فواید امگا ۳ برای سلامتی

مصرف زیاد امگا ۳ به شکلی قابل‌توجه باعث بهبود قدرت خواندن، نوشتن و رفتار کودکان می‌شود.

آیا می‌دانید این روزها کدام مکمل‌ دارویی تبدیل به یکی از پرفروش‌ترین‌ها در بازار شده است؟ اسیدهای چرب امگا ۳ ؛ این مکمل جایگاه مولتی‌ویتامین‌ها را در بازار گرفته است. در اوایل دهه‌ی ۱۹۸۰، پژوهشی انجام شد که راه را برای درک اهمیت اسیدهای چرب امگا ۳ هموار کرد. این پژوهش بر روی گروهی از ماهی‌گیران گرین‌لند انجام شد که منبع اصلی غذایی‌شان از دریا تامین می‌شد و سرشار از اسیدهای چرب بود. در طول زمان آزمایش، پژوهش‌گران دریافتند این آدم‌ها کم‌تر دچار بیماری‌های مزمن می‌شوند و در مقایسه با جمعیت کشورهای غرب از سلامت عمومی بالاتر برخوردار هستند.

پس از آن، پژوهش‌گران به این نتیجه رسیدند اسیدهای چرب امگا ۳ برای بدن بسیار ضروری هستند، ولی بدن‌مان قادر به تولید آنها نیست. بدن انسان می‌تواند اسیدهای چرب امگا-۳ را فقط از طریق مصرف مواد غذایی مناسب به‌دست آورد. این اسیدهای چرب نقشی مهم در غشاء سلول‌های بدن ایفا می‌کنند و هم‌چنین بر فرآیندهای سوخت‌وساز و زیست‌شیمیایی (بیوشیمی) تاثیر می‌گذارند.

طبق نتایج پژوهشی جدید که در مجله‌ی امریکایی تغذیه منتشر شد، مکمل‌های امگا-۳ خطر زایمان زودرس را در زنان باردار کاهش می‌دهند. این یافته‌ها به همراه شواهد دیگر نشان دادند مکمل‌های امگا ۳ سبب کامل شدن دوران بارداری می‌شوند. این تاثیرات برای زنانی که غالبا دچار زایمان‌های زودرس می‌شوند و نوزادانی کم‌وزن به دنیا می‌آورند، بسیار بااهمیت است.

پژوهشی به تازگی نشان داد آدم‌های سالم ۱۸ تا ۲۵ ساله با افزایش مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ می‌توانند عملکرد شناختی و حافظه‌شان را بهبود ببخشند. پژوهشی دیگر که در مجله‌ی امریکایی تغذیه‌ی بالینی به چاپ رسید دریافت، عملکرد شناختی آدم‌هایی که ماهی مصرف می‌کنند (روزانه بیش از ۱۰ گرم) به شکلی قابل‌توجه افزایش می‌یابد. میزان ماهی در رژیم غذایی به شکلی قابل‌توجه با عملکرد شناختی رابطه‌ی مستقیم دارد. طبق یافته‌های پژوهشی مصرف امگا-۳ عملکرد یادگیری و حافظه را در آدم‌هایی که به علت بالا رفتن سن دچار اختلال شناختی می‌شوند، بهبود می‌بخشد.

پژوهش‌گران در پژوهش‌های گذشته‌شان به این نکته پی‌ برده بودند کمبود اسیدهای چرب امگا-۳ می‌تواند اختلالات خلقی و کاهش عملکرد شناختی را در بر داشته باشد. هم‌چنین برخی پژوهش‌ها نشان دادند می‌توان برای درمان اختلالات روانی و عصبی نظیر اختلالات خلقی، اسکیزوفرنی، و اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی (ADHD) از مکمل‌های امگا-۳ به عنوان داروهای کمکی استفاده کرد. به گفته‌ی پژوهش‌گران در دوره‌ی بین پایان بلوغ و اوایل جوانی ( بین سنین ۱۸ تا ۲۵)، بیش از دوره‌های دیگر ممکن است آدم‌ها در معرض بیماری‌های روانی از قبیل اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی قرار بگیرند.

پژوهشی که در می‌۲۰۱۳ در مجله‌ی بریتانیایی تغذیه منتشر شد، نشان داد مصرف امگا ۳ از مغز در برابر آسیب‌هایی محافظت می‌کند که خوردن خوراکی‌هایی با چربی ناسالم نظیر چیپس و تنقلاتی از این دست به وجود می‌آورد. این پژوهش دریافت روغن ماهی از عوارض جانبی خوراکی‌های ناسالم و پرچرب جلوگیری می‌کند. البته باید به این نکته توجه کرد که مصرف امگا-۳ تاثیری بر کاهش وزن ندارد. پژوهش‌هایی که بیش از یک دهه به طول انجامیدند نشان می‌دهند رژیم پرچرب به فرآیند تولید سلول‌های عصبی در مغز آسیب می‌زند. پژوهش‌گران دانشگاه لیورپول دریافته‌اند رژیم غذایی سرشار از روغن ماهی امگا ۳ می‌تواند از آسیب‌های ناشی از تحریک نواحی خاص مغز که مسئول یادگیری و حافظه است، جلوگیری ‌کند. پژوهش‌گران خاطرنشان کردند این تاثیرات از طریق تغییر در سوخت‌وساز چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها ایجاد می‌شوند.

التهاب در بدن نوعی فرآیند درمانی طبیعی است که در مقابل جراحات یا هجوم پادگِن (آنتی‌ژن) بیگانه به بدن‌مان ایجاد می‌شود. هرچند گاهی اوقات واکنش‌های التهابی درمان نمی‌شوند و به التهاب مزمن تبدیل می‌شوند. التهاب مزمن نیز در نهایت به آسیب بافت‌های بدن منجر می‌شود. امروزه می‌دانیم التهاب مزمن می‌توان سرعت رشد بیماری‌ّهای مزمن را نظیر بیماری‌ّهای قلبی و عروقی، آرتروز، سرطان و سندرم متابولیک (سوخت‌وساز) افزایش دهد. امگا-۳ مسئول فرآیندهای سوخت‌و‌سازی هستند که می‌توانند به درمان التهاب‌ها کمک کنند.

بر اساس پژوهشی که در مجله‌ امریکایی آکادمی روانپزشکی کودک و نوجوان به چاپ رسید وضعیت کودکان مبتلا به ADHD بعد از مصرف امگا ۳ به شکلی قابل‌توجه بهبود یافت.

پژوهشی که توسط دانشگاه آکسفورد به‌عمل آمد، نشان داد مصرف زیاد امگا ۳ به شکلی قابل‌توجه باعث بهبود قدرت خواندن، نوشتن و رفتار کودکان می‌شود.

 طبق یک بررسی که در مجله‌ی روان‌پزشکی بالینی منتشر شد، مصرف امگا-۳ می‌تواند در مراحل اولیه‌ی ابتلا به افسردگی بسیار موثر و مفید باشد. افسردگی اولیه مرحله‌ای است که بیمار در آن فقط از علائم افسردگی رنج می‌برد؛ اگر افسردگی با علائم مشخص دیگر همراه باشد، به آن افسردگی ثانویه می‌گویند.

 پژوهشی مقدماتی نشان می‌دهد روغن ماهی در درمان میگرن‌های مکرر در نوجوانان بسیار موثر است.

هر یک از پژوهش‌هایی که تاکنون به آنها اشاره کردیم، سعی داشتند اهمیت این اسیدهای چرب را برای بدن‌مان به صورت شفاف توضیح دهند. نکته‌ی مهم که باید با آن دقت کرد این است که امگا ۳ به صورت طبیعی در بدن‌مان تولید نمی‌شود؛ بنابراین برای آن‌که بدن‌مان کاملا سالم و قوی باشد، باید این مواد ضروری و مفید را از منابع دیگر تامین کنیم.

خوراکی‌های دریایی منبعی بزرگ و عالی برای امگا-۳ هستند: لوزی‌ماهی، شاه‌ماهی، ماهی خال‌خالی، صدف، سالمون، ساردین، قزل‌آلا، تن و کاد. سبزیجات به ویژه آن‌هایی برگ‌های سبز دارند نیز مملو از امگا ۳ هستند: کلم پیچ، جعفری، نعناع، کلم بروکسل، اسفناج، شاهی و تخم کتان زمینی سرشار از ALA هستند؛ ALA یکی از اشکال اسیدهای چرب امگا-۳ است (اگرچه به اندازه‌ی دیگر اشکال اسیدهای چرب امگا-۳ از قبیل DHA و EPA قوی نیست). نان و پاستا نیز از دیگر خوراکی‌هایی هستند که عموما حاوی امگا-۳ هستند. تخم چیا و کینوآ نیز منابعی سرشار از امگا-۳ ALA هستند.

لازم به ذکر است برخی خوراکی‌های گیاهی حاوی امگا-۳ از نوع ALA هستند؛ در حالی‌ که امگا-۳ خوراکی‌های دریایی از نوع DHA و EPA است. ALA اسید چرب کوتاه زنجیره است در حالی که EPA و DHA اسیدهای چرب بلند زنجیره هستند. بدن برای آن‌که بتواند از اسیدهای چرب استفاده کند، باید کوتاه زنجیر (ALA) را به بلند زنجیر (EPA و DHA) تبدیل کند؛ هرچند به گفته‌ی برخی پژوهش‌گران این تبدیل تقریبا کوچک و ناچیز است. اگر فکر می‌کنید بدن‌تان دچار کمبود امگا-۳ شده است، توصیه می‌کنیم برای جبران آن از مکمل‌ها استفاده کنید، ولی حتما پیش از آن به پزشک مراجعه نمایید.

منبع : تحریریه سایت کسب و کار بازده_امیررضا مصطفایی