آیا ۱۹ فروردین شرف الشمس است؟
کمتر کسی است که در روزهای نزدیک شدن به ۱۹ فروردین عبارت «شرف الشمس» را نشنود. حتی در این سال ها انواع و اقسام آگهی ها برای پیش ثبت نام (!) حکاکی انگشتر در این روز هم بر روی دیوارهای شهر دیده می شود.
اما ماجرای شرف الشمس چیست و آیا منبع معتبر روایی دارد؟
حجت الاسلام و المسلمین سید رضا قلمکاریان اصفهانی پژوهشگر و کارشناس نجوم اسلامی در گفتگو با خبرگزاری حوزه با بیان این که در روزهای فروردین بعضی از مردم به تکاپو می افتند تا برای ۱۹ فروردین احکام و آداب و اعمال خاصی اجرا کنند گفت: این اعمال و آداب را نمی توان به شریعت و دین منتسب کرد، زیرا بر اساس بررسی های انجام شده و نظر برخی علما منبع و سند معتبر دینی و روایی برای این موضوع یافت نشده است.
وی با اشاره به این که این موضوع صرفا در کتب منجمان قدیم، آن هم برای تمام اجرام منظومه ی شمسی بیان شده است افزود: در نجوم قدیم موضعی در مدار اجرام منظومه ی شمسی تعریف شده به نام شرف که در مقابل آن هبوط است و این موضوع فقط مخصوص خورشید نیست و برای ماه و زهره و مشتری و زحل و … هم صادق است.
این کارشناس نجوم اسلامی در ادامه «شرف و هبوط» را تنها یک داده ی نجومی عنوان کرد و خاطرنشان کرد: این که ما بیاییم صرفا روی بخشی از داده های یک شاخه ی خاص انگشت بگذاریم و آن را بزرگ کنیم نیاز به ارزیابی، بررسی و مطالعه دارد و تاکنون گزارشی مستند و جامع که ثابت کننده ی تمایز یا برتری «شرف الشمس» نسبت به بقیه باشد تهیه نشده است.
شرایط خاص کشور توجه بیشتر به «شرف قمر» را می طلبد
حجت الاسلام قلمکاریان اصفهانی با اشاره به این که شرف الشمس سالی یک بار اتفاق می افتد خاطرنشان کرد: به نظر من مردم باید بیشتر به «شرف قمر» توجه کنند زیرا اولا در هر ماه قمری تکرار می شود و ثانیا آداب و آثاری که منجمان قدیم برای آن بیان کرده اند کاربردی بیشتر دارد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به آثار خانوادگی و اجتماعی «شرف قمر» به ویژه در موضوع زاد و ولد، چنانچه متناسب با سیاست های کشور در افزایش جمعیت به این موضوع هم توجه شود بسیار مطلوب است.
شرف الشمس، لزوما ۱۹ فروردین نیست!
این کارشناس نجوم اسلامی در توضیح شرف الشمس گفت: در طول دایره ی بروجی هنگامی که خورشید به ۱۹ درجه می رسد حالت شرف الشمس اتفاق می افتد و جالب است بدانید که امسال این اتفاق پیش از ظهر ۲۰ فروردین رخ می دهد نه ۱۹ فروردین.
حتی بین منجمان قدیم هند و یونان در این زمینه اختلاف است و برخی این پدیده را به اردیبهشت منسوب می کنند که به نظر می رسد درست باشد. مردم توجه کنند این موضوع نیاز به بررسی و مطالعات نجومی دارد.
آیا نقش «شرف الشمس» فقط بر روی نگین باید حک شود؟
حجت الاسلام والمسلمین قلمکاریان اصفهانی با بیان این که آنچه در کتاب های قدیم بیان شده است «ترسیم نقش هایی خاص بر روی صفحه ی زرد» است افزود: این کار هیچ اختصاصی به نگین زرد ندارد.
وی ادامه داد: متاسفانه این کار در سالیان اخیر به بازارگرمی برخی صنف ها تبدیل شده است تا جایی که در برخی شهرها در کنار امام زاده ها عده ای جمع می شوند و از این راه کاسبی راه می اندازند.
وی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد ترسیم این نقوش بر روی انگشتر بر اساس یک ساختار سلوکی خاص به نتیجه می رسد و استادان این موضوع باید اذن و نظر بدهند نه این که هر «دست فروش»، حکاکی این کار را انجام دهد.