آشنایی با کینوا و ارزش غذایی آن

گیاه کینوا(کینو-آ) دانه های تقریبا شبیه به برنج دارد، این گیاه در کشورهای آمریکای جنوبی(بولیوی، پرو و شیلی) می روید و ۵ هزار سال قدمت دارد، این گیاه ارزش غذایی بسیاری دارد و سرشار از مواد مغذی همچون فسفر، منگنز، آهن، پروتئین، امگا ۳، کربوهیدرات و انواع ویتامین ها می باشد. به علاوه دارای فیبر غذایی، منیزیم، روی و مواد معدنی دیگر است. از این رو در ادامه این بخش به معرفی خواص کینوا می پردازیم.

از خواص کینوا چه می دانید؟

بذر این گیاه در سال ۱۳۷۸ وارد ایران شد، اما کشت آن با عدم موفقیت همراه بود. سپس در سال ۲۰۱۳ بار دیگر این گیاه وارد ایران شد و هم اکنون دانه های این گیاه به منظور غنی کردن آرد، تولید آرد، تولید پاستا و بیسکویت در برخی از استان های کشور کشت می گردد. دانه های گیاه کینوا به ۳دسته سیاه، سفید و قرمز تقسیم بندی می شود و دارای ارزش غذایی یکسانی می باشند. اما بافت و مدت زمان پخت هر یک از آن ها متفاوت است. دانه های کینوا به دلیل ترکیبات موثر خود برای مشکلات و درمان بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد، که خواص کینوا شامل موارد زیر می باشد.

• مشکلات گوارشی:

بذر یا دانه های این گیاه برای درمان نفخ شکم و آسیب کبد مفید می باشد و به دلیل داشتن نوعی فیبر، موجب عملکرد بهتر روده ها می گردد. میزان فیبر موجود در یک لیوان از دانه های کینوا برابر با یک برش از نان سبوس دار است.

دانه های کینوا کم چرب می باشند و حاوی مقادیر بالای پروتئین هستند، بنابراین مصرف آن موجب احساس سیری و کاهش گرسنگی می گردد، در نتیجه برای کاهش وزن و لاغری سریع شکم بدون ورزش می توانید، از دانه های این گیاه استفاده کنید. همچنین شاخص گلیسمی دانه کینوا پایین است و هر ۱۰۰ گرم دانه کینوا تقریبا ۳۰۰ کالری دارد.

• بیماری های قلبی عروقی:

کینوا به دلیل داشتن فیبر(محلول در آب) موجب کاهش کلسترول می گردد، همچنین به حفظ رگ ها نیز کمک می کند، در نتیجه مصرف این دانه های پر خاصیت، خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی را کاهش می دهد.

دانه ها یا بذر گیاه کینوا به دلیل داشتن مواد معدنی نظیر مس، منگنز و … دارای خاصیت آنتی آکسیدانی می باشد. علاوه بر این مصرف این دانه ها باعث فعال شدن نوعی آنزیم در بدن می گردد، که رادیکال های آزاد را مهار می کند. رادیکال های آزاد در نتیجه عواملی همچون غذاهای نامناسب، استرس، آلودگی و … در بدن ایجاد و موجب پیری سلول ها می گردند. بنابراین یکی دیگر از خواص کینوا ضد پیری می باشد.

کرستین موجود در کینوا موجب کنترل و تنظیم قندن خون می شود، در نتیجه مصرف آن برای درمان بیماران مبتلا به دیابت توصیه می گردد. جایگزین کردن مصرف دانه های کینوا به دلیل داشتن خاصیت سیر کنندگی به جای پاستا و برنج سفید برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ مفید می باشد. همچنین مصرف آن در کنار مقدار اندکی روغن زیتون و سبزیجات تازه به عنوان یک غذایی مناسب و سالم می تواند، مورد استفاده قرار گیرد.

• دردهای میگرنی:

یکی دیگر از خواص کینوا تسکین دردهای میگرنی می باشد، زیرا به دلیل منیزیم برای آرامش رگ های خونی موثر می باشد، علاوه بر آن دارای ریبوفلاوین است، به همین دلیل مصرف آن به تسکین بیماری میگرن می کند. بنابراین مصرف روزانه ریبوفلاوین به میزان ۴۰۰ میلی گرم، برای کم کردن دردهای میگرنی مفید است.

برخی از افراد به صورت مادرزادی به یک نوع اختلال خود ایمنی روده باریک مبتلا هستند، در این بیماری که سیلاک نام دارد، فرد قادر به تحمل گلوتن(نوعی پروتئین) موجود در غلاتی همچون گندم، جو، جو دو سر و چاودار نمی باشد، بنابراین این افراد نمی توانند، از غذاهای حاوی این غلات نظیر نان، بیسکویت، پاستا و … استفاده نمایند. که به جای این غلات می توانند، غذاهای دارای دانه های کینوا را مورد مصرف قرار دهند، زیرا فاقد گلوتن می باشد. البته دقت کنید که این دانه های گیاهی حاوی نوعی پروتئین(پرولامین) هستند، که مبتلایان به بیماری سلیاک با مصرف آن ممکن است دچار حساسیت گردند، در نتیجه این افراد باید مقدار کمی از کینوا را مصرف نمایند و در صورت نداشتن حساسیت به آن، با اطمینان خاطر کینوا را در برنامه غذای خود قرار دهند.

طرز تهیه کینوا:

در کشورهای آمریکای جنوبی به دانه های کینوا، خاویار گیاهی و یا برنج اینکا نیز می گویند. از دانه های کینوا و یا آرد کینوا می توان در تهیه انواع غذاها نظیر کینوا برگر، سالاد کینوا، پتی ماهی کینوا، املت کینوا و ژامبون، نان کینوا و … استفاده کرد.

برای بهره بردن از خواص کینوا در برنامه غذایی می توانید با استفاده از دانه های کینوا، سالادی خوشمزه و مقوی تهیه کنید از این رو برای تهیه سالاد کینوا به مواد زیر نیاز دارید.

• کینوا/ ۱ فنجان
• آب/ ۲ فنجان
• نخود پخته شده/ نصف فنجان
• خیار/ ۱ عدد
• فلفل دلمه ای قرمز/ ۱ عدد
• پیاز قرمز/ ۱ عدد
• جعفری خرد شده/ ۱ فنجان
• آب لیمو ترش تازه/ یک چهارم فنجان
• سرکه بالزامیک/ ۱ قاشق غذاخوری
• سیر تازه/ ۲حبه
• نمک و فلفل سیاه/ به مقدار دلخواه

ابتدا دانه های کینوا را با آب گرم خوب شستشو دهید، سپس آن را مانند کته تهیه نمایید. فلفل دلمه ای و خیار را به صورت نگینی ریز کنید. کینوای پخته شده را پس از خنک شدن، درون کاسه نسبتا بزرگی بریزید و جعفری خرد شده، فلفل دلمه ای، خیار، پیاز و نخود از قبل پخته شده را به آن افزوده و مواد را خوب مخلوط کنید. در مرحله بعدی، درون ظرف دیگری سیر رنده شده، نمک، فلفل، روغن زیتون، سرکه و آب لیمو ترش را کاملا مخلوط نمایید و آن را به دیگر مواد داخل کاسه بزرگ اضافه کنید و مجددا کل مواد را با هم ترکیب کنید و میل نمایید.