آشنایی با انواع دارویی بتامتازون و موارد مصرف

بتامتازون یکی از داروهای درمانی برای مشکلات مختلف پوستی می باشد. این دارو در درمان خارش, قرمزی, پوسته پوسته شدن, التهاب و دیگر اختلالات پوستی استفاده می شود. در این مطلب با این دارو و عوارض و اطلاعات دارویی آن آشنا می شویم.

موارد مصرف و اطلاعات دارویی بتامتازون

بتامتازون یک کورتیکواستروئید است. عملکرد این دارو به این صورت است که پاسخ ایمنی بدن را در برابر شرایط مختلف تغییر می دهد و منجر به کاهش التهاب می شود. بتامتازون در درمان بیماری های مرتبط با کاهش عملکرد غده آدرنال استفاده می شود. همچنین این دارو جهت درمان التهابات شدید ناشی از برخی موارد خاص از جمله آسم و آلرژی شدید, آرتریت روماتوئید، کولیت اولسراتیو، اختلالات خاص خون، لوپوس، اسکلروز متعدد و برخی از شرایط پزشکی چشم و پوست تجویز می شود. علاوه بر این, بتامتازون ممکن است در طول درمان برخی از سرطان ها از جمله سرطان خون استفاده شود.

در صورت حساسیت به هر عنصر موجود در بتامتازون, نباید از این دارو استفاده نمود. همچنین اگر فرد مبتلا به اختلال خونریزی خاصی می باشد نباید از بتامتازون استفاده کند. به علاوه از این دارو نباید به مدت طولانی استفاده شود چرا که موجب مهار رشد می شود.

شایع ترین عوارض جانبی بتامتازون

تمام داروها دارای عوارض جانبی مختلفی می باشند. بتامتازون دارای عوارض جانبی جزئی است و اغلب افرادی که این دارو برای آن ها تجویز شده هیچ گونه عوارض جانبی جدی نداشته اند. برخی از عوارض جانبی شایع این دارو به شرح زیر می باشد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم به پزشک مراجعه کنید.

• آکنه
• سرگیجه
• گرگرفتگی صورت
• ناراحتی عمومی بدن
• سردرد
• افزایش اشتها
• افزایش تعریق
• سبکی سر
• حالت تهوع
• عصبی شدن
• درد
• تورم و یا قرمزی در محل تزریق
• بی خوابی
• ناراحتی های معده

عوارض جانبی خطرناک بتامتازون

• واکنش های شدید آلرژیک مانند: ایجاد جوش, کهیر, خارش, مشکلات تنفسی, تنگی قفسه سینه, تورم دهان و صورت و لب ها و زبان
• تغییر غیر طبیعی مدفوع
• تغییر در میزان چربی بدن
• تغییرات در سیکل قاعدگی
• کبودی یا خونریزی
• نامنظم شدن ضربان قلب
• تغییرات ذهنی یا خلق و خوی (مثلا افسردگی)
• درد عضلانی، خستگی و یا ضعف
• تشنج
• حالت تهوع شدید و یا استفراغ
• سرگیجه شدید و ناگهانی و یا سردرد
• تورم پا و یا ساق پا
• علائم عفونت (به عنوان مثال لرز، تب، گلو درد)
• درد تاندون  یا استخوان ها
• نازک شدن پوست
• حساسیت غیر طبیعی پوست
• افزایش غیر طبیعی وزن
• تغییرات بینایی و یا دیگر مشکلات چشمی
• استفراغ

در صورت مشاهده ی هر یک از این علائم, باید سریعا به پزشک مراجعه شود.

اشکال دارویی بتامتازون

بتامتازون در اشکال متنوعی موجود است. آمپول, قرص, قطره و پماد بتامتازون از اشکال این دارو می باشند. هر یک از این اشکال دارویی جهت درمان برخی از بیماری ها به کار برده می شود. مصرف بیش از حد این دارو جهت درمان افراد مسن و به خصوص خانم های یائسه, خطر ابتلا به پوکی استخوان و فشار خون بالا را افزایش می دهد.

توصیه های مهم در مصرف بتامتازون

• بتامتازون ممکن است توانایی بدن را در مقابله با عفونت ها کاهش دهد. بنابراین در طول مصرف این دارو, از تماس با افراد مبتلا به عفونت و سرماخوردگی اجتناب کنید و در صورت مشاهده علائمی از قبیل: گلودرد، بثورات جلدی، یا لرز سریعا به پزشک مراجعه نمایید.
• در صورتی که قبلا به بیماری های آبله مرغان, زونا و یا سرخک مبتلا نشده اید, از تماس افراد مبتلا به این بیماری ها اجتناب کنید.
• پیش از مصرف هر گونه دارو و یا اقدام پزشکی و دندانپزشکی, جراحی و … دکتر خود را از مصرف بتامتازون مطلع کنید.
• از آن جایی که بتامتازون ممکن است بر روی قند خون تاثیر بگذارد, به افراد مبتلا به دیابت توصیه می شود دائما قند خون خود را کنترل کنند و قبل از مصرف این دارو درباره ی دوز آن با پزشک خود مشورت نمایند.
• در صورت استفاده طولانی مدت از بتامتازون, بدن ممکن است استروئید طبیعی تا چند ماه پس از قطع دارو, به اندازه کافی تولید نکند. در این صورت اگر فرد صدمه شدید, عمل جراحی و عفونت پیدا کند و یا الکترولیت های خون از دست بدهد, ممکن است دچار علائم شدید و حادی شود. به همین دلیل در صورت مشاهده این علائم باید سریعا به پزشک مراجعه شود.
• در صورت تزریق بتامتازون به داخل مفاصل و بروز علائمی از قبیل درد شدید همراه با تورم, کاهش حرکات مفاصل, تب و یا احساس ناخوشی باید سریعا به پزشک مراجعه شود.
• در صورتی که فرد از این دارو استفاده می کند, قبل از تزریق هر گونه واکسن, باید با پزشک مشورت کند.

با توجه به مطالب بیان شده, اگرچه بتامتازون ممکن است عوارض جانبی جدی نداشته باشد اما در طول مصرف این دارو نیاز به مراقبت های جدی می باشد. استفاده بیش از حد از این دارو و بدون تجویز پزشک ممکن است آسیب های جبران ناپذیری بر بدن وارد کند.