اصل خوش برخوردی و ۷ ویژگی خوش برخورد بودن

رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود:
مَن کَشَفَ عَورَهَ اَخیهِ المُسلِمِ کَشَفَ اللهُ عَورَتَهُ حَتّی یَفضَحَهُ بِها فِی بَیتِهِ (۱)
هر که راز و زشتی برادر مسلمان خود را فاش سازد خداوند راز و زشتی او را آشکار کرده تا جایی که در درون خانه اش هم رسوا شود.
عقل می گوید چه اسرار دیگران و چه اسرار خود را مخفی بدار و به ویژه در مواقعی که از ناحیه پروردگار چیزی داده شده که بازگو کردنش سبب عجب و غرور و جلب مردم به سوی خود می شود و مرید و مرید بازی مطرح گشته و گاهی نادانی کرده در غیر حق مصرف شود همانند بلعم با عوراها در اثر بی لیاقتی از او بگیرند و سقوط کند.

۲-خوش برخورد بودن وسیله دوستی است
انسان به طور طبیعی و فطری آدم خوش برخورد و خوش اخلاق را دوست می دارد و از آدم عبوس و بی احساس متنفر است.
بنابراین باید مواظب تلاقی ها و ملاقات هایمان با مردم باشیم آیین دوست یابی به ما می اموزد که اگر غم عالم در دل داریم در برخوردها معلوم نباشد بر همین مطلب امیرالمومنین علی علیه السلام سفارش دارد که مومن:
بِشرُهُ فِی وَجهِهِ وَ حُزنُهُ فِی قَلبِهِ اَوسَعُ شییٍ صَدرا (۲)
نشاط او در چهره اش هست و غمش در دلش و دارای سعه صدر فراوانی است. یعنی افراد را از دور خود پراکنده نمی کند مردم را با همه سلایق گوناگون تحمل می نماید.

۳-تحمل سختی ها گور زشتی ها وصلح و آشتی پوشاننده عیب هاست.
برای آنکه زشتی ها دفن شوند و عیب ها پوشانده گردند باید سخن ها را تحمل و برخورد ها و درگیری ها را با صلح و آشتی حل کرد. کسی نیست که برای گذراندن زندگی مشکلات نداشته باشد و با مخالفت ها و برخوردهای نامناسب و برخلاف میل خود روبرو نشود پس بناچار باید درجه تحمل خویش را بالا بریم و اهل صلح و آشتی باشیم.
اسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است***با دوستان مروت با دشمنان مدارا
اِنَّمَا المومِنونَ اِخوَهٌ فَاَصلِحوا بَینَ اَخَوَیکُم و اتَّقُوا اللهَ لَعَلَّکُم تُرحَمُونَ(۳)
در حقیقت مومنان با هم برادرند پس میان برادران خود آشتی دهید و از خدا بترسید شاید مورد رحمت قرار گیرید.
صلح و آشتی در بسیاری از موارد حتی با دشمنان که قصد تجاوز و تعهدی به مرز و کشور اسلامی را ندارند و یا با کافرانی که زیر پرچم اسلام زندگی می کنند و به حکومت اسلامی مالیات می دهند و زیرنظر هستند ضروری بلکه الزامی است.
امیرمومنان علی علیه السلام می فرمود:
مَنِ استَصلَحَ الاضدادَ بَلَغَ المُرادَ (۴)
هر که صلح و آشتی دشمنان را به دست آورد به مقصود خود برسد.

پی نوشت:
۱- الترغیب و الترهیب ج۳ ص ۲۳۹
۲- نهج البلاغه حکم و مواعظ -۳۳۳
۳- حجرات ۱۰
۴- غرر الحکم ۸۰۴۳

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت،۱۳۹۰٫

اگر با خودمان راحت باشیم، دیگران نیز با ما راحت خواهند بود.

افراد مهم زندگی شما چقدر خوش برخورد هستند؟ درخواست کردن از رئیس، برایتان کاری سخت و دشوار است یا آسان؟ وقتی قرار است با همسرتان درباره یک امر مهم صحبت کنید، انتظار یک گفتگو را می‌کشید یا یک نزاع را؟ آیا هنگام مطرح کردن مسئله‌ای حساس با صمیمی‌ترین دوست خود نگران جوش آوردن او می‌شوید؟

به تمام سؤالات بالا در مورد خودتان هم پاسخ دهید.

فرصت را از دست ندهید. مردم، بسیاری از فرصت‌های ایجاد ارتباط و یا شانس عمیق‌تر کردن آن از دست می‌دهند، فقط به این دلیل که خودشان را قابل‌دستیابی نمی‌سازند.

آدم‌های قابل‌دستیابی و خوش برخورد معمولاً دارای هفت ویژگی زیر هستند:

۱- گرمای درونی – آن‌ها واقعاً مردم را دوست دارند

به‌راحتی می‌توان اشخاص بی‌علاقه به مردم را شناخت. مواقعی که آدم‌ها واقعاً به دیگران اهمیت می‌دهند نیز قابل‌تشخیص است. این آدم‌ها صمیمی و مهربان هستند و همان‌طور که کریستین بوو گفته است:

«مهربانی زبانی است که افراد لال می‌توانند با آن صحبت کنند و افراد کر می‌توانند آن را بشنوند و درک نمایند»

چارلی براون در یک نوشته طنزآلود گفته است: «من بشریت را دوست دارم. فقط مردم را نمی‌توانم تحمل‌کنم.» برای خوش برخورد ی، دوست داشتن مردم، آن‌هم فقط در حرف کافی نیست. بلکه باید گرمای درونی خود را به‌سوی آن‌ها فرستاد.

۲- تحسین ویژگی‌های دیگران

اقرار می‌کنم من نیز زمانی تحمل مردم بسیار متفاوت از خود را نداشتم. چون همیشه از بالا به پایین و به افرادی که توانایی‌های مرا نداشتند، نگاه می‌کردم. اما خواندن کتاب‌هایی درباره تیپ‌شناسی و شخصیت متفاوت چشمان مرا باز کرد. با خواندن تیپ‌های مختلف شخصیت بهتر می‌توان خود، دوستان و اعضای خانواده‌مان را شناخت.

بعدازآن بود که نوع دیگری به مردم نگاه کردم. چون متوجه شدم تفاوت یک واقعیت است. پس دیگران را به خاطر آنچه بودند و آنچه برای دادن به من داشتند تحسین کردم. حال کمتر برای توجیه ضعف‌هایم بهانه‌تراشی می‌کردم. از طرفی فهمیدم مردم چگونه می‌توانند یکدیگر را تکمیل کرده و به هم کمک کنند. این کار نه‌تنها باعث شد مردم را بیشتر دوست داشته باشم، بلکه مرا هم برای آن‌ها دوست‌داشتنی‌تر کرد.

۳- اثبات خلق‌وخو

آیا تابه‌حال برای کسی یا با فردی کارکرده‌اید که خلقتش دائماً در حال بالا و پایین رفتن است؟ مثل رئیسانی که کارمندانشان صبح، پاورچین‌پاورچین به اداره می‌آیند و از همکار خود می‌پرسند: «امروز حالش چطور است؟» شما هرگز نخواهید فهمید که با این نوع آدم‌ها باید چه رفتاری داشته باشید، چون آن‌ها هیچ‌گاه قابل پیش‌بینی نیستند.

اما افراد خوش برخورد و قابل‌دستیابی، همواره از خلق‌وخوی ثابتی برخوردارند. آن‌ها قابل پیش‌بینی و متعادل هستند. می‌دانید دلیل علاقه شما به این دسته چیست؟ آن‌ها همیشه همانی هستند که بودند.

۴- حساسیت نسبت به احساس دیگران

اگرچه گفتیم انسان‌های خوش برخورد ازنظر هیجانی باثبات هستند، اما این به آن معنی نیست که آن‌ها از دیگران نیز همین توقع رادارند. چون به‌خوبی می‌دانند خلق‌وخوی دیگران از آن‌ها متفاوت است. درنتیجه خود را به‌سرعت با خلق‌وخو و احساسات دیگران تطابق داده و می‌فهمند چطور با آن‌ها رفتار کنند.

انسان‌های خوش ‌برخورد مثل ناخدای یک قایق، با جریان آب حرکت خود را تنظیم می‌کنند تا بتوانند خود را به مقصد دلخواه برسانند.

جورج مور – داستان‌نویس ایرلندی – می‌گوید: «نظرات ما امروز اینجایند و فردا به سمت دیگری می‌روند. در حالی که احساسات همیشه کنارمان هستند ما با نیرویی درونی انسان‌های هم احساس با خود را از بقیه تشخیص می‌دهیم.» و وقتی مردم بفهمند که دیگری زبان آن‌ها را درک می‌کند، تمایل بیشتری برای ابراز احساسات خود نشان می‌دهند، زیرا او را قابل‌دستیابی می‌بینند.

۵- درک ضعف‌های دیگران و برملا کردن ضعف‌های خود

هیچ‌چیز ناخوشایندتر از آن نیست که یک نفر مرتباً ادعای کامل بودن کند. داستان‌نویس و ویراستار شهیر-اد-هو- خردمندانه نوشته است که:

«گهگاه نیات خود را فاش کنید. زیرا با این کار به دوستانتان نشان می‌دهید که می‌دانید چطور حقیقت را به زبان بیاورید.» انسان‌های خوش برخورد ،با ضعف‌ها و توانایی‌های خود صادق‌اند. آن‌ها نمی‌خواهند فقط مطالب دلخواه خودشان گفته شود. آن‌ها حتی می‌توانند به خودشان بخندند. این دسته مصداق کامل این ضرب‌المثل قدیمی چینی هستند که: «خوش به حال آن‌هایی که می‌توانند به خودشان بخندند. چون هیچ‌وقت حوصله‌شان سر نمی‌رود.» و ازآنجایی‌که قدرت اعتراف دارند، به دیگران اجازه نمی‌دهند اشتباهات آن‌ها را به رخشان بکشند.

۶- به‌سادگی می‌بخشند و به‌سرعت درخواست بخشش می‌کنند

آگاهی به طبیعی بودن وجود ضعف در موجود انسانی و تمایل برای افشای ضعف‌های درونی خود، از انسان‌های خوش برخورد ،مردمانی متواضع ساخته است. همین تواضع باعث می‌شود آن‌ها به سرعت از دیگران درخواست بخشش نمایند و به‌سادگی دیگران را ببخشند. دیوید آگسبرگر – نویسنده و معلم – نوشته است:

«ازآنجایی‌که هیچ‌یک از نیات ما همیشه دور از اشتباه و هیچ‌یک از کوشش‌های ما بدون خطا و دستاوردهای ما خالی از محدودیت و نقیصه نیست (که البته این ویژگی بشر است) باید خود را به‌وسیلهٔ بخشودن از شر آن‌ها نجات دهیم.»

۷- واقع‌نگری

هرگاه باربارا والترز احساس ناراحتی و ناامنی می‌کرد، این قطعه را با خود می‌خواند:

من همانی هستم که باید باشم.

همان‌طور نگاه می‌کنم که باید نگاه کنم

و همان سنی هستم که باید باشم.

آدم‌های خوش برخورد واقعی هستند. آها همانی هستند که باید باشند. بنابراین تعامل آن‌ها با دیگران در سطحی واقعی صورت می‌گیرد. آن‌ها به آنچه نیستند، تظاهر نمی‌کنند. آن‌ها برای سرپوش گذاشتن روی فکر و احساسشان، از مسیر خود منحرف نمی‌شوند.

آن‌ها مخفی کردن هیچ مطلبی را در برنامهٔ کاری خود ندارند. آن‌ها همانی را بر زبان می‌آورند که منظورشان است و منظورشان همانی است که بر زبان می‌آورند و شما هرگز نگران جایی که با آن‌ها ایستاده‌اید، نخواهید بود.

یکی از دلایل اصالت و درستی این افراد این است که نسبت به خودشان احساس امنیت می‌کنند. آدم‌های ایمن فکر نمی‌کنند که همیشه باید پیروز باشند و هیچ حق ضایع‌شده‌ای برای ثابت کردن ندارند. امنیت، آرامش‌بخش‌ترین ویژگی و خواستهٔ هر انسانی است. آدم‌های خوش ‌برخورد با خودشان راحت هستند و این آسودگی را به دیگران نیز هدیه می‌کنند.

به‌هرحال خوش برخورد ی، مسئولیت انسان‌های در موضع قدرت است. روسا باید در مقابل کارمندانشان نسبت به خوش برخورد ی خود احساس مسئولیت کنند. والدین باید با فرزندانشان خوش‌برخورد و همسران باید برای یکدیگر قابل‌دستیابی باشند.

بالا بردن عزت نفس باعث بهتر شدن حال درونی و در نتیجه بهتر شدن روابط ما می گردد.

کتاب: نقشه ساخت پازل عزت نفس