زبان درنده ای است که اگر مهار نشود می درد

امام علی علیه السلام فرمودند:
اللِّسَانُ سَبُعٌ إِنْ خُلِّیَ عَنْهُ عَقَرَ.
زبان گزنده درنده ای است که اگر به حال خود گذاشته شود می درد.
نهج البلاغه، حکمت ۵۷

شرح حدیث:
همه اعضا و غرائز را باید کنترل کرد ولی زبان را بیشتر زیرا که سایر اعضا و غرائز به وسیله زبان به خطا و لغزش کشیده می شوند.
اغلب اختلافات خانوادگی و اجتماعی از هرزه گویی و آزادی زبان ایجاد می شود و گاه به تعبیر امام علیه السلام اللِّسانُ سَبُعٌ زبان درنده خویی می کند و جامعه ای را به آشوب می کشد و باعث فتنه می شود.
همان گرامی فرمود:
رُبَّ لَغوٍ یَجلِبُ شرَّاً (۱)
چه بسا سخن لغو و بیهوده ای که شر به پا می کند.
پس به طو ر جدی باید زبان را حبس کرد و فقط در مواقع ضروری آزادش نمود. همان بزرگوار فرمود:
صلاحُ الاِنسانِ فِی حبسِ اللِّسان (۲)
صلاح انسان در زندانی کردن زبان است.
مردی در محضر رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم در حرف زدن زیاده روی کرد و بیهوده گفت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: چند چیز در برابر زبان تو حاجت و مانع است؟ عرض کرد لبانم و دندان هایم فرمود: همین مقدار نمی تواند جلوی زیاده روی در سخن را بگیرد؟ (۳)

پی نوشت:
۱- غرر الحکم ۲۳۶
۲- جامع السعادات ج ۲ ص ۱۹۱
۳- همان

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت،۱۳۹۰٫