گرفتن اشیاء در دست توسط کودک
توانایی در دست گرفتن اشیا، اولین قدم کودک برای غذا خوردن با دست خودش، خواندن، نوشتن، نقاشی کشیدن و مراقبت از خود یا خود پایی است. در این مطلب میتوانید با سن گرفتن اشیا توسط کودکان در دست شان، مراحل و رشد این توانایی در ماههای زندگی شیرخوار، راهکارهایی برای کمک به رشد این مهارت در کودک، تأخیر در این مهارت و مرحلهٔ بعد از این توانایی آشنا شوید.
زمان شروع گرفتن اشیا در دست
چگونگی رشد مهارت گرفتن اشیا در دست
از دوران نوزادی تا دو ماهگی: نوزادان با رفلکس ذاتی چنگ زدن به دنیا میآیند و اگر کف دست نوزاد را لمس کنید، او انگشتان کوچکش را دور انگشتان شما حلقه خواهد کرد. این رفلکس تا دو ماهگی ادامه دارد، اما این حرکات چنگزنی در هشت هفتهٔ اول غریزی و غیرارادی است. در طول این مدت، دستهای کودک شما در بیشتر اوقات مشت کرده خواهد بود، اما به زودی او آنها را به عمد و به منظور بررسیشان باز و بسته میکند و حتی ممکن است سعی کند اشیای نرمی مثل یک خرس عروسکی را در دست بگیرد.
سه ماهگی: در این سن کودک هنوز نمیتواند چیزی را که میخواهد با دقت در دست بگیرد، اما میتواند بارها و بارها به اسباببازیها ضربه بزند. او همچنین در حال ایجاد هماهنگی بین چشم و دستش است و به چیزهایی که دوست دارد در دست بگیرد نگاه میکند و سعی میکند به آنها برسد. اگر یک پارک بازی داشته باشد یا بالای تختش عروسکهای کوچکی آویزان شده باشد، میتواند دراز بکشد و به اسباببازیهای بالای سرش ضربه بزند.
از چهار تا هشت ماهگی: در چهار ماهگی کودک میتواند اشیای بزرگ مثل لگو را بردارد. او تا زمانی که انگشتهایش چابکی بیشتری پیدا میکنند قادر نخواهد بود که چیزهای کوچکتر را بردارد. اندکی پیش از درآمدن اولین دندان کودک معمولاً بین چهار تا هفت ماهگی، او شروع به برداشتن چیزها برای گذاشتن آنها در دهانش میکند. اگر کودک غذاهای جامد میخورد قادر به ثابت نگه داشتن یک قاشق در دستش نیست اما سعی خود را خواهد کرد. همچنین او میتواند یک شیء را به طرف خودش بکشد و شروع به جابهجایی اشیا از یک دست به دست دیگر کرده، پس بهتر است از این به بعد اشیای باارزش را از دسترسش دور نگه دارید و اطمینان پیدا کنید که خانهتان نسبت به هر گونه شیء کوچکی که کودک میتواند در دهانش بگذارد ایمنسازی شده است.
از ۹ تا ۱۲ ماهگی: کودک شما اکنون با کمی تلاش میتواند اشیا را بردارد و کمکم ترجیح او برای استفاده از دست راست یا چپش آشکار میشود، هرچند که تا دو یا سه سالگی قادر نخواهید بود با قطعیت راستدست یا چپدست بودن او را تعیین کنید. او همچنین در حال مهارت یافتن در برداشتن اشیای کوچک با گرفتن آنها بین انگشت شست و انگشت اشارهٔ خود است و با هماهنگی حرکتی رو به افزایش خود به زودی قادر به استفادهٔ نسبتاً ماهرانه از قاشق و چنگال هنگام غذا خوردن خواهد بود، هرچند ممکن است ترجیح بدهد قاشق را در یک دستش نگه دارد و با انگشتان دست دیگرش غذا بخورد. وقتی میخواهید استفاده از قاشق و چنگال را به کودک یاد بدهید احتمالاً باید به او کمک کنید که آنها را در دستش بگیرد، اما اگر در هر وعدهٔ غذایی اجازه دهید که چند باری امتحان کند سریعتر در این کار مهارت پیدا میکند.
کمک به کودک برای در دست گرفتن اشیا
تواناییاش را تحریک کنید: برای تحریک رفلکس چنگ زدن، یک اسباببازی یا شیء رنگی را کمی دور از دسترس کودک بگذارید و تشویقش کنید که آن را بگیرد، اما آن را آنقدر دور از دسترش نگذارید که نتواند به آن برسد و کلافه شود.
چیزهایی به دستش بدهید: به او وسایل زیادی بدهید که بتواند به راحتی در دست بگیرد مثل لگوهای نرم، حلقههای پلاستیکی و کتابهای مقوایی کودک.
او را تشویق به برداشتن غذا کنید: وقتی کودک روی توانایی گرفتن اشیا بین انگشت شست و انگشت اشارهٔ خود کار میکند، او را تشویق کنید که غذاهای انگشتی نرم مثل نخود فرنگی نرم و هویج پخته را بردارد. برای محافظت از کودک در برابر خطر خفگی بهتر است غذاهای سفت مثل آجیل یا هویج خام را دور از دسترسش نگاه دارید.
به او وسایلی برای رشد این مهارت بدهید: وقتی کودک ۱۸ ماهه میشود کشف میکند که میتواند بسیاری از اشیایی را که برمیدارد داخل چیزهای دیگر بگذارد. شما میتواند به رشد این مهارت کمک کنید و برای این منظور به او جعبههای خالی یا دیگر ظروف و چیزهایی را بدهید که بتواند هر چیزی را داخل آنها بگذارد.
تأخیر در گرفتن اشیا با دست توسط کودک
- به اسباب بازی یا چیزی که جلویش تکان میدهید علاقه مند به نظر نمیرسد.
- در سه ماهگی نمیتواند یک شیء را در دست بگیرد یا در سه تا چهار ماهگی سعی نمیکند یک شیء را لمس کند یا بردارد.
مرحلهٔ بعد از در دست گرفتن اشیا
منبع: سایت مادرشو