آشنایی با علت و درمان اسهال مسافرتی (بخش دوم)

عفونت مهم‌ترین عامل در بروز اسهال مسافرتی است و بیش‌تر این عفونت‌ها نیز ناشی از باکتری هستند.

ابتلا به این عارضه ممکن است به دلیل خوردن انواع غذاهای مختلف، از قبیل مصرف بیش از اندازه‌ی خوراکی‌های تند یا مصرف چربی بیش از میزان موجود در رژیم غذایی معمول ایجاد شود. این همان مسئله‌ای است که معمولا در هنگام مسافرت، به اجتناب از آن توجه نمی‌کنیم، ولی لازم است کمی در این زمینه بیش‌تر احتیاط کنیم. هر تغییری در عادات مربوط به اجابت مزاج لزوما به عفونت‌ها ارتباط پیدا نمی‌کند. با این حال، عفونت مهم‌ترین عامل در بروز اسهال مسافرتی است و بیش‌تر این عفونت‌ها نیز ناشی از باکتری هستند.

برخی آدم‌ها نسبت به دیگران، بیش‌تر مستعد ابتلا به این عارضه هستند؛ و دلیل مشخصی نیز برای این مسئله یافت نشده است. گاهی اوقات به صورت گروهی مسافرت می‌کنید و همه‌ی افراد گروه از خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی مشابه استفاده می‌کنند، ولی برخی بیمار می‌شوند و برخی دیگر سالم می‌مانند.

عوامل میزبان (عوامل مربوط به بدن شخص قرار گرفته در معرض بیماری‌ها .م) در این زمینه نقش دارد. اسید معده اولین سازوکار دفاعی بدن در برابر موجوداتی است که با خوردن مواد مختلف وارد بدن می‌شوند. از این رو، آن‌هایی که داروهای ضد اسید معده مصرف می‌کنند، یا آدم‌هایی که اسید معده‌شان کم ترشح می‌شود، ‌غالبا آسان‌تر از دیگران به اسهال مسافرتی مبتلا می‌شوند. آدم‌های مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای از قبیل بیماری کرون یا ایدز ممکن است بیش‌تر از سایرین در برابر برخی انواع خاص موجوداتِ عامل اسهال مسافرتی آسیب‌پذیر باشند.

در بیش‌تر موارد، صحبت از عفونت‌های باکتریایی به میان می‌آید. تقریبا ۹۰ درصد موارد اسهال مسافرتی ناشی از باکتری هستند. اشریشیا کلی (E. coli) عامل آنتروتوکسین [گونه‌ای از باکتری‌های رایج که باعث تولید سمی می‌شوند که دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار می‌دهند] مهم‌ترین عامل ایجاد اسهال مسافرتی هستند. به علاوه، باکتری‌های دیگری از قبیل سالمونلا، شیگلا، کامپیلوباکتر، ویبریو،‌ و برخی دیگر از گونه‌های غیر شایع نیز وجود دارند که می‌توانند باعث ایجاد اسهال مسافرتی شوند.

هم‌چنین اسهال مسافرتی ممکن است از طریق ویروس‌ها نیز ایجاد شود؛ ویروس‌هایی نظیر نوروویروس‌ها که احتمالا نام‌شان را به دلیل شیوع سریع آن‌ها در کشتی‌های مسافری شنیده باشید. انگل‌ها نیز یکی دیگر از عوامل ایجاد اسهال مسافرتی هستند. ژیاردیا اینتستینالیس از رایج‌ترین گونه‌های انگلی عامل اسهال مسافرتی است، ولی تعداد بسیاری از سایر انگل‌ها نیز می‌توانند باعث ایجاد این عارضه شوند. البته اسهال مسافرتی ناشی از انگل‌ها نسبت به دیگر نمونه‌های آن کم‌تر است.

گاهی اوقات این بیماری با تب و لرز آغاز می‌شود. ممکن است دچار گرفتگی ماهیچه‌ها شوید، و سپس، مدفوع به شدت آبکی با حجم و میزان مختلف. گاهی اوقات نیز استفراغ و اسهال خونی به سراغ‌تان می‌آید. در اسهال مسافرتی ناشی از نوروویروس علائم به صورت آغاز می‌شوند، و بارزترین ویژگی آن استفراغ است.
دوره‌ی نهفتگی در اسهال مسافرتی ناشی از باکتری‌ها و ویروس‌ها معمولا شش تا ۴۸ ساعت پس از آلوده شدن به عوامل بیماری‌زا است.

علائم اسهال مسافرتی ناشی از تک‌یاخته‌ها معمولا به تدریج، و با آبکی‌تر شدن مدفوع در هر روز و افزایش نفخ و حالت تهوع شروع می‌شود. دوره‌ی نهفتگی در این گونه از اسهال مسافرتی می‌تواند یک یا دو هفته باشد.

آب رسانی به بدن درمان اولیه‌ی این عارضه به شمار می‌رود. غالبا آدم‌های مبتلا به اسهال مسافرتی احساس ضعف شدید دارند. دلیل اصلی این مسئله کم آبی بدن است. در این صورت، مشکل‌تان با نوشیدن چند جرعه نوشابه‌ی گازدار حل نمی‌شود. باید تلاش کنید مایعات فراوان بنوشید، زیرا غالبا هنگام ابتلا به این بیماری بیش‌ از آن‌چه فکر می‌کنید آب از دست می‌دهید.

در بسیاری از موارد، صرفا آب سالم و پاک برای آب رسانی به بدن کافی است. ولی چنان‌چه بیش از اندازه آب بدن‌تان را از دست داده‌اید، بهتر است از محلول‌های مخصوص جبران کم آبی (او آر اس) استفاده کنید. استفاده از این محلول‌ها روش بسیار خوبی برای درمان کم‌ آبی است؛ به ویژه اگر در مناطق دور دست یا مسیرهایی به سر می‌برید که گذر کم‌تر مسافری به آن‌جا می‌افتد.

وقتی به عوامل ضد اسهال نگاهی می‌اندازیم، در می‌یابیم مهم‌ترین داروهای ضد اسهال آن‌هایی هستند که علائم اسهال را به سرعت بر طرف می‌کنند؛ به عنوان مثالی برای این قبیل داروها می‌توان به لوپرامید و لوموتیل اشاره کرد. معمولا لوپرامید به لوموتیل ترجیح داده می‌شود، زیرا بدون ایجاد احساس گیجی و خواب‌آلودگی باعث توقف علائم بیماری می‌شود. [به این نکته توجه کنید که لوپرامید نام‌های تجاری فراوانی دارد از جمله ایمودیوم؛ و هم‌چنین لوموتیل و لونوکس نام‌های تجاری مربوط به ترکیب دیفنوکسیلات و آتروپین هستند].   ادامه دارد…     منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیررضا مصطفایی