راهکارهایی برای تقویت حافظه

با قدرتی که خداوند به انسان داده است، انسان می تواند تعداد بیشمار و حیرت آوری از چیزهای مختلف را یاد بگیرد و بیاموزد. ما می توانیم راه رفتن، صحبت کردن، تیر اندازی کردن، تایپ کردن، تعمیر موبایل، و برنامه ریزی کامپیوتر را فرا گیریم. می توانیم رانندگی با ماشین، دوچرخه سواری و پرواز با هواپیما را یاد بگیریم.
همه این یادگیری ها، در صورتی که نتوانیم آنها را به یاد بیاوریم، بی فایده خواهد بود و ارزشی ندارد چون در هنگام نیاز نمی‌توانیم از آنها استفاده کنیم” ناپلئون معتقد بود که یک انسان، بخاطر کارایی اش ارزشمند است و همواره می گفت؛ یک سر بدون حافظه مانند میدانی است که هیچگونه نشانه و علامتی در آن نیست” [۱]حافظه در زندگی هر یک از ما نقشی اساسی را بر عهده دارد و بدون حافظه، ما با هر چیزی به گونه ای مواجه خواهیم شد که گویا قبلاً آن را تجربه نکرده ایم و انگار اولین مرتبه است که با او روبرو می شویم. ارزش حافظه آنگاه بر ما روشن تر می شود که بخواهیم بر اساس موارد به خاطر سپرده شده، استدلال و قضاوتی داشته باشیم اگر حافظه ما ضعیف باشد و نتوانیم استدلال کنیم در آن حالت شرمسار می‌شویم اما اگر حافظه قوی داشته باشیم و آن انباشته های ذهنی در هنگام استدلال به داد ما برسد در این حالت خوشحال و مسرور خواهیم شد.

تقویت حافظه نه تنها به آموختن روش های تازه بستگی دارد، بلکه به انگیزه ای نیز نیازمند است. تنها تمایل داشتن به تقویت حافظه نمی‌تواند یک عامل محرکه ی مفید و موثر محسوب گردد، بلکه تصمیم داشتن به یاد آوردن چیزهای خاص برای مقاصد ویژه می‌تواند انگیزه باشد. [۲] انگیزه می‌تواند معجزه کند برای تقویت حافظه.

راهکارهایی برای تقویت حافظه

هر موضوعی که برای شما اهمیت دارد و دوست دارید که در زمان های دور از آن استفاده کنید باید درباره ای آن تفکر و تعقل داشته باشید تا از حافظه کوتاه مدت شما به حافظه بلند مدت سپرده شوند. آنجا می توانند تقویت شده و بعدا به یاد آورده شوند. ذهن انسان مانند بدن انسان است که بدن با تمرینات بدنسازی قوی می‌شود و ذهن انسان هم همین‌گونه است که با تفکر کردن قوی تر می شود.

 برای اینکه یک چیز مهم در ذهن ما ثبت شود و در هنگام نیاز بتوانیم از آن استفاده کنیم نخستین شرط، قصد و نیت است. اگر ما قصد و نیای از پیش، برای به یاد آوردن بعضی مطالب نداشته باشیم، از لحاظ آمادگی برای دقت کافی با عدم موفقیت مواجه می شویم. فردید می‌گوید؛ قصد و نیت عامل اساسی برای هر خاطره و برای هر فراموشی است. [۳]
بعضی از افراد مطالب را به قصد اینکه در ذهن شان بماند و بعدا از آن مطلب استفاده کنند، مطالعه نمی‌کنند. با نبودن قصد، در هنگام نیاز به آن مطلب ذهن خودشان را قاصر می‌بینند.نکته: برای بخاطر سپردن هر چیزی، باید آن را به طور جدی خواست. اولین قدم برای تقویت  کردن حافظه، باید قصد و هدف داشته باشیم.
نکته: برای اینکه اطلاعات جدیدی را که به خاطر می‌سپارید، به یاد بیاورید، باید آنها را در حافظه‌ی بلندمدت‌تان کُدگذاری کنید.

محققان متوجه شده‌اند که اطلاعات مختلف در حافظه‌ی ما در دسته‌بندی‌های مرتبط و مشخص ذخیره می‌شوند. ثبت اندیشه ها و مفاهیم به وسیله رتبه بندی آسان تر می شود و در هنگام نیاز به راحتی در دسترس مغزتان قرار می‌گیرد و به کمک تان می‌آید.

توجه: دشمن بزرگ حافظه، اختلاط خاطره ها و نقطه مقابل آن وضوح، دقت و نظم است.

ورزش کردن به صورت منظم می تواند به طور خاص حافظه مکانی را بهبود ببخشد، ورزش نه تنها در سلامت جسمانی موثر است، بلکه موجب تقویت حافظه نیز می‌شود. ورزش کردن به یادگیری سریع تر و حتی بازیابی حافظه، خیلی کمک می‌کند. پس اگر به دنبال راهی برای داشتن ذهنی برتر هستید، باید بگوییم که  ورزش کردن خصوصا قدم زدن، بهترین پاسخ برای شماست.

ایجاد ارتباط، بینِ مطالبی که از قبل می‌دانید و ایده‌های جدید، می‌توانید تواناییِ به خاطر سپردن و یادآوری آنها را به شکلِ چشم‌گیری افزایش دهید، همین ارتباط دادن سبب می‌شود تا دوباره یک مروری بر اطلاعات قبلی کنید و همین سبب می‌شود تا بیشتر در ذهن شما باقی بماند.

بر طبق تحقیقی که در مجله کاگنیشن به چاپ رسیده است، استفاده از کلمات کمی متفاوت و رمزگونه باعث می شود در هنگام یادگیری، حافظه طولانی مدت شما تقویت شود، زیرا تمرکز روی کلمات جدید، فعالیت مغز در هنگام یادآوری مطالب را کمی سخت تر می کند و در نتیجه، قدرت حافظه افزایش می یابد. می توانید متناسب با موردی که می خواهید حفظ کنید، از کلمات طنز داستان های کمدی استفاده کنید تا مطالب آموزشی که توجه شما را جلب نمی کنند و نمی توانید آنها را یاد بگیرید، به سرعت توسط مغز دریافت شوند.

پی نوشت
[۱] روبرت توکه، مترجم ساعد زمان، چگونه حافظه برتری داشته باشیم، تهران: ققنوس، چاپ اول، ۱۳۷۲، صفحه ۷
[۲] جیمر وینلند، ترجمه شمس الدین زرین کلک، چگونه حافظه خود را تقویت کنیم، تهران: مروارید، چاپ هفتم ، ۱۳۷۳، صفحه ۱۹
[۳] عبدالکریم قریب، ۵۷ درس برای تقویت حافظه، تهران: کتاب آمه، چاپ دهم، ۱۳۹۰، صفحه ۵۵