شرکت دانش بنیان چیست؟ مزایا و ویژگی ها این شرکت ها چیست؟

0 3,719

دانش بنیان اصطلاحی است که به یک ساختار اقتصادی معین اطلاق می شود. در این ساختار اقتصادی که در دوران پساصنعتی توسعه یافته است، شرکت های تولیدکننده با بهره گیری از فناوری و دانش روز و با استفاده از پرسنل فنی تحصیل کرده و حرفه ای اقدام به عرضه محصولات پیشرفته می کنند.

شرکت دانش بنیان چیست؟

دانش بنیان اصطلاحی است که به یک ساختار اقتصادی معین اطلاق می شود. در این ساختار اقتصادی که در دوران پساصنعتی توسعه یافته است، شرکت های تولیدکننده با بهره گیری از فناوری و دانش روز و با استفاده از پرسنل فنی تحصیل کرده و حرفه ای اقدام به عرضه محصولات پیشرفته می کنند. این ساختار تلاش می کند تا با کمک علم و دانش و تربیت نیروهای زبده به رشد اقتصادی کشور کمک کرده و شرایط را برای گذار از اقتصاد سنتی به اقتصاد مدرن فراهم نماید.
در این ساختار شرکت هایی که بتوانند محصولات دانش بنیان ارائه دهند به عنوان شرکت دانش بنیان شناخته می شوند. محصول دانش بنیان محصولی است که دارای سه ویژگی اصلی است:
•    کامل بودن: حداقل یک نمونه نهایی از محصول ساخته شده است و در واقع شرکت در مرحله ایده پردازی نیست.
•    تحقیق و توسعه: محصول یا از صفر توسط محققان شرکت طراحی شده یا بر اساس مهندسی معکوس نمونه های خارجی توسعه یافته است.
•    سطح فناوری بالا: این شرط به این معناست که محصول در مقایسه با آنچه که در حوزه مورد بحث به عنوان مشخصات و ویژگی های معمول به شمار می آید، سطح بالاتری از خود نشان می دهد. مثلاً در زمینه دارویی، داروی دانش بنیان در مقایسه با داروی عادی عوارض جانبی کمتر، اثرگذاری بیشتر و  ساختار بهینه تری دارد.
با داشتن این سه شرط، شرکت می تواند محصول را برای دریافت تأییدیه دانش بنیان به نهاد اصلی این حوزه یعنی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارائه کند. در واقع، این نهاد برای جدا کردن شرکت های دانش بنیان از دیگر مجموعه های فعال اقتصادی در کشور به این منطق رسیده است که خروجی شرکت ها را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. خروجی بسیاری از این مجموعه ها به شکل محصولاتشان نمود پیدا می کند و اثباتی بر توانایی آنها در به کارگیری دانش به منظور دستیابی به تولید خواهد بود.
لازم به ذکر است که وقتی از محصول دانش بنیان صحبت می کنیم، منظور الزاماً یک دستگاه فیزیکی نیست. محصولات دانش بنیان می توانند ماشین آلات، تجهیزات، نرم افزار، پلتفرم آنلاین، دارو، مواد شیمیایی و حتی مواد غذایی با ویژگی های درجه یک باشند و این ها تنها بخش کوچکی از هزاران موردی است که قادرند تأییدیه دانش بنیان دریافت کنند.

شرکت دانش بنیان

چرا باید دانش بنیـان شویم؟

بدنه مدیریت کشور از سالیان گذشته در جریان خطرات وابستگی بیش از حد اقتصاد ایران به نفت بوده است و همواره تلاش شده است تا راهی برای حرکت مستمر به سمت اقتصاد غیرنفتی یافت گردد. این جستجوها اغلب به اثرگذاری های کوتاه مدت ختم شده است که قادر نیستند در ابعاد گسترده به کاهش وابستگی کشور به این منبع درآمد کمک کنند. با مطرح شدن طرح دانش بنیان و ارائه ویژگی های آن به مسئولین عالی رتبه، این درک به وجود آمد که این چهارچوب اقتصادی می تواند به عنوان اهرم مناسبی برای اهداف مذکور استفاده شود. از آن زمان برنامه های حمایتی و تسهیلات متعددی در این زمینه ارائه شد تا شرکت هایی که پتانسیل فعالیت دانش بنیـان دارند مورد حمایت قرار گیرند.
در حال حاضر بیش از 110 برنامه حمایتی برای شرکت های دانش بنیـان در نظر گرفته شده است که بخش کوچکی از این تسهیلات عبارتند از:
•    تسهیلات معافیت مالیاتی محصولات دانش بنیان
•    اعطای امریه سربازی به شرکت دانش بنیان
•    استقرار دفاتر شرکت در کاربری های مسکونی تهران
•    تسهیلات توسعه بازار
•    تخفیف و حق اضافه پخش در آگهی های صدا و سیما
•    استفاده از بودجه پژوهشی دستگاه های اجرایی
•    تسهیلات صندوق توسعه ملی
•    حضور در نمایشگاه های داخلی و خارجی و راه اندازی نمایشگاه های دائمی
نظر به مصوبات مجلس شورای اسلامی طی سالیان اخیر برای حمایت از شرکت های دانش بنیـان، به خصوص طرح جهش تولید دانش بنیان، و همچنین نامگذاری سال 1401 به نام این حوزه، انتظار می رود طی سال پیش رو حتی حمایت های بیشتری هم از این مجموعه ها صورت بگیرد. در اولین گام، صندوق نواوری و شکوفایی به عنوان تأمین کننده مالی طرح های دانش بنیان از افزایش منابع در دسترس خود خبر داده است، امری که می تواند به سرعت باعث جذب شرکت های جدید در این حوزه گردد.

شرکت دانش بنیان

لازم به ذکر است که شرکت های دانش بنیان گرچه با تکیه بر علم به تولید محصول می رسند، الزاماً نباید اختراع جدیدی داشته باشند یا از اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در مدیریت خود برخوردار باشند. تولید بسیاری از محصولات در سطح جهان در انحصار چند کشور خاص قرار دارد و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با علم به این موضوع، از هر مجموعه ای که با مهندسی معکوس قادر باشد این قبیل کالاها را بازتولید نماید حمایت می کند.
با توجه به اینکه ظرفیت دانشگاه های کشور برای پذیرفتن اعضای هیئت علمی نیز محدود است، چندان عجیب نیست که تعداد بسیاری از محققان ماهر و توانمند در کشور به کرسی دانشگاهی دسترسی نداشته باشند. به منظور برداشتن این مانع از سر راه فعالان در زمینه های مختلف علمی، در حال حاضر دیگر شرط هیئت علمی برای دانش بنیان شدن شرکت ها مطرح نمی باشد.

مزایای دانش بنیان برای کشور

گسترش اقتصاد دانش بنیان می تواند اثرات عمیقی بر اقتصاد و به تبع آن شرایط اجتماعی بگذارد. با رشد دانش و اهمیت یافتن علم آموزی، ساختار آموزشی کشور متحول شده و دانشگاه ها برای باقی ماندن در رقابت برای تولید نیروهای جوان و نخبه به سمت همکاری با این مجموعه ها پیش خواهند رفت. به جز این امر، با کاهش وابستگی اقتصاد به نفت فضا برای رشد دیگر صنایع هم باز می شود و کشور می تواند به سمت توسعه در تمام ابعاد حرکت کند.
به جز مزایای سطح کلان، ایده دانش بنیان قادر است در سطح استانی و شهری نیز فواید فراوان داشته باشد. نظر به هزینه های پایین توسعه طرح های دانش بنیان در مقایسه با صنایع سنگین کشور و نیاز ناچیز آنها به توپوگرافی و جغرافیای محلی، این ساختار اقتصادی قادر است به رشد و نمو مناطق کمتر برخوردار کمک فراوانی نماید. شهرستان های محروم و مناطقی که به دلیل شرایط جغرافیایی خود از امکانات محروم هستند، همچنان می توانند با توسعه طرح های دانش بنیان و با تکیه بر نخبگان خود به شاکله اصلی اقتصاد کشور وارد شده و خود، ناجی خود باشند.

شرکت دانش بنیان

تمام این مزایا با در نظر گرفتن این امر است که کشور ما تحت تحریم های ظالمانه قرار داشته و ساختار اقتصاد ما طی سالیان متمادی فشار، دچار معضلات عمده شده است. با بهره گیری از اقتصاد دانش بنیان می توان در سطح بین المللی به یک تأمین کننده انحصاری و خاص تبدیل شد که با توجه به تأمین نیازهای بازارهای خاص و فناورانه، تحریم آن کار دشواری خواهد بود. این موضوع نیز از دیگر مزایای اصلی دانش بنیان است که می تواند برای ایران سودآوری قابل توجهی به دنبال داشته باشد.

جمع بندی

شرکت های دانش بنیان شرکت هایی هستند که قادرند با اتکا به علم و دانش و با بهره گیری از نیروهای نخبه و توانمند، وارد بازارهای بین المللی شده و در سطح کلان ارزآوری کنند. با توجه به پتانسیل های گسترده ای که این زمینه برای متحول کردن اقتصاد ایران دارد، از سال 1389 و با مصوبه مجلس شورای اسلامی تصمیم بر آن گرفته شد که از تمامی مجموعه های فعال در این حوزه حمایت خاص به عمل آید. امید است که با عملی شدن این حمایت ها و ارائه تسهیلات به منظور رشد و توسعه شرکت های دانش بنیان و خلاق، بتوان در آینده شاهد تبدیل شدن صنعت ایران به یک صنعت پویا، مدرن و موفق بوده و به هدف غایی از میان برداشتن وابستگی به فروش مواد خام، به خصوص نفت، دست پیدا کنیم.

سایت: آفتاب

شاید این موارد نیز مورد علاقه شما باشد
نظر بدهید

توجه داشته باشید که آدرس ایمیل نمایش داده نمی شود.

توجه داشته باشید پس از تایید نمایش داده می شود