آشنایی با انواع پماد سوختگی و کاربرد آن ها

سوختگی بر اثر عوامل مختلفی پدید می آید. در این حالت بافت های پوست از بین می رود و این سوختگی بر حسب میزان سوختگی و از بین رفتن پوست، به درجات مختلف تقسیم می شود. متناسب با نوع و درجه سوختگی، انواع مختلف پماد سوختگی وجود دارد.

سوختگی ممکن است بر اثر جریان برق، گازها، مواد شیمیایی، تشعشع و سایش، استفاده از مواد محترقه یا مواد مخدر، صدمات ناشی از سرما و گرما به وجود آید. متاسفانه در کشور ما ایران بعد از تصادف رانندگی و مصرف مواد مخدر، سوختگی سومین رتبه را در زمینه مرگ و میر به خود اختصاص می دهد. در ایران به طور سالانه تعداد زیادی دچار سوختگی می شوند. ایران با رقم ۱۸۰ هزار سوختگی در سال معادل ۸ برابر متوسط جهانی سوختگی دارد. اگر رقم سوختگی ناشی از چهارشنبه سوری را وارد آمار نکنیم، باز هم سوختگی در ایران رقم بالایی دارد.

انواع پماد سوختگی

برای آشنایی با پماد سوختگی باید ابتدا نوع و درجه سوختگی را بشناسید. سوختگی را به سه درجه تقسیم می کنند.

سوختگی درجه یک

این سوختگی بیشترین بروز خود را در سطح نشان می دهد و در واقع لایه اپیدرم پوست شما را از بین می برد. در این حالت پوست قرمز و متورم خواهد شد. گاهی نیز درد زیادی از سوختگی ناشی می شود. بهتر است درمان سوختگی با این حالت را در قسمت هایی چون مفاصل بزرگ، ران و باسن زیر نظر پزشک انجام دهید. سوختگی با آب جوش از این نوع می باشد.

سوختگی درجه دوم

سوختگی نوع دوم دارای عمق بیشتری نسبت به نوع یک می باشد و علاوه بر نخستین لایه پوست یعنی اپیدرم، دومین لایه پوست یعنی درم را نیز از بین خواهد برد. با این وضعیت، تاول های پوستی ظاهر می شود. لکه لکه و قرمز شدن از نتایج سوختگی درجه دوم می باشد. عده ای از افراد برای از بین بردن علائم سوختگی درجه دوم، از یخ بهره می برند. البته این روش درست نیست. چون با سرد شدن بدن فرد زخم سوختگی بیش از قبل خواهد شد. معمولاً سوختگی هایی با بعد مساحتی هفت و نیم سانتی متری جزء سوختگی درجه یک هستند و به شکل روش اول درمان می شوند اما در مساحت های بیش از هفت و نیم سانتی متر نوع سوختگی در رده دوم قرار خواهد گرفت و از روش های درجه دوم برای بهبود وضعیت استفاده می شود.

درمان سوختگی درجه یک و دو

در این وضعیت، محل سوختگی را زیر آب سرد قرار می دهند. همچنین می توانند از یک ظرف آب سرد استفاده کنند. این کار سبب از بین رفتن تورم و گرما می گردد. این مدت باید به اندازه ۱۰ الی ۱۵ دقیقه باشد. البته نباید از یخ بر روی قسمت سوختگی استفاده کرد. برای بستن این زخم ها بهتر است از پارچه های بدون پرز استفاده کنید. مخصوصاً اگر سوختگی شما یک زخم باز را شامل می شود. بهتر است زخم را به آرامی ببندید تا کمترین فشار نیز به محل سوختگی وارد نشود.

بستن صحیح باند استریل باید به گونه ای انجام گیرد که از هوازدگی زخم ممانعت شود. در نتیجه پوست از تاول مجدد حفظ می گردد. داروها و پمادهای سوختگی باید طبق نظر پزشک توصیه شده باشند. این داروها معمولاً قرص های ناپروکسن، ایبوپروفن، استامینوفن و آسپیرین می باشند و ممکن است برای کودکان و نوجوانان صدماتی را به همراه داشته باشند.

سوختگی درجه سوم

سوختگی درجه سوم از لایه های پوست عبور کرده و تمام پوست به همراه ماهیچه، استخوان و بافت چربی را شامل خواهد شد. در این حالت احتمال دارد مونوکسیدکربن از سوختگی منتشر شود و فرد به مشکلات تنفسی و مسمومیت دچار گردد. ناحیه سوخته شده خشک خواهد شد و سیاه می شود.

پماد سوختگی

پماد ادیب

این پماد توسط شرکت بنیان ساخته شده و برای تهیه آن از چند گیاه طبیعی استفاده شده است. این گیاهان بدون آنتی بیوتیک، قادر به کنترل عفونت بوده و نقش آنتی باکتریال دارند.

ریکاو

این پماد سوختگی دارای تاثیرات زیادی در کنترل تاول زدن و بهبود درد دارد. سوزش و درد ناشی از سوختگی را کاهش می دهد. این دارو می تواند در کمتر از نیم ساعت برای رفع سوزش ناشی از سوختگی درجه یک و درجه دوم به کار رود.

توجه داشته باشید که پماد سوختگی بهتر از هر درمان دیگری مانند مصرف مسکن ها نتیجه می بخشد. در سوختگی های درجه یک تا سه، سوختگی پای بچه(ادرار سوختگی) و سوختگی ناشی از لیزر درمانی از پماد سوختگی ریکاو استفاده می شود.

سیلور سولفات

این پماد از عفونت های پسین سوختگی می کاهد. عفونت های زخم پا و عفونت های ناشی از پیوند پوست با این پماد بهبود می یابد و درمان می شود.

موارد اجتنابی پماد سوختگی سیلور سولفات

• این پماد در نوزادان زیر یک ماه نباید استفاده شود. چون خطر ابتلا به کرنیکتروس را افزایش می دهد.
• اگر به این پماد حساسیت دارید، از مصرف آن اجتناب کنید.
• اگر این پماد در سطح گسترده پوست استفاده گردد، ممکن است بخش زیادی از پلاسمای خون از آن متاثر شود و در نتیجه عوارض دیگری نیز به دنبال داشته باشد.
• در صورت داشتن نقص کبدی و کلیوی باید استفاده نشود.

پماد تتراسایکلین

پماد تتراسایکلین برای درمان عفونت های پوستی اندک که به دلیل مواردی چون استرپتوکوس به وجود آمده اند، کاربرد دارد. در گروه داروهای ضد باکتری قرار دارد و مانع از عفونت باکتریایی می شود. ضمن اینکه زخم های پوستی را که به دلیل سوختگی ایجاد شده اند، بهبود می بخشد. این پماد سوختگی برای درمان عفونت های عمیق و یا باقی مانده های بعد از بهبودی که به شکل غیر ملتهب هستند، کاربرد ندارد. این دارو دارای تاثیر برای پانسمان زخم های بخیه و خاصیت چرب کنندگی برای بینی در هنگام خونریزی می باشد. این دارو با تاثیر آنتی بیوتیکی مانع از عفونت می گردد.

عوارض پماد تتراسایکلین

• ممکن است سبب تغییراتی در میزان شنوایی و بروز اختلالات شنوایی شود.
• رنگ پوست را تغییر دهد و منجر به بروز علائم پوستی گردد.
• این پماد ممکن است با تغییراتی در زمینه بینایی همراه باشد.
• تهوع و استفراغ از دیگر عوارض جانبی این پماد است.

آلفا

این پماد نسبت به پمادهای دیگر دارای عوارض کمتری است و با روند بهبودی بیشتر عمل می کند. تاثیر طبیعی داشته و همچنین بریدگی و بخیه های پوستی نیز با پماد سوختگی آلفا برطرف می شود. این پماد جزء زیر گروه رژودرم است و از موارد درمانی مهم برای سوختگی پوست به حساب می آید.

عوارض ناشی از التهاب و سوزش زخم را تسکین می دهد. این پماد سوختگی در روز دوم سوختگی شرایط مناسبی را برای برقراری جریان خون و حرکت بدون حس درد برای عضو سوخته فراهم می آورد. ترمیم پوست را ظرف مدت کوتاهی آغاز می کند. در اواسط دوره درمان شاهد بهبود زخم هستیم که این بهبودی با نشانه هایی چون سوزش مجدد، خارش و محرک شدن زخم پدیدار می شود. در این دوران نباید مصرف پماد سوختگی آلفا را نیمه کاره رها کرد و باید همچنان به درمان زخم ادامه داد.

کالاندولا

التهاب ناشی از پوشک و ادرار سوختگی در نوزادان را برطرف می سازد. پماد کالامین و کالاندولا نقش موثری در کاهش التهابات دارند و به عنوان دارویی به عنوان ضد خارش و ضد سوزش مورد استفاده قرار می گیرند.

برناگل

این پماد مصارف زیادی برای درمان سوختگی دارد. برای درمان سوختگی های درجه دوم و سوم می توان از برناگل استفاده کرد. همچنین برای سوختگی های ناشی از مواد شیمیایی و سوختگی ناشی از آفتاب که جزء درجه یک به حساب می آیند، کاربرد دارد.

برای درمان سوختگی درجه یک، باید روی مساحت سوختگی، مقداری از پماد را قرار دهید و آن گاه بمالید. لایه نازکی به اندازه یک میلی متر بر روی مساحت سوختگی قرار دهید. گاز استریل می تواند محافط نازکی برای زخم باشد اما می توان روی زخم را باز نگه داشت. این پماد را برای تکمیل دوره درمان باید به اندازه ۳ یا ۴ بار در روز مورد استفاده قرار داد. این میزان مصرف برای زمانی است که زخم به شکل باز درمان می شود اما زمانی که از پانسمان برای درمان زخم استفاده می کنید، باید این میزان را به ۲ بار در روز تقلیل داد.

برای درمان سوختگی درجه دوم، دو مرحله را باید طی کنید. ۳ تا ۴ بار در روز از این پماد بر روی سطح سوختگی بگدارید. در استعمال بعدی پماد سوختگی برناگل، باید بافت تاولی را به آرامی پاکسازی کنید. بهتر است درمان را به شیوه قبل ادامه دهید اما در صورت تمایل می توانید از گاز استریل بر روی زخم استفاده کنید. لایه تشکیل شده از پماد به اندازه ضخامت ۳ میلی متر در سطح زخم است و میزان استفاده از پماد دو بار در روز است. توجه داشته باشید که باید میزان مصرف در حالت پانسمان را به دو بار در روز برسانید و در زخم باز ۳ یا ۴ بار از پماد مصرف کنید. در مرحله بعدی سوختگی درجه دوم باید پماد برناگل با دفعات ۲ تا ۳ بار در روز به همان شکل قبل استفاده گردد.

در مرحله سوم، باز سازی پوست به شکل مجدد آغاز می شود و میزان مصرف آن به یک بار در روز تقلیل خواهد یافت.

این دارو در زمان نگه داری با حفظ کردن خواص خود، از نظر شکل ظاهری تغییر می یابد. به همراه این پماد نباید از داروهای موضعی دیگر استفاده کنید.

ناژو

این پماد بیشتر برای سوختگی خفیف و ادرار سوختگی در نوزادان تهیه شده است. معمولاً برای بهبود زخم های سطحی نیز از این پماد استفاده می شود.

پماد ابوخلسا

این پماد سوختگی از گیاه هواچوبه یا ابوخلسا تهیه شده و سوختگی های مختلف را درمان می کند و موجب بهبود زخم های عفونی می گردد. در این دارو برای درمان سوختگی از ترکیبات فراوانی استفاده شده است. پماد سوختگی ابوخلسا برای بهبود زخم سوختگی و ممانعت از عفونت و تاول مجدد مورد استفاده قرار می گیرد. این پماد با نام هربکس در داروخانه فروخته می شود. این دارو زخم های جراحی، درد و التهاب و زخم بستر را درمان و بهبود می بخشد. با این روند درمانی تاول ها از بین می روند و محل سوختگی دارای بافت نرمی خواهد شد. در این پماد از روغن زیتون و موم زنبور عسل استفاده می شود.

این گیاه دارای خواص ضد ورم و باکتریایی است و موجب ترمیم بافت سوخته می گردد. پماد ابوخلسا زخم دیابتی و بستر را نیز تسکین می بخشد. معمولاً بازه زمانی ۲۰ تا ۳۸ روز را برای اثر کردن پماد سوختگی ابوخلسا در نطر می گیرند. البته باید در طی درمان هر دو روز، زخم را با شامپو بچه بشویید تا از عفونت مجدد جلوگیری به عمل آید.

پماد نیتروفورازون

پماد نیتروفورازون درمانی فوق العاده برای رفع التهابات ناشی از سوختگی و برطرف کردن آن می باشد. این پماد برای بعد از پیوندهای پوستی قبل و بعد از جراحی مورد استفاده قرار می گیرد.

تریامیسنولون

این پماد سوختگی برای کنترل عوارض سوختگی مورد استفاده قرار می گیرد و مانع از خارش و التهاب می شود. این پماد فقط باید در نواحی خارجی بدن مورد استفاده قرار گیرد و اگر وارد بدن شد، سریعاً باید با آب سرد شسته شود.

هیدرودرم

از رویش باکتری و قارچ بعد از سوختگی جلوگیری می کند و روند درمانی بریدگی، آسیب های ناشی از میکرودرم ابریشن، رادیو تراپی، پیلینگ، اپیلاسیون و الکترولیز و … را سرعت می بخشد. بیماری پوستی چون اگزما و درماتیت ها را درمان می کند.

دسیتین

این دارو باید به شکل ۳ یا ۴ بار در روز مصرف شود و برای درمان آسیب های پوستی کودکان به کار می رود. به عنوان مثال ادرار سوختگی، عرق سوختگی در نوزادان با این پماد درمان می شود. در این حالت سوختگی و سوزش پوست برطرف می شود. شما باید بعد از عوض کردن پوشک نوزاد از این پماد استفاده کنید.

این پماد از کبد ماهی و زینک اکساید ۴۰ درصد ساخته شده و محصول کشور فرانسه می باشد.

رژودرم

این پماد سوختگی برای درمان و بهبود زخم های قدیمی به کار می رود. در این فرآیند رنگ پوست آسیب دیده با بقیه پوست هماهنگ و هموار می گردد. اگر این زخم به شکل فرو رفتگی ایجاد شده باشد، اثر پماد سوختگی رژودرم به شکل نسبی است.

زینک اکساید

زینک اکساید در مواد بسیاری چون رنگ ها، موم، غذاها، پلاستیک، شیشه، سرامیک و … به کار برده می شود. همچنین زینک اکساید برای ساخت کرم پودر بچه، پمادهای پوستی، شامپوهای خاص و ضد شوره و کرم ضد آفتاب مورد استفاده قرار می گیرد. برای درمان آفتاب سوختگی، اگزما، نیش حشرات، سوختگی ادراری نوزادان و سوختگی به کار می رود. این ماده در کرم های ضدآفتاب به کار می رود و پوست را در برابر ماورای بنفش حفظ می کند. اشعه ماورای بنفش پوست را خشک و سبب پیری می شود. با کمبود روی در بدن، زخم پوستی دیر بهبود می یابد. استفاده از پماد سوختگی زینک اکساید مقداری از این ماده  را در بدن فراهم و منجر به بهبود زخم های پوستی می شود.

کلاسنت

برای ترمیم پوست در مواقع سوختگی های مختلف، ممانعت از زخم و گوشت اضافه و بهبود پوست پس از لایه برداری و مو زدایی از کلاسنت استفاده می شود. این دارو برای کم شدن ترک های شکم هنگام بارداری از ماه سوم به بعد استفاده می شود. این پماد نباید وارد چشم شود. در صورت بروز این اشکالات، چشم فوراً شسته شود.

لاژکس

این پماد سوختگی دارای اسانس اسطوخدوس، اسانس شمعدانی عطری و … می باشد. این دارو به علت باقی نگذاشتن لکه های سیاه در ناحیه زخم و کنترل اپیتلیزاسیون، برای سیلور سولفادیازین جایگزین خوبی است. این پماد سوختگی منجر به کاهش درد و خشکی در ناحیه سوختگی می شود.

پماد موستلا

محصول کشور فرانسه است و بیشترین کاربردش مربوط به نوزادان و برای رفع ادرار سوختگی است. پوست را نرم می سازد و به بازسازی سلول های پوستی منجر می شود. همچنین ویتامین های F و B5 را فراهم می کند. دارای آووکادو، روغن آفتابگردان و عصاره آلکاسه آ است.

امیدواریم از مطالب ارائه شده در درمان سوختگی با پماد استفاده لازم را برده باشید. فراموش نکنید شما برای درمان و کمک به افرادی که دچار سوختگی شده اند(به خصوص سوختگی درجه سه)، باید دوره های لازم را گذرانده باشید. در غیر این صورت مشکلات زیادی برای آن ها ایجاد خواهید کرد.     منبع: آرگــامــگ