دستگاه تولید مثل در مردان
دستگاه تولید مثل در مردان
یکی از سیستم های مهم در بدن انسان، سیستم تولید مثل است. در این نوشتار برانیم به تبیین دستگاه تولید مثل مردان بپردازیم. با ما همراه باشید.
دستگاه تولید مثل در مردان
دستگاه تولیدمثل مرد
بیضه ها
در دوران بلوغ، ترشح آندروژن ها (هورمون های جنسی مردانه) از بیضه ها افزایش می یابد و سبب رشد سریع اندام های مختلف بدن و تکامل دستگاه تولید مثل مرد و ایجاد صفات ثانویه جنسی (رویش موی صورت، زهار، بم شدن صدا، میل جنسی و…) می شود. و ساخت اسپرم به طور منظم و متعادل در آنها آغاز می گردد، روندی که تا سالمندی ادامه می یابد. در مواردی مردانی دیده شده اند که توانسته اند در سن ۷۲ و یا ۹۲ سالگی، همسران خود را حامله کنند.
اسپرم در آغاز به صورت اسپرماتوگونی است که طی مراحل متوالی تقسیم می شود و اسپرماتوسیت های اولیه پدیده می آید و به ساخت اسپرماتیدها می انجامد. اسپرماتیدها بالغ می شوند و اسپرماتوزوئیدها یا اسپرم ها را به وجود می آورند. در روند تقسیم اسپرماتوگونی ها، نیمی از اسپرم ها، کروموزوم نر yو نیمی دیگر، کروموزوم ماده xرا دریافت می کنند. از این رو، هر اسپرم، دارای ۲۳ کروموزوم غیر مزدوج است. اسپرم دارای کروموزوم y، در صورت لقاح با تخمک زن، جنین پسر را شکل می دهد و اسپرم دارای کروموزوم x، در صورت لقاح، به جنین دختر می انجامد.
اسپرم، دارای سر بزرگ، قطعه میانی و دم بسیار ظریف است. هرگاه ۵۰۰ عدد اسپرم کنار هم قرار گیرند، طول آنها به ۵/۲ سانتیمتر می رسد. اسپرم در لوله های منی ساز ساخته می شود.
لوله های منی ساز
مجاری تناسلی
الف – مجاری مستقیم: مجاری مستقیم، کوتاه و بدون پیچیدگی اند و قطر آنها حدود ۲۵ میکرومتر است. هر یک از این مجاری از به هم پیوستن لوله های منی ساز هرلبول، در رأس آن به وجود می آید.
ب – مجاری آوران (افران): این مجاری در قسمت فوقانی لبه خلفی بیضه واقع شده اند و لوبول های اپی دیدیم را تشکیل می دهند. طول هر مجرا ۶ تا ۸ سانتیمتر و قطر آن حدود ۵/۰ میلیمتر است. مژه های متحرک در این مجاری به انتقال اسپرم به اپی دیدیم کمک می کند.
پ – اپی دیدیم: اپی دیدیم، سیستمی از لوله های مارپیچ است که اسپرم به آرامی از آن عبور می کند و قدرت باروری را به دست می آورد. طول این مجرا به ۵ تا ۷ متر می رسد.
ت- کانال وابران (دفران): اسپرم در این مجرا ذخیره و از طریق آن به سوی غدد ضمیمه دستگاه تناسلی رانده می شود. کانال وابران در ضخامت بند بیضه قرار دارد و انتهای آن وسیع تر و دارای چین های مخاطی بیشتر است. بسیاری از این چین ها فرورفتگی های کیسه مانندی را تشکیل می دهند که «آمپول مجرای وابران» نام دارد و اسپرم پیش از انزال، در آن ذخیره میگردد.
ث – مجرای انزالی: قطعه کوتاه و انتهایی هر یک از مجاری تناسلی، مجرای انزالی است که از اتصال آمپولا با مجرای خارج کننده کیسه منی پدید می آید. این مجرا، از غده پروستات میگ ذرد و در کنار مجرای پروستاتی به پیشابراه باز می شود.
غدد ضمیمه دستگاه تناسلی
غده پروستات از اجتماع ۳۰ تا ۵۰ غده کوچک لوله ای آلوئولی مرکب تشکیل شده است که توسط ۱۵ تا ۳۰ مجرای کوچک به مجرای پروستاتی باز می شوند. این غده مجرای ادرار را در محل خروج آن از مثانه در بر گرفته است، و در هنگام مقاربت مایع شیری رقیق و قلیایی (مایع پروستاتی) از آن ترشح می شود. از این ناحیه به بعد، مجرای ادرار و مجرای انزالی مرد مشترک است.
غدد کوپر، آخرین جفت از غدد تکمیلی دستگاه تناسلی اند که به صورت توده کوچک کروی شکل (به اندازه نخود) در دو طرف بخش پرده ای پیشابراه قرار دارند و مجرای آنها به قسمت اسفنجی پیشابراه باز می شود. ترشح این دو غده، روشن و چسبنده و از جنس موکوس است.
مایع سمینال
کپسول بیضه
آلت
منبع: کتاب زن. سیدهادی حسینی و علی احمد راسخ . صص ۳۰-۳۵، انتشارات امیرکبیر. سوم. ۱۳۸۷٫