چگونه بر شکست غلبه کنیم؟ (بخش اول)

غلبه بر شکست یعنی با وجود تمام مشکلات و سختی ها و نا امیدی ها، دوباره دست بر روی زانوها زده و برخیزید و با سرعت بیشتر در مسیر موفقیت گام بردارید. شکست در یک پروژۀ کاری یا تحصیلی، ارتباطات میان فردی و یا در مسیر دستیابی به هر هدف دیگری ممکن است اتفاق افتاده و حال شما را بد کند. اما اگر بتوانید از هیجانات خود و نحوۀ برخورد با آن ها آگاهی یابید و از سویی اشتباهات خود را بپزیرید، می توانید به خوبی از این مرحله عبور کنید. خوش بینیِ واقع گرایانه می تواند به شما کمک کند تا بدون ترس از شکست، دوباره برنامه ریزی کنید. یادتان باشد باید همیشه این هدف بلند مدت را در گوشۀ ذهنتان داشته باشید و برای رسیدن به آن تلاش کنید: «انعطاف پذیری». انعطاف پذیری یعنی اینکه بتوانید خود را با شرایط جدید وفق دهید. هر شکستی می تواند فرصتی باشد برای اینکه قوی تر و داناتر شوید.
 

وقتی در زندگی خود با شکستی روبرو شدید، ممکن است احساساتی همچون سرزنش خود، ناامیدی ، غم و … را تجربه کنید. استمرار چنین احساسات دردناک و آزاردهنده ای می تواند بر سلامت جسم و روان، روابط میان فردی و حتی موفقیت های آتی تان، تأثیر منفی بگذارد. لازم است بتوانید نسبت به هیجاناتی که تجربه می کنید، آگاهی کامل داشته باشید. سعی کنید بفهمید که هیجان کنونی تان ترس است یا غم، خشم است یا غم و .. . قدم اول برای قبول و یا مقابله با مشکلات هیجانی، درک و تشخیص صحیح آن هاست.  
 
یادتان باشد که سرکوب احساسات و هیجانات آزار دهنده و دردناک می تواند به مشکلاتی جدی از جمله دردهای مزمن، مشکلات خواب و حتی بیماری های قلبی منجر شود. پس لازم است به خودتان اجازه ناراحت و غمگین شدن بدهید. مطمئن باشید اگر به هیجانات منفی خود فرصت ابراز دهید و آن ها را سرکوب نکنید، پس از مدتی این حالات منفی عبور کرده و حال و روزتان بهتر خواهد شد.
 

پس از اینکه اولین جرقه های ناامیدی را احساس کردید، بهتر است در مرحلۀ اول به پذیرش اتفاقات بپردازید. اگر به جای پذیرش آنچه واقع شده، سعی کنید خود و یا دیگران را سرزنش و متهم کنید، نه تنها سودی عایدتان نخواهد شد، بلکه اوضاع از آنچه  که هست بدتر نیز می شود. بکوشید تا تمام آنچه را اتفاق افتاده با جزئیات کامل در جایی یادداشت کنید. واقعیت ها را بدون هیچ سرزنش و قضاوتی ذکر کنید.
  
اگر به هر دلیلی علاقه ای به نوشتن ندارید، می توانید موضوع را با دوستی مورد اعتماد در میان گذاشته و جزئیات را با کمک یکدیگر بررسی کنید. یک دوست قابل اعتماد، یکی از اعضای خانواده و یا یک مشاور کار بلد می تواند کمک زیادی به شما نماید.
 
از آنجا که طرف مقابلتان معمولاً مانند شما درگیر هیجانات و ناراحتی های ناشی از شکست نیست، احتمالاً مسائل را واقع بینانه تر خواهد دید.
 

مثبت اندیشی یعنی اینکه بتوانید نقاط مثبت مربوط به هر اتفاق را ببینید، حتی اگر این اتفاق یک شکست باشد. به موقعیتی که احساس می کنید در آن شکست خورده اید توجه کنید و سعی کنید آن اتفاق را به شیوه ای متفاوت توصیف نمایید. شکست یک مفهوم انتزاعی و ذهنی است. به جای اینکه بگویید: “در یافتن شغل با شکست مواجه شدم،” بگویید: “هنوز کار پیدا نکرده ام.” سعی نکنید اشتباهات خود را ماست مالی کنید، اما بکوشید بدون هیچ گونه قضاوتی بهترین نگاه را در مورد آن ها داشته باشید.
 
راه دیگر برای اصلاح نگاه این است که سعی کنیم علت عدم موفقیت خود را دریابیم و سپس با استفاده از این اطلاعات برای رسیدن به موفقیت، بار دیگر تلاش کنیم. بهترین روش برای اینکه راه درست را تشخیص دهیم این است که دریابیم چه روشی ما را به نتیجۀ مطلوب نمی رساند. پس آنچه انسان می تواند از شکست بیاموزد، بسیار ارزشمند و کارآمد خواهد بود.
 
همۀ ورزشکاران، دانشمندان و دیگر افراد موفقی که بارها تلاش نموده و شکست خورده اند هرگز از تلاش دست نکشیده اند تا در نهایت به نتیجه مورد نظر و هدف نهایی خود دست یافته اند. مایکل جُردن، بسکتبالیست معروف آمریکایی، وقتی مدرسه می رفت از تیم بسکتبال مدرسه اخراج شد، اما هرگز نا امید نشد و برای هدفش جنگید و در نهایت نیز به چنین ورزشکار موفقی تبدیل شد.
وقتی با شکست مواجه می شوید، بهتر است از شوخی کردن با خودتان کمک بگیرید و به عبارتی مشکل را برای خودتان ساده کنید. شوخ طبعی یکی از مؤلفه های کلیدیِ انعطاف پذیری است. پس خیلی سخت جدی نگیرید.
 

وقتی انسان با شکست مواجه می شود ممکن است افکار منفی مختلفی ذهنش را تسخیر نموده و حتی نام ها و القاب ناشایستی بر روی خود بگذارد. اگر بتوانید الگوهای رایج این نوع تفکرات منفی را شناسایی کنید، احتمالاً بهتر خواهید توانست با آن ها مقابله نمایید. برخی از این الگوهای معیوب عبارتند از: تفکر همه یا هیچ (یا در اولین تلاش این کار را به بهترین وجه انجام می دهم و یا دیگر برای انجامش تلاش نخواهم کرد)؛ فاجعه سازی (وحشتاکه! هرگز نمی توانم اوضاع را سر و سامان دهم)؛ برچسب زدن منفی به خود (من یک آدم احمق و شکست خورده ام).
 
وقتی در ذهن خود با چنین افکاری روبرو شدید، بهتر است آن ها را زیر سؤال ببرید. سعی کنید از خودتان بپرسید: “آیا واقعاً چنین افکاری صحیح هستند؟” و سپس برای تأیید و یا رد آن ها به دنبال شاهد و دلیل باشید. تجربه ثابت نموده معمولاً افراد در هنگام بررسی شواهد متوجه اشتباه بودن افکارشان می شوند.
 
بکوشید تا در برابر خودگویی های منفی، خودگویی های مثبت را جایگزین کنید. مثلاً اگر به خودتان گفته اید که فردی شکست خورده هستید، بهتر است به جای آن به خود بگویید: “من انسان توانایی هستم”، حتی می توانید این جمله را بر روی کاغذی یادداشت نموده و آن را بر روی لباس خود بچسبانید و سپس مقابل آینه رفته و خود را ببینید. یا اینکه می توانید این جمله را بلند بلند با خود تکرار نموده تا به مرور زمان این افکار منفی از شما دور شوند.

ادامه دارد….

منبع: سایت ویکی هاو