آشنایی با موارد مصرف و عوارض جانبی توپوتکان
توپوتکان چیست و چرا مصرف می شود؟
توپوتکان (Topotecan) با نام تجاری هایکامتین (Hycamtin) یک داروی ضد سرطان است که با رشد و گسترش سلول های سرطانی که در بدن تداخل ایجاد میکنند مبارزه مینماید.
توپوتکان در درمان انواع خاصی از سرطان تخمدان یا ریه که در درمان با داروهای ضد سرطان دیگر پاسخ نداده است مورد استفاده قرار میگیرد و ممکن است برای درمان انواع خاصی از سرطان دهانه رحم که نمیتواند با عمل جراحی یا پرتو درمانی درمان شود استفاده می شود.
اشکال دارویی: محلول تزریقی، کپسول
مکانیسم اثر توپوتکان
این دارو با اتصال به توپوایزومراز ۱ در کمپلکس DNA مانع تقسیم سلولی می شود و از رشد سلولهای سرطانی جلوگیری می کند.
فارماکوکینتیک توپوتکان
متابولیسم این دارو به وسیله هیدرولیز وابسته به PH می باشد و بخش کمی از متابولیسم آن نیز کبدی و از طریق آنزیم CYP3A4 می باشد. در فرم خوراکی دفع دارو از راه ادرار و مدفوع می باشد و نیمه عمر بین ۳ تا ۶ ساعته دارد. در فرم تزریقی عمده ی دفع، از راه ادرار می باشد و نیمه عمر ۲ الی ۳ ساعت می باشد.
مصرف توپوتکان در دوران بارداری و شیردهی
توپوتکان ممکن است به جنین آسیب برساند، اگر شما از این دارو استفاده می کنید حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید . هنوز معلوم نیست که این دارو میتواند به شیر مادر عبور کند و یا میتواند به کودک شما آسیب برساند٬ در هر صورت قبل از مصرف این دارو در دوران شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
مقدار و روش درست مصرف داروی توپوتکان
قبل از شروع درمان با این دارو، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک میکند تا اطلاعات دارویی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
- دوز و مقدار داروی توپوتکان از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک برایتان تجویز کرده است، استفاده نمایید.
- توپوتکان زیر نظر پزشک و به صورت وریدی (آهسته، طی ۳۰ دقیقه) تزریق میشود.
- دوز توپوتکان و دوره درمان با این دارو به وزن بیمار و میزان اثر بخشی آن برای بیمار بستگی دارد.
موارد منع مصرف توپوتکان تزریقی
- به تاریخ انقضای داروی توپوتکان توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمامشده است،از آن مصرف نکنید.
- هرگز داروی توپوتکان را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
- تداخل دارویی توپوتکان را چک کنید و اگر در حال استفاده از دارویی هستید که با این دارو تداخل دارد، با پزشک خود راجع به استفاده از داروهایتان مشورت نمایید.
تداخلات دارویی توپوتکان تزریقی
تداخل دارویی ممکن است عملکرد داروها را تغییر و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. یک لیست از تمام داروهایی (ازجمله داروهای با نسخه / بدون نسخه و داروهای گیاهی) که استفاده میکنید تهیه کرده و آن را با دکتر و داروساز خود به اشتراک بگذارید. دوز داروی مصرفی خود را بدون مشورت با دکتر خود تغییر نداده و یا مصرف دارو را ترک نکنید.
داروی توپوتکان ممکن است با برخی از داروها تداخل دارویی داشته باشد، این داروها عبارتند از: برخی واکسنهای زنده (مانند BCG)، کلوزاپین، سرکوب کنندههای سیستم ایمنی (مانند فینگولیمود، ناتالیزومب، افالیزومب، اوکره لیزوماب (ocrelizumab))
هشدار درباره مصرف داروی توپوتکان
بعضی داروها را نمیتوان در بعضی از شرایط تجویز نمود و بعضی داروها نیز در صورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز میگردد؛ بنابراین بهتر است که قبل از مصرف داروی توپوتکان ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:
- در صورتی که باردار هستید و یا قصد بچهدار شدن دارید و یا در صورتی که به نوزاد خود شیر میدهید.
- اگر مشکلات کلیوی دارید.
- در صورتی که سابقه مصرف الکل یا ماری جوانا دارید.
- اگر سابقه واکنش آلرژیک به دارویی دارید.
اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمامی داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویز شده است و چه بدون تجویز پزشک آن را مصرف میکنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.
عوارض احتمالی مصرف توپوتکان
همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف کنندگان نیز هیچ نوع عارضهای بروز نمیدهند. یکسری از عوارض در صورت مصرف بیشتر از مقدار این دارو بروز میکنند، در صورت بروز هریک از این عوارض میبایست به پزشک اطلاع داده شود:
- تهوع . استفراغ
- اسهال . یبوست .دل درد
- ضعف . خستگی
- زخم دهان
- مشکلات تنفسی، سرفه: اگر چنین عوارض جدی داشتید سریعا به پزشک مراجعه نمایید.
- راش پوستی، خارش ، تنگی نفس و گلو درد شدید: اگر چنین عوارض جدی داشتید سریعا به پزشک مراجعه نمایید.
اگر شما هر علائم دیگری دارید که احساس میکنید به خاطر استفاده از داروی توپوتکان میباشد، با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض مصرف بیش از حد توپوتکان
توپوتکان را بیش از دوز تجویز شده توسط پزشک ، مصرف نکنید. اگر احساس کردید که فردی دچار مسمومیت شده است و علائمی مانند تنگی نفس ، غش و ضعف (از حال رفتن) در او دیدید، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.
شرایط نگهداری از داروی توپوتکان
- دارو را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
- دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
منبع: دل.گرم
*** قبل از مصرف هر دارویی با پزشک خود مشورت کنید.