تنگی کانال نخاعی چه عوارضی را ایجاد می‌کند؟
تنگی کانال نخاعی اغلب در ناحیه کمر و گردن رخ می‌دهد. برخی از افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی ممکن است علائمی نداشته باشند.
تنگی کانال نخاعی باریک شدن فضاهای ستون فقرات است که می‌تواند بر روی اعصابی که از طریق ستون فقرات حرکت می‌کنند فشار وارد کند. برخی دیگر ممکن است درد، سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی و ضعف عضلانی را تجربه کنند. علائم می‌تواند در طول زمان بدتر شود. تنگی ستون فقرات معمولاً در اثر تغییرات سایش و پارگی در ستون فقرات مربوط به آرتروز ایجاد می‌شود. در موارد شدید تنگی نخاع، پزشکان ممکن است جراحی را برای ایجاد فضای اضافی برای نخاع یا اعصاب توصیه کنند.
انواع تنگی کانال نخاعی
انواع تنگی کانال نخاعی بر اساس محل وقوع این بیماری طبقه‌بندی می‌شوند. امکان داشتن بیش از یک نوع وجود دارد. دو نوع اصلی تنگی کانال نخاعی عبارت‌اند از:
تنگی گردن: در این حالت، باریک شدن در قسمتی از ستون فقرات در گردن فرد رخ می‌دهد.
تنگی کمر. در این حالت، باریک شدن در قسمتی از ستون فقرات در قسمت پایین کمر فرد رخ می‌دهد. این شایع‌ترین شکل تنگی نخاعی است.
علائم
بسیاری از افراد شواهدی از تنگی نخاع در MRI یا سی‌تی‌اسکن دارند اما ممکن است علائمی نداشته باشند. زمانی که افراد دچار این عارضه می‌شوند، اغلب علائم این بیماری را به‌تدریج حس می‌کنند و با گذشت زمان بدتر می‌شوند. علائم بسته به محل تنگی و اینکه کدام اعصاب تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند متفاوت است.
در ناحیه گردن (ستون فقرات گردنی)
- بی‌حسی یا گزگز در دست، بازو، پا یا ساق پا
- ضعف در دست، بازو، پا یا ساق پا
- مشکلات راه‌رفتن و تعادل
- گردن درد
- در موارد شدید، اختلال عملکرد روده یا مثانه
در قسمت پایین کمر
- بی‌حسی یا گزگز در پا یا ساق پا
- ضعف در پا یا ساق پا
- درد یا گرفتگی در یک یا هر دو پا هنگام ایستادن برای مدت طولانی یا هنگام راه‌رفتن که معمولاً با خم شدن به جلو یا نشستن کاهش می‌یابد.
- کمردرد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت داشتن هر یک از علائم ذکر شده مراجعه به بهترین جراح کانال نخاعی توصیه می‌شود. پزشک ابتدا با معاینات بالینی و بررسی علائم بیمار و سوابق پزشکی به تشخیص بیماری می‌پردازد. علائم ذکر شده می‌توانند نشان‌دهندة سایر بیماری‌های ستون فقرات باشند. سپس با انجام آزمایش‌های و تصویربرداری‌های تکمیلی، صحت تشخیص پزشک بررسی می‌شود.
علت تنگی کانال نخاعی
ستون فقرات از گردن تا قسمت پایین کمر امتداد دارد. استخوان‌های ستون فقرات یک کانال نخاعی را تشکیل می‌دهند که از نخاع (اعصاب) محافظت می‌کند. برخی از افراد با یک کانال نخاعی کوچک متولد می‌شوند. اما بیشتر تنگی‌های نخاعی زمانی اتفاق می‌افتد که فضای باز درون ستون فقرات باریک شوند. علل تنگی کانال نخاعی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
رشد بیش از حد استخوان: ساییدگی و پارگی آسیب ناشی از استئوآرتریت بر روی استخوان‌های ستون فقرات می‌تواند باعث تشکیل خارهای استخوانی شود که می‌توانند به کانال نخاعی رشد کنند. بیماری پاژه، یک بیماری استخوانی که معمولاً بزرگسالان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، همچنین می‌تواند باعث رشد بیش از حد استخوان در ستون فقرات شود.
فتق دیسک: دیسک ها، بالشتک‌های نرمی که به‌عنوان ضربه‌گیر بین مهره‌های شما عمل می‌کنند با افزایش سن خشک می‌شوند. شکاف در قسمت بیرونی دیسک باعث می شود برخی دیسک بر روی نخاع یا اعصاب فشار بیاورد.
رباط‌های ضخیم: طناب‌های سختی که به نگه‌داشتن استخوان‌های ستون فقرات شما کمک می‌کنند به‌مرورزمان سفت و ضخیم می‌شوند. این رباط‌های ضخیم می‌توانند به سمت کانال نخاع برآمده شوند.
تومورها: رشد غیرطبیعی می‌تواند در داخل نخاع، در غشاهایی که طناب نخاعی را می‌پوشاند یا در فضای بین نخاع و مهره‌ها ایجاد شود. این موارد در تصویربرداری ستون فقرات با MRI یا CT قابل‌شناسایی هستند.
آسیب‌های ستون فقرات: تصادفات رانندگی و سایر ضربه‌ها می‌توانند باعث دررفتگی یا شکستگی یک یا چند مهره شوند. استخوان جابه‌جا شده ناشی از شکستگی ستون فقرات ممکن است به محتویات کانال نخاعی آسیب برساند. تورم بافت مجاور بلافاصله پس از جراحی کمر نیز می‌تواند بر نخاع یا اعصاب فشار وارد کند.
عوامل خطر
اکثر افراد مبتلا به تنگی نخاعی بالای 50 سال سن دارند. اگرچه تغییرات دژنراتیو می‌تواند باعث تنگی کانال نخاعی در افراد جوان‌تر شود. این تغییرات شامل تروما، بدشکلی مادرزادی ستون فقرات مانند اسکولیوز و یماری ژنتیکی است که بر رشد استخوان و عضله در سراسر بدن تأثیر می‌گذارد. تصویربرداری از ستون فقرات می‌تواند این علل را بررسی کند.
عوارض تنگی کانال نخاعی
به‌ندرت، تنگی شدید نخاعی درمان نشده ممکن است پیشرفت کرده و دائمی شود:
- بی‌حسی
- ضعف
- مشکلات تعادل
- بی‌اختیاری
- فلج
![]()
انواع تومور نخاعی
دو نوع کلی از تومورهای ستون فقرات وجود دارد که می‌توانند باعث درد و یا تنگی کانال نخاعی شوند: تومورهای اولیه و تومورهای ثانویه (متاستاتیک).
تومورهای اولیه ستون فقرات از ستون فقرات منشأ می‌گیرند، مانند رشد در استخوان‌ها، دیسک‌ها، اعصاب یا سایر عناصر در ستون فقرات. تومورهای اولیه ستون فقرات معمولاً غیر سرطانی (خوش‌خیم) هستند و در افراد جوان‌تر ایجاد می‌شوند. همانژیوم یکی از شایع‌ترین تومورهای خوش‌خیم اولیه ستون فقرات است. استئوسارکوم و مولتیپل میلوما دو مورد از شایع‌ترین تومورهای اولیه ستون فقرات هستند که سرطانی (بدخیم) هستند.
تومورهای ثانویه ستون فقرات (تومورهای متاستاتیک) تومورهایی هستند که از سرطانی که در جای دیگری از بدن شروع شده است به ستون فقرات گسترش‌یافته‌اند. این تومورها شایع‌ترین نوع در ستون فقرات و سرطانی هستند (پتانسیل گسترش بیشتر را دارند و معمولاً به‌سرعت درحال‌رشد هستند). سلول‌های سرطانی از ریه، سینه و پروستات به‌احتمال زیاد گسترش‌یافته و در ستون فقرات مستقر می‌شوند. تخمین زده می‌شود که حدود 90 درصد از تومورهای ستون فقرات تشخیص‌داده‌شده متاستاتیک هستند.
تومورهای ستون فقرات بر اساس مکان
تومورهای نخاعی را نیز می‌توان بر اساس محل قرارگیری آنها در داخل یا خارج نخاع طبقه‌بندی کرد.
تومور اکسترادورال
تومور نخاعی که خارج از بیرونی‌ترین لایه محافظ نخاع (دورا) تشکیل می‌شود به‌عنوان تومور اکسترادورال (تومور اپیدورال) شناخته می‌شود. این تومورها معمولاً متاستاتیک هستند و از سرطان واقع در قسمت دیگری از بدن گسترش‌یافته‌اند.
تومور داخل دورال – اکسترامدولاری
یک تومور اینترادورال – اکسترامدولاری (داخل دورا) در زیر بیرونی‌ترین لایه (دورا) که طناب نخاعی را می‌پوشاند اما خارج از نخاع رشد می‌کند. معمولاً این تومورها خوش‌خیم و با رشد آهسته هستند. می‌توانند علائم درد و ضعف را ایجاد کنند. تومورهای شایع نخاعی اینترادورال – اکسترامدولاری عبارت‌اند از:
- مننژیوم‌هایی که در غشای اطراف نخاع ایجاد می‌شوند و در زنان میان‌سال یا مسن‌تر شایع‌تر هستند.
- تومورهای غلاف عصبی (شوانوما و نوروفیبروم ها) که از ریشه‌های عصبی که از نخاع جدا می‌شوند به وجود می‌آیند. این تومورها ممکن است سال‌ها قبل از ایجاد علائم عصبی وجود داشته باشند.
تومور داخل مدولری
تومور داخل نخاعی رشد می‌کند و معمولاً از سلول‌هایی که حمایت فیزیکی و عایق برای سیستم عصبی (سلول‌های گلیال) هستند، ایجاد می‌شود. این تومورها اغلب در ستون فقرات گردنی ایجاد می‌شوند. معمولاً خوش‌خیم هستند و جراحی برای برداشتن تومور ممکن است دشوار باشد. دو نوع شایع تومورهای داخل مدولاری آستروسیتوما و اپاندیموم هستند.