علائم و روش های درمان کبد چرب

منظور از کبد چرب وضعیت التهابی این عضو حساس و کارا می باشد. در چنین وضعیتی بافت چربی متمرکز در کبد عامل تشخیص کبد چرب بوده و نیاز به درمان را نشان می دهد. زمانی که این چربی به هر دلیل بیش از حد مجاز شود، با اشکالاتی در عملکرد و فعالیت کبد همراه خواهد بود.

کبد چرب در صورت درمان نشدن می تواند به یک بیماری پیشرفته و مزمن تبدیل شود که در این صورت کنترل بیماری سخت می گردد. در چنین مواردی فرد به سیروز کبد(نارسایی کبدی) دچار خواهد شد.

علت و نحوه تشخیص کبد چرب

بیماری کبد چرب برای بروز، دلیل چندان مشخصی ندارد اما شواهد نشان می دهد که این عارضه با بیماری های سوخت و سازی یا متابولیک یعنی تری گلیسرید بالای خون، چاقی مفرط، دیابت و افزایش کلسترول خون ارتباط مستقیم دارد. در واقع افراد دیابتی و افرادی با کلسترول بالا بیشترین مبتلایان به این عارضه کبدی را شامل می شوند.

زمانی که به هر دلیلی از جمله مصرف بالای انرژی کبد قادر به انجام سوخت و ساز به شکل نرمال نباشد، انرژی مازاد در کبد به شکل چربی حفظ و ذخیره خواهد شد. معمولاً بیماران مبتلا به این عارضه در سنین میانسالی قرار دارند. این بیماران دارای چاقی بیش از اندازه در اندام های شکمی و پهلو هستند.
روند تشخیص کبد چرب نشان می دهد که در سال های اخیر مبتلایان این بیماری به گروه سنی جوان نیز کشیده شده اند. این موضوع به دلیل شیوع بیماری سوخت و سازی در سنین پایین تر است. تغذیه صحیح در کنترل و کاهش کلسترول خون نقش مهمی دارد. غذاهای فست فودی و استفاده از روغن های نامناسب در پخت و پز عامل مهمی برای ابتلا به کلسترول قلمداد می شود.

زمانی که چربی در بدن افزایش می یابد، با تغییر ابعاد شکمی نمایان می شود. ضمن اینکه چربی و فشار خون نیز افزایش یافته و تمام این اختلالات به دلیل مقاومت ایجاد شده در برابر انسولین می باشد. به همین خاطر افراد دیابتی به امراض دیگری همچون کبد چرب، فشار خون، چربی خون و … دچار می گردند. از این اختلالات با اصطلاح «سندروم متابولیک» یاد می شود.

موارد تاثیر گذار در مشکلات کبدی

• مقاومت به انسولین: در چنین شرایطی بدن قادر نیست قند را به شکل طبیعی وارد سوخت و ساز کند. بدن در وضعیت نرمال به گونه ای است که در آن لوزالمعده نقش ترشح هورمون انسولین را برعهده دارد. این هورمون با مصرف مواد قندی ترشح شده و لوزالمعده با ترشح این هورمون قصد دارد قند مازاد را به کبد و سلول های عضلانی برساند.
• با برقراری شرایط مقاومت به انسولین در بدن، گیرنده های سلولی انسولین از نظر سنسوری ضعیف می شوند. به همین خاطر بدن برای حفظ قند خون در وضعیت نرمال و ثابت به هورمون انسولین نیاز دارد. اگر این روند ادامه دار شود، فرد دچار افزایش قند خون و بروز دیابت می شود.
• زمانی که تغییراتی در تولید چربی کبد ایجاد می شود و این موضوع بر فعالیت کبد در مقابل چربی های منتقل شده از روده به کبد تاثیر می گذارد.
• جراحی هایی که تغییراتی در مسیر روده یا معده و یا هر دو آن ها ایجاد می نمایند و این تغییر با کوچک شدن اندازه آن ها همراه می باشد. البته برای تشخیص کبد چرب باید آزمایش های مربوطه را انجام داد.
• زمانی که از لوله های روده ای بعد از جراحی به مدت طولانی بهره مند می شوید، برای آزمایش کبد چرب اقدام کنید.
• مصرف داروهایی چون استروژن های صنعتی،  آمیودارون (داروی قلب)، برخی از داروهای جلوگیری از تکثیر سلول های سرطانی و کورتون می توانند عاملی برای کبد چرب باشند. در صورتی که به مدت طولانی از این داروها بهره مند می شوید، بهتر است برای تشخیص کبد چرب آزمایش دهید و مورد معاینه قرار بگیرید.

علائم کبد چرب

تشخیص کبد چرب با رویت نشانه ها و علائم این بیماری قابل پیگیری است. این بیماری ابتدا به شکل کم کبد را درگیر می کند. به همین خاطر در مراحل ابتدایی چندان قابل مشاهده نمی باشد. زمانی این عارضه با اختلال در وضعیت کبد همراه می شود، علائم کبد چرب رویت می شود. لاغر شدن، خستگی و ضعف از علائم این عارضه کبدی است.

این بیماری پس از مدتی به بیماری های مزمن تبدیل می شود اما برای پرخطر شدن به گذشت چند سال یا حتی سال ها نیاز دارد. در زمان پرخطر شدن نارسایی کبدی رخ داده و فرد عملاً در فعالیت کبد دچار اختلال شدید شده است. در چنین وضعیتی سلول های فیبروز جای سلول های کبدی را گرفته اند.

گاهی نیز در مواردی دیده شده که علائم کبد چرب در فرد از بین رفته و عمل پاکسازی کبد از بافت اضافی چربی اتفاق افتاده است. در کشورهای صنعتی ۱۰ تا ۳۰ درصد افراد به بیماری کبد چرب دچار هستند. این افراد معمولاً اضافه وزن دارند و در سن میانسالی قرار دارند.

نحوه تغذیه و سبک زندگی عامل مهمی در بروز کبد چرب می باشد. این بیماری در جوامع شهری و کشورهای در حال توسعه بیشتر رواج دارد. با بالا رفتن سن این بیماری رشد بیشتری خواهد کرد. مردان دو برابر بیشتر از زنان به این عارضه دچار می گردند. این بیماری در زنان بعد از سن یائسگی پیشرفت قابل توجهی دارد.

برای تشخیص کبد چرب ابتدا به معاینه کلی و دریافت شرح حال از بیمار نیاز می باشد. برای تشخیص قطعی این بیماری از تصاویر سونوگرافی، MRI و سی تی اسکن کمک گرفته می شود. بالا بودن میزان آنزیم های کبدی نیز از دیگر علائم کبد چرب بوده که تشخیص آن را آسان می نماید.

زمانی که بخواهیم از مقدار آسیب رسیده به کبد مطلع گردیم، بیوپسی کبد(نمونه برداری از کبد) انجام خواهیم داد.

درمان کبد چرب

بعد از این که بیماری کبد چرب قطعی شد، حالا باید به فکر کنترل و درمان بیماری باشید. اگر علت این بیماری داروهایی است که مصرف می کنید، بهتر است داروها را کنار بگذارید. وزن خود را کاهش داده و میزان چربی و قند خون خود را کنترل نمایید. با این کارها می توانید از پیشرفت کبد چرب جلوگیری کنید.

الکل تاثیر منفی بر فعالیت کبد دارد. از خوردن آن اجتناب کنید.

بعد از تشخیص کبد چرب, زیر نظر یک متخصص تغذیه رژیم مناسب برای کبد چرب را دنبال کنید. در این صورت هم می توانید کاهش وزن مطلوبی داشته باشید و هم می توانید بیماری خود را کنترل یا حتی درمان نمایید.

این رژیم باید در یک هفته منجر به کم کردن نیم تا یک کیلوگرم وزن شود. اگر بتوانید حدود ۱۰ درصد از وزن زیاد خود را کم کنید، تا حد بسیار زیادی در کنترل این بیماری موفق خواهید شد.

رژیم غذایی در نظر گرفته شده دارای مواد غذایی فیبردار، سبزی و میوه می باشد. چربی های غیر اشباع مانند ماهی و روغن زیتون جایگزین چربی های اشباع می شوند. نان و غلات سبوس دار جزء اصلی این رژیم می باشند. مقداری از کربوهیدرات، چربی و پروتئین نیز بر حسب شرایط فرد تعیین می گردد.

برای کنترل بهتر بیماری، ورزش را به شکل منظم بعد از ابتلا به بیماری کبد چرب پیگیری کنید. پیاده روی باید به اندازه ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در روز باشد. این پیاده روی و فعالیت روزانه در از بین بردن وزن شکمی اهمیت زیادی دارد.

از کبد خود مراقبت کنید و مصرف داروهای غیر ضروری و مضر را به حداقل برسانید.