ بود، اما قیمتی پایین‌تر از آن داشت. به‌طوری‌که بسیاری از کسانی که قدرت خرید پژو ۴۰۵ را نداشتند، برای خرید آردی اقدام کردند و تشکیل صف‌های طولانی دادند. درواقع RD مخفف عبارت «Rear drive» یعنی دیفرانسیل عقب است. خودروی تولیدی ایران‌خودرو دیفرانسیل عقب بود.

بعد از چند سال تصمیم به بهینه‌سازی پژو روا هم گرفته شد. به‌این‌ترتیب در سال ۱۳۸۸ به‌جای روا، «روای سال» با موتور ۱۷۰۰ به بازار آمد. این خودرو امکانات بیشتری نسبت به مدل قبلی خود داشت و با موتور بهینه‌شده به‌ویژه در قسمت پایه گازسوز ohvg2 به بازار عرضه می‌شد. طی تغییراتی که روی این خودرو صورت گرفت، استاندارد آلایندگی آن به یورو ۳ تغییر یافت. در ضمن طبق تصمیمات تولیدکننده به‌جز بهینه شدن موتور، اتاق ۴۰۵ معمولی را نیز به آن اختصاص دادند.

SLX

۱۶ بهمن سال ۸۶ مراسم افتتاح خط تولید موتورهای کم‌مصرف ایران‌خودرو و همچنین رونمایی از محصول جدید این شرکت با نام پژو ۴۰۵ SLX برگزار شد. به دنبال این مراسم منوچهر منطقی مدیرعامل وقت ایران‌خودرو نیز در مورد محصول جدید گفت: پژو ۴۰۵ SLX مدل پیشرفته و آپشن شده، پژو GLX ا ۴۰۵ محسوب شده که تیراژ تولید آن متناسب با همان طرح قدیم این خودرو GLX  است.

ایران‌خودرو سال ۸۸ اقدام به عرضه مدل فیس‌لیفت SLX مجهز به موتور TU5 کرد و در همان سال با نصب ترمز ABS استاندارد این خودرو را به استاندارد یورو ۲ ارتقا داد؛ اما نصب کیسه هوای راننده در سال ۸۹ و سپس ارتقای این خودرو تا استاندارد یورو ۴ در سال ۹۴ و سپس نصب کیسه هوا برای سرنشین و برخی تغییرات ظاهری دیگر باعث شد این خودرو از نظر ایمنی کمی بهبود پیدا کند.