راهکاری برای رفع لکه های پوستی
برای درمان آن باید مغز تخم خیار، مغز تخم خربزه، تخم شاهی، تخم ترب و عدس از هرکدام ۱۰ گرم، همه را نرم بسایید، بعد با آرد جو، آرد باقلا، آرد نخود، آرد برنج و پودر کف دریا از هرکدام ۲۰ گرم مخلوط کنید
نویسنده: احمد حاجی شریفی
لک‌های قهوه‌ای رنگی که روی پوست صورت خودنمایی می‌کنند بیشتر در زمان آبستنی یا در بانوان یا دخترانی که دچار اختلال سیکل قاعدگی هستند یا بر اثر اختلالات هورمون‌های جنسی و یا کم کاری و ضعیف بودن کبد و ضعف دستگاه گوارش به خصوص تأثیر هورمون ملانوترب هیپوفیز به وجود می‌آیند، یبوست و جذب سموم بیش از حد معمول روده‌ها نیز عامل تشدید کننده‌ی لک‌ها خواهند بود، هم چنین آفتاب و تابش مستقیم خورشید رل بسیار مهمی در ازدیاد آن‌ها به عهده دارد و نیز خوردن مواد رنگ‌دانه‌ای، گوجه‌فرنگی، بادمجان و همین طور سرخ کردنی‌ها عامل زیاد کننده‌ی لک‌ها می‌باشند. برای درمان لک و شفاف کردن پوست صورت لازم است بدن را از جرم‌های اضافی و خلط‌های بیماری‌زا پاک و تصفیه کنید تا خون صاف و روشن و رقیق و طبیعی شود که بدین منظور می‌توانید از شربت افتیمون یا ایارج فقیرا یا ماء‌لجبین یا شربت تمرهندی و یا شربت انار و عناب استفاده کنید و پس از آن خلط غالب را باید از بدن پاکسازی کرد. برای شستشوی صورت نیز باید هر روز از آب دریا و آب جوشانده‌ی سبوس گندم یا آب جوشانده‌ی سبوس برنج و یا آب جوشانده‌ی گل زوفا یا آب جوشانده‌ی شنبلیله یا آب جوشانده‌ی افسنطین یا آب گرم ساده استفاده کنید و هر روز هل یا چکیده‌ی خنک بخورید.
برای درمان آن باید مغز تخم خیار، مغز تخم خربزه، تخم شاهی، تخم ترب و عدس از هرکدام ۱۰ گرم، همه را نرم بسایید، بعد با آرد جو، آرد باقلا، آرد نخود، آرد برنج و پودر کف دریا از هرکدام ۲۰ گرم مخلوط کنید و روزی یک تا سه مرتبه و هر بار یک قاشق از آن را برای صورت به کار ببرید، برای پوست خشک با کمی شیر و برای پوست چرب با کمی آب لیمو مخلوط کنید و به صورت ماسک بمالید و پس از چهار ساعت بشویید.
* یک برابر کتیرا را با ۵ برابر نشاسته نرم بسایید و هر شب کمی از آن را با کمی شیر مخلوط کنید و بمالید.
* بوره‌ی ارمنی را با مغز بادامی که نرم کوبیده شده باشد، مخلوط کنید، بعد با کمی شیر ترکیب کرده و بمالید.
* کندر، پوست ریشه‌ی نی و مغز تخم خربزه از هرکدام ۱ برابر و تخم ترب و تخم شاهی از هرکدام ۴ برابر، همه را نرم بسایید و هر شب کمی از آن را با آب ترب سیاه مخلوط کنید و بمالید و صبح بشویید.
* پوست، شهم و تخم خربزه (خربزه‌ی کامل) را خوب چرخ کنید یا بکوبید تا به صورت خمیری یکنواخت درآید، بعد مقداری بوره (اسید بوریک) با آن مخلوط کنید و بمالید و پس از ۳ یا ۴ ساعت بشویید و این عمل را روزی یک تا سه مرتبه تکرار کنید.
* اوشق ۱۰ گرم، ریشه‌ی اریسا ۵۰ گرم و گِل ارمنی، نشاسته و مغز تخم خربزه از هرکدام ۲۰ گرم، همه را مخلوط کنید و نرم بسایید، بعد با آرد نخود خام و آرد باقلا از هرکدام ۲۰ گرم ترکیب کرده و هر شب مقداری از آن را با آب شنبلیله‌ی تازه مخلوط کنید و هنگام خواب بمالید و صبح بشویید.
* زرنیخ قرمز ۵ گرم، گِل ارمنی ۲۰ گرم و تخم کلم و تخم شلغم از هرکدام ۳۰ گرم، همه را بسیار نرم بسایید و هر روز حدود یک قاشق شربت‌خوری از آن را با مقداری آب شنبلیله‌ی تازه مخلوط کنید و بمالید و پس از یک ساعت بشویید.
* اوشق و تخم شبدر از هرکدام ۱۰ گرم و تخم کلم، تخم کرفس، تخم کتان، تخم شنبلیله و سیاه‌دانه از هرکدام ۲۰ گرم، همه را بسیار نرم بسایید، بعد آن‌ها را با آرد مغز تخم خربزه، آرد مغز تخم خیار، آرد باقلا و آرد نخود از هرکدام ۳۰ گرم مخلوط کنید و روزی یک تا سه مرتبه و هر بار مقداری از آن‌ها را با مقداری سرکه ترکیب کرده و بمالید و بعد از ۱ یا ۲ ساعت صورت را با آب جوشانده‌ی گل بنفشه یا آب کرفس تازه بشویید.
* فلفل سیاه، بوره (اسید بوریک) و قسط از هرکدام ۱۰ گرم، تخم ترب ۳۰ گرم و ریشه‌ی اریسا ۵۰ گرم، همه را مخلوط کنید و بسیار نرم بسایید و هر روز مقداری از آن‌ها را با مقداری سرکه حل کنید و بمالید و پس از ۳ ساعت با آب جوشانده‌ی سبوس یا آب جوشانده‌ی پر سیاوشان بشویید و پس از خشک شدن با روغن بادام تلخ چرب کنید.
برگ درخت بادام تلخ و مشک ترامشیع را به میزان مساوی با هم بجوشانید و آب آن را روزی چند مرتبه بمالید.
شب‌ها هنگام خواب روغن بادام تلخ روی آن بمالید و صبح با آب جوشانده‌ی سبوس یا آب جوشانده‌ی بابونه یا آب جوشانده‌ی مریم گلی و یا آب جوشانده‌ی گل بنفشه صورت را بشویید.
* زعفران ۲ گرم، کتیرا ۱۰ گرم، مغز تخم خربزه و مغز تخم خیار از هرکدام ۲۰ گرم و نخود خام، عدس، باقلا و نشاسته از هرکدام ۳۰ گرم، همه را نرم بسایید و کمی از آن را با مقداری شیر مخلوط کنید و روی لک ماساژ دهید و چند مرتبه در طول هر روز این کار را تکرار کنید.
* هر مرتبه ۱۰ گرم ریوند چینی ساییده شده را در یک فنجان سرکه مخلوط کنید و به طور مرتب، روزی چند مرتبه روی آن مالش دهید.
* تخم نیلوفر، تخم شبدر، تخم شلغم و تخم ترب از هرکدام ۱۰ گرم و کف دریا، سیاه‌دانه، اشنان، نشاسته، مغز تخم خربزه و مغز تخم خیار از هرکدام ۲۰ گرم، همه را نرم بسایید و هر شب کمی از آن را با مقدار کمی شیر مخلوط کنید و بمالید.
* پوست حلزون و نشادر از هرکدام ۱ مثقال را نرم کوبیده و با دو استکان آب لیمو ترش مخلوط کنید و بمالید و پس از ۴ ساعت با آب گرم صورت را بشویید.
* نخود، باقلا، جو، تخم خربزه و مغز تخم خیار، همه را نرم کوبیده و الک کنید و هر شب هنگام خواب یک قاشق مرباخوری از آن را در چهار قاشق غذاخوری شیر تازه حل کنید و به محل بیماری بمالید و صبح با آب گرم بشویید.
* هر روز آب خیار و آب پیاز از هرکدام یک قاشق برداشته و کمی عسل اضافه کنید، بعد به محل بیماری بمالید و ۳ الی ۴ ساعت بعد با آب گرم بشویید.
* هر شب لک‌ها را با آب بارهنگ بشویید.
* اقاقیا و صندل از هرکدام ۱ مثقال را با یک استکان آب گل همیشه بهار مخلوط کنید و هر شب بمالید.
* تخم خربزه، آرد جو، آرد باقلا، آرد نخود، پوست لیموترش و سدر از هرکدام ۵ مثقال، همه را نرم کوبیده و هر شب ۲ قاشق غذاخوری از آن را با یک استکان شیر بجوشانید و به صورت بمالید و صبح با آب بشویید.
* هر شب مامیران را با سرکه و عسل مخلوط کنید و بر آن بمالید.
* هر شب زعفران را با نشاسته بر آن ضماد کنید.
* شب‌ها ماش کوبیده و موم را مخلوط کرده و بر آن ضماد کنید.
* تخم خربزه را با لردهایش کوبیده و شب‌ها بر آن ضماد کنید.
* آب لیمو را نمک بزنید و روزی سه مرتبه با پنبه روی آن بمالید.
* هر شب آب پیاز روی آن بمالید.
* پوست گرمک را به صورت بمالید و ۱ ربع صبر کنید تا خشک شود، بعد آن را بشویید.
* باقلای پخته را مانند خمیر درست کنید و هر شب به صورت بمالید و صبح آن را بشویید.
* هر شب ریشه‌ی درخت بادام تلخ ساییده شده را با روغن گل سرخ و سرکه مخلوط کنید و بر آن بمالید.
* آرد باقلا، آرد جو، آرد نخود خام، تخم خربزه و مغز تخم خیار از هرکدام ۱۰ مثقال، کف دریا و گِل ارمنی از هرکدام ۳ مثقال، همه را نرم کرده و هر شب یک قاشق مرباخوری از آن را با چهار قاشق غذاخوری شیر مخلوط کنید، به صورت بمالید و صبح با آب گرم بشویید.
* آرد نخود، آرد گرسنه، آرد باقلا، تخم ترب، تخم خربزه، مغز بادام تلخ، نشاسته، ریشه‌ی اریسا، کتیرا و گِل ارمنی، همه را نرم بسایید و با شیر مخلوط کنید، شب بمالید و صبح با آب گرم بشویید.
* کف دریا، گوگرد زرد، زاج سبز و نشادر از هرکدام ۱ مثقال، همه را نرم کنید، بعد با آب لیمو مخلوط کرده و روی آن بمالید.
* سه قسمت آب شاهی را با یک قسمت عسل مخلوط کنید و خوب به هم بزنید تا به شکل مایع درآید و صبح و شب به کمک پنبه به صورت بمالید و بگذارید تا خودش خشک شود و مدتی بعد با آب بشویید.
* آرد جو، تخم ترب، مغز بادام تلخ، مغز تخم خربزه، نشاسته، کتیرا و بوره را نرم و مخلوط کنید و با شیر بیامیزید، صبح و شب به صورت بمالید و مدتی صبر کنید، بعد با آب گرم بشویید.
* اگیر ترکی، زرآوند، کندر، دار فلفل و حب القار از هرکدام ۱۰ گرم و مصطکی رومی ۲۰ گرم، همه را نرم بسایید، بعد با ۵۰۰ گرم عسل مخلوط کنید و هر روز صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری از آن را میل فرمایید.
لک صورت توأم با غرور
برای برطرف کردن لک‌هایی که با غرور (جوش‌های صورت)همراه باشند باید مقداری انجیر خشک را خوب بجوشانید، بعد آب آن را صاف کرده و در یخچال نگه دارید، بعد نشاسته و اشنان را از هرکدام ۲۰ گرم و سفیدآب قلع، مردار سنگ، مقل ازرق، کندر، انزروت، مصطکی، بوره (اسید بوریک) یا به جای بوره برگ خشک شنبلیله و یا افسنطین از هرکدام ۱۰ گرم، همه را مخلوط کرده و بسیار نرم بسایید و هر شب کمی از داروها را با مقداری آب انجیر ترکیب کنید و هنگام خواب بمالید و صبح با آب لیمویی که کمی نمک به آن زده شده باشد بشویید.
لک‌های قهوه‌ای (بهق)
اگر پوست دچار لک‌های قهوه‌ای شده است، هر روزه مربای پوست هندوانه یا آب ترب یا سکنجبین، یا خاکشیر با سکنجبین و یا روغن زیتون با آب لیمو بخورید. برای درمان آن نیز اوشق ۱۰ گرم، ریشه‌ی اریسا ۵۰ گرم و نشاسته، نخود خام، باقلای مقشّر، گِل ارمنی و مغز تخم خربزه از هرکدام ۲۰ گرم، همه را نرم بسایید و هر شب کمی از آن را با مقداری آب شنبلیله‌ی تازه مخلوط کنید و بمالید.
* زرنیخ قرمز ۵ گرم، گِل ارمنی ۲۰ گرم، تخم شلغم و تخم کلم از هرکدام ۳۰ گرم، همه را نرم بسایید و هر مرتبه یک قاشق چای‌خوری از آن را با نیم فنجان آب شنبلیله‌ی تازه مخلوط کنید و بمالید و پس از ۱ ساعت بشویید.
* اوشق و تخم شبدر از هرکدام ۱۰ گرم، تخم کلم، تخم کتان، تخم کرفس، تخم شنبلیله و سیاه‌دانه از هرکدام ۲۰ گرم و نخود خام، باقلای مقشر، مغز تخم خیار و مغز تخم خربزه از هرکدام ۳۰ گرم، همه را مخلوط کرده و بسیار نرم بسایید و هر شب کمی از آن را با مقداری سرکه ترکیب کنید و هنگام خواب بمالید و صبح با آب جوشانده‌ی گل بنفشه و یا آب کرفس خام بشویید.
* قسط، بوره (اسید بوریک)، و فلفل سیاه از هرکدام ۱۰ گرم، تخم ترب ۳۰ گرم و ریشه‌ی اریسا ۵۰ گرم، همه را نرم بسایید و هر روز یک یا دو مرتبه و هر بار کمی از آن را با سرکه مخلوط کنید و بمالید و پس از سه ساعت با آب جوشانده‌ی پر سیاوش بشویید و پس از خشک شدن با روغن بادام تلخ آن را چرب کنید.
* مشک ترامشیع و برگ درخت بادام تلخ را بجوشانید و روزی سه مرتبه آب آن را روی لک‌ها بمالید.
* روزی سه مرتبه روی آن را روغن بادام تلخ بمالید و پس از ۳ ساعت با آب جوشانده‌ی سبوس یا آب جوشانده‌ی بابونه یا آب جوشانده‌ی مریم گلی و یا آب جوشانده‌ی گل بنفشه بشویید.
* زعفران ۲ گرم، کتیرا ۱۰ گرم، مغز تخم خربزه و مغز تخم خیار از هرکدام ۲۰ گرم و نخود خام، عدس، باقلای مقشر و نشاسته از هرکدام ۳۰ گرم، همه را بسیار نرم بسایید و هر بار کمی از آن را با کمی شیر مخلوط کنید و روزی چند مرتبه روی لک‌ها مالش دهید.
* هر بار ۱۰ گرم ریوند چینی ساییده شده را با یک فنجان سرکه مخلوط کنید و روزی چند مرتبه، کمی از آن را روی لک‌ها مالش دهید.
* تخم نیلوفر، تخم شلغم و تخم ترب از هرکدام ۱۰ گرم و تخم شبدر، سیاه دانه، کف دریا، مغز تخم خربزه، مغز تخم خیار و نشاسته از هرکدام ۲۰ گرم، همه را مخلوط کرده و نرم بسایید و هر شب هنگام خواب کمی از آن را با کمی شیر ترکیب کنید و روی لک‌ها مالش دهید.
* پوست کدو را بخشکانید و بعد بسوزانید و خاکسترش را با کمی سرکه مخلوط کنید و به صورت مرحم، روزی سه مرتبه روی لک‌ها بمالید.
* به حمام بروید و آهک و زرنیخ (واجبی- داروی نظافت) را با هم مخلوط کنید و روی آن بمالید و کمی صبر کنید، بعد بشویید و هنگامی که از حمام خارج شدید، مقداری آب ترب خام را با مقداری سکنجبین مخلوط کنید و بخورید و اگر پس از مصرف آن استفراغ کردید کمی آب لیمو میل کنید.
* ترتیزک را نرم بکوبید و با عسل مخلوط کنید و شب‌ها هنگام خواب بر آن ضماد گذارید.
* هر شب سیاه‌دانه‌ی کوبیده را بر آن ضماد کنید و روزی چند بار خود سیاه‌دانه را بو کنید.
* فلفل، آرد نخود و آرد باقلا را درهم با پیه مرغ مخلوط کنید و شب‌ها بر آن ضماد گذارید.
* اگر امکان دارد هر شب کمی آب منی را بر آن مالش دهید و بخوابید و صبح آن را بشویید.
* نخود الوند یا نخود مصری، تخم ترب و خردل را نرم و با سرکه مخلوط کنید و هر شب بمالید.
* هر شب گِل ارمنی ساییده را با سرکه مخلوط کرده و بمالید.
* گل شقایق، سقمونیا، شیطرج، خردل و تخم ترب را نرم بسایید، بعد صمغ آلو را در سرکه حل کنید، سپس داروها را با آن مخلوط کرده و شب‌ها روی آن بمالید.
* شیطرج، عاقرقرها، تخم ترب، کندش و خردل را نرم کوبیده، بعد با سرکه مخلوط کنید و هر شب بر آن بمالید.
* گل کوشه را نرم کرده و با سرکه مخلوط کنید و شب‌ها روی آن بمالید.
* کندر، شیطرج، تخم ترب، شحم حنظل، خردل سیاه و سفید، مویزج و سقمونیا، همه را نرم کرده، بعد با سرکه مخلوط کنید و شب‌ها بر آن بمالید.
لک‌های سیاه بدن
برای درمان لک‌های سیاه بدن باید قسط تلخ، شیطرج، زرنیخ و فلفل سیاه، همه را کوبیده و پس از مخلوط کردن در ظرف مسی سفید نکرده بریزید و بگذارید تا چند روز بماند، بعد مقداری براده‌ی آهن در آن ریخته و هر روز روی لک‌ها بمالید.
* پوست گرمک را بر آن بمالید و حدود ۱۵ دقیقه صبر کنید تا کاملاً خشک شود، بعد بشویید.
* کرفس کوبیده را با گوگرد و بوره مخلوط کنید و شب‌ها بر آن ضماد گذارید.
* هر شب به رب نارنج نمک بزنید و روی آن بمالید و صبح بشویید.
ماه گرفتگی
برای برطرف کردن آثار ماه گرفتگی که روی پوست مانده باشد، هر شب فضله‌ی گنجشک را بر آن ضماد کنید.
هر شب شنبلیله‌ی کوبیده را بر آن ضماد کنید.
* برای مدت زیادی، پسته‌ی وحشی را نرم کوبیده و هر شب هنگام خواب بر روی آن ضماد کنید.
* شتر که ذبح شد، شش آن را تا گرم است روی لک ماه گرفتگی بگذارید و هر روز این کار را تکرار کنید.
* هر شب شاهی تازه را بکوبید و هنگام خوابیدن روی آن ضماد کنید.
* شب‌ها هنگام خوابیدن زرده‌ی تخم مرغ خام را با عسل مخلوط کرده و روی لک ماه گرفتگی ضماد کنید.
لک‌های آبستنی
برای برطرف کردن لک‌های آبستنی یعنی لک‌هایی که در طول بارداری ایجاد می‌شوند، باید مردارسنگ ۱۰ گرم، پوست تخم مرغ و تخم ترب از هرکدام ۲۰ گرم و باقلای مقشر، نشاسته، مغز بادام تلخ، مغز تخم خیار و مغز تخم خربزه از هرکدام ۳۰ گرم، همه را نرم بسایید و هر شب هنگام خواب کمی از آن را با کمی شیر مخلوط کنید و روی لک ضماد گذارید و صبح به وسیله‌ی پنبه و گلاب یا آب بشویید.
لک‌های سرخ رنگ
برای برطرف کردن لک‌های سرخ رنگ (سرخ و لیک) باید به رب نارنج نمک بزنید و روزی سه مرتبه آن را روی لک‌ها بمالید و مدتی صبر کنید تا خشک شود، بعد بشویید.
* روزی سه مرتبه برگ‌های تازه‌ی کاهو را بکوبید و روی آن ضماد کنید.
* دویست گرم برگ ازگیل یا میوه‌ی ازگیل و یا برگ و میوه را با هم در یک لیتر آب بجوشانید، بعد کنار آتش بگذارید تا ته‌نشین شود، سپس ته‌نشین شده‌ی آن را با اُسرین یا یکی از کرم‌های زیبایی مخلوط کنید و هر شب بمالید.
لک‌های سفید
لکه‌های سفید (برص) از دست رفتن رنگدانه‌ی طبیعی در قسمت‌هایی از پوست است که بیشتر در صورت و دست‌ها رخ می‌دهد. این بیماری در بالغین جوان از همه شایع‌تر است و نیز گاهی به صورت خانوادگی مشاهده می‌شود. افراد مبتلا به برص دارای پچ‌های نامنظمی از پوست رنگ پریده، به علت از دست رفتن ملانین رنگ‌دانه‌ای که باعث ایجاد رنگ پوست می‌شود هستند. این اختلال در افراد تیره پوست مشهودتر است. در حدود نیمی از همه‌ی موارد برص قبل از سن ۲۰ سالگی ایجاد می‌شود. این وضعیت منجر به ناراحتی جسمی نمی‌شود اما تعدادی از بیماران به علت تغییر رنگ پوستشان دچار مشکل روحی می‌شوند.
به نظر می‌رسد که برص یک اختلال خود ایمنی است که در آن پادتن‌هایی توسط بدن تولید شده که علیه بافت‌های خودی عمل می‌کنند. در چنین شرایطی پادتن‌ها سلول‌های تولید کننده‌ی ملانین در پوست را تخریب می‌کنند. حدود یک نفر از هر ۳ فرد مبتلا به برص دارای سابقه‌ی خانوادگی هستند. به همین نسبت هم دارای یک نوع اختلال خود ایمنی دیگر مثل کم‌خونی بدخیم می‌باشند. از دست رفتن رنگ پوست به صورت تدریجی، در طی ماه‌ها حتی سال‌ها رخ می‌دهد. علایم آن عبارتند از:
– پچ‌های پوستی بدون رنگ‌دانه ممکن است در هر قسمتی از بدن به وجود آیند اما در صورت و دست‌ها شایع‌ترند.
– در بعضی موارد بر روی نواحی پوستی مبتلا، موهای سفیدی به علت از دست رفتن رنگدانه‌ی فولیکول‌های مو مشاهده می‌شوند.
گاهی ممکن است بیماران در نواحی وسیعی از پوست خود رنگ‌دانه را از دست بدهند، در چنین مواردی احتمال دارد که بقیه‌ی پوست را سفید کنند تا رنگ کلی پوست یکنواخت‌تر به نظر رسد. هیچ علاج قطعی برای برص وجود ندارد و اغلب پچ‌های بدون رنگ‌دانه به آهستگی شروع به بزرگ شدن می‌کنند. با این وجود حدود ۳ نفر از هر ۱۰ فرد مبتلا، رنگ طبیعی پوستشان را به طور خود به خودی باز می‌یابند.
اگر مبتلا به لک‌های پیسی (لک‌های سفید) شده‌اید، ضمن پرهیز از خوردن ذرت، شیر، لبنیات، ماهی و خوراکی‌هایی که طبیعت آن‌ها سرد هستند و هم چنین خوردن آب زیاد و غذاهای شب مانده، باید از خوراک‌هایی که موافق این بیماری هستند زیاد استفاده کنید، مانند: آش گشنیز با آب غوره، آش تمرهندی، آش سماق، آش زرشک، آش آلو، آب لیمو، آبغور، آلو، زرشک، غازیاقی و ایارج فیقرا. ضمناً بوییدن گل نرگس هم مفید می‌باشد.
برای درمان آن می‌توانید زنیان و بادیان را به نسبت مساوی و به اندازه‌ی هر دوی آن‌ها تخم کرفس مخلوط کنید و هر روز صبح یک قاشق غذاخوری از آن را بجوشانید و آب صاف کرده‌ی آن را قبل از صبحانه بنوشید و هفته‌ای یک روز از آن استفاده نکنید و به جای آن، صبح ناشتا یک قاشق شربت‌خوری اطریفل کبیر بخورید و در طول همان روز هم سه مرتبه، هر بار مقداری مربای هلیله را با دانه‌هایش میل فرمایید.
* زفت، خردل، خربق سفید، خربق سیاه، مویزج، کندش، آهک، زرنیخ، اوشق، بورق، پیاز عنصل خشک، شیطرج، عاقرقرها، سیاه‌دانه، گوگرد زرد و پوست ریشه‌ی کبر را به نسبت مساوی نرم بسایید، بعد با روغن تخم کتان مخلوط کنید و روزی سه مرتبه روی لک‌ها بمالید و لک را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید تا سرخ رنگ شود و بعد آن را با سرکه بشویید.
* زراریح، فضله‌ی کبوتر، تخم ترب و فرفیون را نرم بسایید، بعد با مقداری سرکه و مقداری عسل مخلوط کنید و بمالید و مدتی صبر کنید تا روی لک بماند و کمی ایجاد زخم کند و پس از این که زخم ایجاد شد از داروهای ترمیم زخم استفاده کنید.
* رناس، مرمکی، نیل، رنگ برگ، شیطرج و براده‌ی آهن را نرم بسایید و با کمی سرکه مخلوط کنید و بمالید.
* هر روز بادمجان پخته شده‌ی له شده را روی لک‌ها ضماد کنید و قبل از هر بار مصرف، موضع را با آب جوشانده‌ی مازو یا آب زاج سفید بشویید.
* اگر مقدار لک کم است و در محدوده‌ی چشم قرار ندارد، روی آن تیزاب بمالید، پس از چند روز حالت یک لایه‌ی خشک را ایجاد می‌کند و بعد درمان می‌شود.
* گوگرد زرد و گوگرد سفید را به نسبت مساوی با کمی روغن زیتون مخلوط کنید و هر شب بمالید.
* بورق، خربق سیاه، مازریون و فلفل سیاه از هرکدام ۱۰ گرم، همه را نرم بسایید، بعد در سرکه ریخته و بپزید و پس از پخته شدن زاج، براده‌ی آهن، بوره‌ی سرخ و کف دریا از هرکدام ۵ گرم را با ۱۰ عدد زراریج بسایید و بعد همه را مخلوط کرده و اول موضع را با نطرون بشویید، بعد آن دارو را روی لک‌ها ضماد کنید. باعث می‌شود که پوست حالت زخم به خود بگیرد که در این صورت باید پس از آن از داروهای ترمیم زخم استفاده شود.
* گل گاوزبان، تخم ترشک، غازیاقی، شاه‌تره، کشمش و جو از هرکدام ۵۰ گرم، بادرنجبویه و غافث از هرکدام ۳۰ گرم، ریشه‌ی خطمی، ریشه‌ی مجو و رازیانه از هرکدام ۴۰ گرم و تخم خرفه، تخم کاهو، تخم کاسنی، تخم گشنیز، سنامکی و بسفایج از هرکدام ۱۰ گرم، همه را نیم‌کوب کرده و به پنجاه قسمت تقسیم کنید و هر روز یک قسمت از آن را بجوشانید و قبل از هر غذا یک سوم از آب صاف کرده‌ی آن را بنوشید و نیز پوست هلیله‌ی زرد، پوست هلیله‌ی کابلی، هلیله‌ی سیاه، قاریقون، ریوند چینی، اذخرمکی و زنجبیل از هرکدام ۱۰ گرم، همه را نرم بسایید و بعد از هر غذا یک قاشق چای‌خوری از آن را کفلمه کنید و در مدتی که مشغول معالجه هستید، روزی سه مرتبه روی لک‌ها روغن تخم شلغم بمالید.
* دارفلفل، اگیر ترکی، کندر، پوست هلیله‌ی زرد، حب القار، مصطکی و زرآوند از هرکدام ۱۰ گرم، همه را نرم بسایید، بعد با ۵۰۰ گرم عسل مخلوط کنید و صبح و ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری از آن را میل فرمایید.
* سلیخه، سعد کوفی، میخک، فلفل سیاه، برنگ کابلی، تربد، شکر سرخ، جوز هندی و تخم نیلوفر از هرکدام ۲۰ گرم، همه را نرم بسایید و با ۱ کیلو عسل مخلوط کنید و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را میل فرمایید.
* شوره‌ی قلم یک برابر و زاج سیاه دو برابر، هر دو را با کمی تیزاب مخلوط کنید و روی لک‌ها بمالید.
* هر روز صبح ناشتا ۵ گرم تخم شاهی کوبیده شده را با نیم یا یک لیوان شیر بز بخورید و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه به اندازه‌ی یک مغز فندق تریاق کبیر بخورید.
* غازیاقی، رناس و شیطرج را نرم بسایید و با کمی سرکه مخلوط کنید و بمالید.
* تخم شاهی، خون خشک پرستو و لاجورد را نرم بسایید، بعد با سرکه مخلوط کنید و بمالید.
* پوست کدوی خشک، کف دریا، خون کبوتر خشک و سیاه‌دانه را نرم بسایید، بعد با کمی سرکه مخلوط کنید و بمالید.
* ریشه‌ی درخت انجیر را نرم بسایید و با کمی سرکه مخلوط کنید و بمالید.
* صندل سرخ و زاج سبز را نرم بسایید، بعد با آب لیمو مخلوط کنید و بمالید.
* جدوار را نرم بسایید و با کمی سرکه مخلوط کنید و بمالید.
* کندش را بسیار نرم بسایید، بعد با کمی عسل مخلوط کنید و بمالید.
* نشادر را با کمی روغن گل یا زرده‌ی تخم مرغ خام مخلوط کنید و بمالید.
* تنطوریُد را به موضع بمالید، مدتی صبر کنید و بعد در آب سرد شستشو دهید و آن قدر تکرار کنید تا کاملاً مرتفع شود.
* در حمام حنا و نوره را به میزان مساوی مخلوط کرده و روی آن بمالید و کمی صبر کنید، سپس بشویید و پس از حمام، آب ترب خام را با سکنجبین مخلوط کنید و میل فرمایید و اگر استفراغ کردید مقداری آب لیمو بخورید.
* پوست کدو را خشکانده و بسوزانید و خاکسترش را با سرکه مثل خمیر درآورده و شب‌ها بر آن بمالید.
* هر شب مامیران را با عسل یا سرکه بر آن بمالید.
* گل خطمی سفید را بخیسانید، بعد با جوش شیرین خمیر کرده و شب‌ها بر آن بمالید.
* شب‌ها سماق، فضله‌ی گنجشک و سرکه را با هم مخلوط و بر آن ضماد کنید.
* فضله‌ی کبوتر، آرد گندم و نفت سیاه را با هم مخلوط کرده، و چند روز، روزی دو بار بر آن ضماد کنید.
* ساق و برگ سماق را جوشانده و له کنید، بعد با عسل مخلوط کرده و شب‌ها آن را بر موضع ضماد کنید.
* شب‌ها ضماد سیاه‌دانه‌ی کوبیده را بمالید و روزی چند بار خود سیاه‌دانه را بو کنید.
* در صورت امکان شب‌ها کمی آب منی بر آن مالش دهید و هر روز سیاه‌دانه را با سرکه بخورید.
* بادنجان را بجوشانید، بعد بکوبید و با روغن زیتون مخلوط کنید و باز بجوشانید تا آب آن کاملاً بخار شود و آن چه می‌ماند مثل مرهم، شب و روز دایم روی آن گذارید تا بهبود یابد.
* پنج روز نهار آش آب‌غوره خورده و پس از آن ۱۰ گرم گل قند بخورید، روز بعد ۱۰ گرم گل سرخ را با آبدوغ خیار میل کرده و سه مرتبه این کار را تکرار کنید، بعد از روز آخر که روز هجدهم می‌شود، هر روز ۱۰ گرم غاریاقی خشک را با عسل مخلوط کرده، بخورید و چند روز ادامه دهید و از خوردن لبنیات و ترشی‌جات در روزهایی که غازیاقی می‌خورید بپرهیزید و همراه با خوردن غازیاقی خوراکی‌هایی که طبیعت خنک دارند را زیاد میل کنید.
* اول مُسهل قوی بخورید، بعد ۳/۵ گرم بزر غازیاقی، نیم گرم زنجبیل، نیم گرم عاقرقرها و نیم گرم ریشه‌ی درخت توت کوبیده را با عسل مخلوط کنید و بخورید و همان موقع موضع را عریان کرده و در آفتاب گذارید تا خوب عرق کند و اصلاً آب نخورید و این کار را تا ۱۵ روز انجام دهید. پس از سه روز جوش‌هایی مثل آبله روی لکه پیدا می‌شوند که علامت بهبودی است، باز هم ادامه دهید.
* برگ غازیاقی تازه را بکوبید و با نرم شده‌ی دانه‌های خشخاش مخلوط کنید و شب‌ها مانند خمیر بر روی سفیدی‌های ببندید.
* سیر یا موسیر را در نشادر بکوبید و روی آن بمالید و این کار را هر شب تکرار کنید.
* مخلوطی از پیاز، عسل، نمک و باروت را روی آن گذارید.
* شب‌ها مقداری موم و همان اندازه روغن و سه برابر موم و روغن، آب کنگر را مخلوط کرده و روی آن گذارید.
* هر روز غازیاقی را با برنج بپزید و مانند سبزی پلو بخورید.
* هر شب سوسن زرد را بر آن ضماد کنید.
* یک مثقال زفت را در سرکه حل کنید، بعد پنج مثقال آرد نخود سفید و شیطرج و عاقرقرها از هرکدام دو مثقال را نرم کرده و با آن‌ها مخلوط کنید و شب‌ها روی آن بمالید.
* دو مثقال سیاه‌دانه و ۱ مثقال گِل ارمنی را بکوبید و با یک استکان سرکه مخلوط کرده و شب‌ها روی آن بمالید.
* روغن زرده‌ی تخم مرغ را بگیرید و نشادُر، کف دریا و زاج سبز کوبیده را در آن حل کنید و شب‌ها بمالید و انیسون، بادیان و تخم کرفس را جوشانده، آبش را با سکنجبین مخلوط کرده و صبح‌ها بخورید.
* خربق سیاه و سفید، خردل، کشمش کولی، کندش، زرنیخ سُرخ، اوشق، گِل ارمنی، پیاز عنصل، شیطرج، عاقرقرها، سیاه‌دانه، گوگرد زرد و پوست ریشه‌ی کبر را می‌توانید هم جدا جدا و هم مجموعاً به صورت مالیدنی به کار برید.
* یک مثقال مویزک را نرم کرده و در سرکه حل کنید، بعد نوره، کندش، شیطرج هندی، تخم خردل، شحم حنظل و خربق سیاه و سفید از هرکدام ۱ مثقال را نرم کرده و در سرکه‌ها مخلوط کنید، اول با یک تکه پارچه‌ی تمیز خوب محل بیماری را ماساژ دهید تا قرمز شود، بعد داروی فوق را روی آن بمالید و هر روز این کار را ادامه دهید.
* استخوان ساق پای خوک را بسوزانید و بکوبید، بعد با عسل مخلوط کرده و شب‌ها بر آن ضماد کنید.
* برگ‌های گل کلم را بکوبید و با سرکه مخلوط و هر شب بر آن ضماد کنید.
* هر شب روغن برگ ترب را روی آن‌ها بمالید.
* یک مثقال کندش کوبیده را با یک استکان خون کبوتر و یک استکان سرکه مخلوط کرده و هر شب روی آن مالش دهید و بخوابید.
* ریشه‌ی کبر، شیطرج هندی، تخم ترب سیاه، گل ارمنی، قسط تلخ و خردل سرخ، همه را نرم و با سرکه مخلوط کرده و شب‌ها روی آن بمالید.
* شیطرج، عاقرقرها، مازو، خردل سُرخ، گل شقایق، مرمکی و کمی زرنیخ سرخ را کوبیده و در خون بُز حل کنید و بمالید.
* تخم ترب، مرمکی، کتیرا، قسط تلخ، قطران، زاج سبز و گوگرد زرد را کوبیده و با سرکه مخلوط کنید و هر شب روی آن بمالید.
* خردل سُرخ، خربق سیاه و سفید، مویزک، کندش، آهک آب ندیده،پیاز عنصل، شیطرج، فرفیون، عاقرقرها، قاریقون، صبر زرد، پوست هلیله‌ی زرد، هلیله‌ی سیاه، انیسون و کمی زرنیخ را نرم کنید سپس با سرکه مخلوط کرده و هر روز روی آن بمالید.
* کندش را بسیار نرم بسایید و در روغن زرده‌ی تخم‌مرغ مخلوط کنید و شب‌ها روی آن بمالید.
* زاج سیاه، مویزج، مُرّ، فوه، گِل ارمنی، شیطرج، براده‌ی آهن و نیل، همه را نرم کرده، با سرکه مخلوط کنید و شب‌ها روی موضع بمالید.
* جوش شیرین را با آب گل خطمی مخلوط کنید و روزی سه بار بمالید.
* آمله‌ی مقشر، سنامکی، تربد مجوف، بسبایج، هلیله‌ی سیاه، پوست هلیله‌ی زرد و پوست هلیله‌ی کابلی از هرکدام ۱۰ گرم و افتیمون شامی، مصطکی رومی و استوخدوس هندی از هرکدام ۴۰ گرم، همه را نرم بسایید، بعد ۵۰ گرم کشمش را جداگانه خوب بکوبید، سپس همه را با ۱ کیلو عسل مخلوط کرده و صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری از آن را میل کنید.
کیست سباسه
کیست سباسه که (کیست اپیدرموئید) هم نامیده می‌شود، به صورت یک توده‌ی نرم است که در زیر پوست به دلیل التهاب یک فولیکول مو به وجود می‌آید. این ساک توسط سلول‌های مرده‌ی پوستی و سبوم که یک ترشح روغنی از غدد سباسه است پر می‌شود. بعضی کیست‌ها دارای یک منفذ مرکزی تیره می‌باشند. کیست‌های سباسه معمولاً بر روی سر، صورت، تنه و دستگاه تناسلی ایجاد می‌شوند، اما ممکن است در هر قسمتی از بدن هم به وجود آیند. هر چند این کیست‌ها بی‌ضررند اما گاهی بزرگ شده و منظره‌ی ناخوشایندی پیدا می‌کنند. یک کیست سباسه که توسط باکتری‌ها عفونی شده ممکن است ملتهب و دردناک گشته و در نهایت بترکد.
اگر یک کیست سباسه هیچ مشکلی ایجاد نکند می‌توان آن را بدون درمان رها ساخت، با این وجود در صورتی که کیست خیلی بزرگ و دردناک شود می‌توان تحت بی‌حسی موضعی آن را برداشت. کیست را معمولاً باید دست‌نخورده خارج ساخت، زیرا در صورتی که ساک و محتویات آن به طور کامل خارج نشوند می‌توانند مجدداً عود کنند. اگر کیست عفونی شود احتمال دارد مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها یا برش و تخلیه‌ی کیست ضرورت پیدا کند.
زونا
هرپس زوستر که اغلب آن را به نام زونا می‌شناسند با بروز تاول‌هایی دردناک در مسیر یک عصب خاص مشخص می‌شود. این تاول‌ها معمولاً فقط در یک سمت بدن ایجاد می‌شوند و اغلب در سینه و شکم و یا صورت به وجود می‌آیند. در افراد مسن‌تر ممکن است درد آن، چندین ماه بعد از این که تاول‌ها از بین رفتند نیز طول بکشد.
زونا بر اثر ویروس واریسلازوستر (۱) ایجاد می‌شود. این ویروس ابتدا باعث بیماری آبله مرغان شده، اما بعد در سلول‌های عصبی مخفی می‌شود. وقتی این ویروس دوباره فعال می‌گردد باعث بیماری زونا می‌شود. دلیل این فعال شدن مجدد ویروس مشخص نشده است اما اغلب در هنگام استرس و یا بروز یک بیماری این ویروس دوباره فعال می‌شود. این بیماری بیشتر در افراد مسن و در سنین ۵۰ تا ۷۰ سالگی دیده شده است. افرادی که دارای سیستم ایمنی مختل شده‌ای هستند (مثل مبتلایان به ایدز) یا کسانی که تحت شیمی درمانی می‌باشند بیشتر به این ویروس حساس هستند.
ویروس (وریسلازوستر) به آسانی با تماس مستقیم با یک تاول منتقل می‌شود و می‌تواند در کسانی که قبلاً به این ویروس گرفتار نشده‌اند ایجاد بیماری آبله مرغان کند. در ابتدای بیماری، ممکن است قسمتی از پوست فرد دچار گزگز، خارش و یک درد شدید شود. بعد از چند روز علایمی مثل تاول‌های پوستی، تب، خستگی و سردرد ایجاد می‌شوند. در عرض ۳ یا ۴ روز این تاول‌ها دلمه می‌بندند و بعد از ۱۰ روز این دلمه‌ها از بین می‌روند اما ممکن است جایشان باقی بماند.
لکه‌های مادرزادی
لکه‌های مادرزادی لکه‌های رنگی در پوست هستند که در موقع تولد یا بلافاصله پس از آن ایجاد می‌شوند. لکه‌های رنگی پوست خیلی از کودکان لکه‌های مادرزادی نامیده می‌شوند که ممکن است در موقع تولد یا هفته‌های اول زندگی ظاهر شوند.
دو نوع لکه‌ی مادرزادی وجود دارند: همانژیم‌ها که از عروق کوچک خونی زیر سطح پوست و لکه‌های رنگی که از سلول‌های متراکم رنگی پوست تشکیل می‌شوند.
اگرچه ممکن است آن‌ها برای والدین ناخوشایند و ناراحت کننده باشند اما معمولاً بی‌ضرر هستند و به ندرت باعث ناراحتی می‌شوند.
لکه‌های همانژیوم
این گروه از لک‌ها یا خال‌های مادرزادی شامل: استورک مارک‌ها (۲) به نام خال‌های توت‌فرنگی و خال‌های شرابی می‌باشند.
استورک مارک‌ها از خال‌های مادرزادی بسیار شایع هستند و می‌توانند در بیش از نیمی از نوزادان در موقع تولد وجود داشته باشند. استورک مارک‌ها به صورت صاف و لکه‌های صورتی کم‌رنگ هستند و معمولاً در بین دو ابرو یا پشت گردن قرار دارند. این لکه‌های مادرزادی معمولاً در سن ۱۸ ماهگی از بین می‌روند. خال‌های توت‌فرنگی جزء خال‌های مادرزادی شایع هستند و حدوداً در یک پنجاهم کودکان ایجاد می‌شوند. این لکه به صورت یک خال کوچک صاف و قرمز است که در موقع تولد وجود دارد. این نوع خال به سرعت رشد کرده و در سال اول زندگی برجسته می‌شود اما زمانی که کودک به سن ۵ سالگی می‌رسد به کلی محو می‌شود.
لکه‌هایی نیز وجود دارند به نام لکه‌های شرابی که حدوداً در یک، سه هزارم نوزادان ایجاد می‌شوند و معمولاً دایمی هستند، به خصوص اگر در صورت کودکی به وجود آیند ممکن است ناخوشایند باشند. در موارد نادر خال شرابی روی صورت همراه است با عروق خونی غیرطبیعی در مغز که می‌توانند صرع ایجاد کنند.
لکه‌های رنگی پوست
این گروه از لکه‌های مادرزادی شامل خال‌های آبی مغولی و خال‌های سیاه می‌باشند. خال‌های آبی مغولی نواحی متمایل به آبی در پوست و نامنظم هستند، این خال‌ها معمولاً در پشت و باسن کودکان سیاه و آسیایی دیده می‌شوند و ممکن است با کبودشدگی اشتباه شوند. این‌ها معمولاً زمانی که کودک ۱۰ ساله می‌شود از بین می‌روند. خال‌ها و لکه‌های سیاه، برجسته و دایمی می‌باشند. وجود خال سیاه موقع تولد بسیار نادر است و به ندرت ممکن است این خال‌ها در اینده سرطانی شوند.
اقدامات لازم:
اکثر لکه‌های مادرزادی با رشد کودک ناپدید می‌شوند. با وجود این خال‌های توت‌فرنگی که روی پلک وجود دارند قبل از این که بزرگ شدن آن‌ها بتواند روی دید کودک تأثیر بگذارد معمولاً در هفته‌های اول تولد درمان می‌شوند. ممکن است برای چروکیده کردن آن کورتیکواستروئیدها به صورت خوراکی و یا به صورت تزریقی به داخل خال داده شوند و یا به وسیله‌ی درمان لیزر برداشته شوند. خال‌های مادرزادی دایمی مثل خال‌های شرابی می‌توانند به وسیله‌ی جراحی لیزر درمان شوند. این درمان معمولاً در دوران شیرخوارگی انجام می‌شود تا اثر زخم به حداقل برسد. تمام خال‌های سیاه بایستی از لحاظ تغییرات اندازه، شکل و رنگ کنترل شوند. اگر خال‌های سیاه سرطان ایجاد کنند به وسیله‌ی جراحی برداشته می‌شوند.
لکه‌های ناشی از سرما
لکه‌های ناشی از سرما، تورم‌هایی خارش‌دار، دردناک و به رنگ بنفش مایل به قرمزی هستند که بر روی انگشتان دست و پا ظاهر می‌شوند و در کودکان و افراد مسن شایع‌تر هستند. لکه‌های سرما در نتیجه‌ی باریک شدگی بیش از حد عروق خونی زیر پوست در آب و هوای سرد به وجود می‌آیند. تورم‌ها، زمانی که در معرض سرما قرار می‌گیرند دردناک شده و به محض گرم شدن پوست خارش‌دار می‌شود.
لکه‌های سرما معمولاً بدون درمان ناپدید می‌شوند اما ممکن است عود کنند. کودکان و افراد مسن یا غیرفعال باید لباس کافی شامل دستکش، جوراب و کلاه بپوشند تا به حفظ گرما و پیش‌گیری از پیدایش لکه‌های سرما کمک شود. اگر مستعد لکه‌های سرما هستید، هنگامی که در معرض هوای سرد قرار گرفتید، انجام ورزش ممکن است به افزایش جریان خون به دست‌ها و پاهایتان کمک کند.
پاک کردن خال کوبی‌ها
برای برطرف کردن آثار خال کوبی‌های روی پوست باید اول با آب گرم نطرون یا بوره‌ی ارمنی که در آب گرم حل کرده‌اید، محل خال‌کوبی شده را بشویید، بعد سقز را در عسل حل کنید و روی آن ضماد گذارید و آن باید تا سه روز روی محل بماند و پس از سه روز باز کنید و موضع را با آب نمک بشویید، سپس کمی صبر کرده، بعد باز هم به دستور قبلی عمل کنید و این کار را تا نتیجه‌ی کامل ادامه دهید.
* عسل بلادر را روی قسمت‌های خال‌کوبی شده بمالید و با سوزن خال‌کوبی روی آن بزنید تا عسل‌های بلادر در پوست نفوذ کند. این عمل باعث می‌شود که پوست خورده شده و زخم شود، بعداً برای بهبود یافتن زخم از پمادهای مناسب استفاده کنید.
* هر روز چند مرتبه یک قطعه زاج سفید را تر کنید و روی آن بکشید و آن قدر این کار را ادامه دهید تا کاملاً برطرف شود.
* روی خال‌کوبی‌ها تیزاب بمالید، پس از چند روز یک لایه از پوست خشک می‌شود و بر طرف می‌گردد.
پی‌نوشت‌ها:
۱٫Varicella zoster
۲٫Stork marks
منبع مقاله :
حاجی شریفی، احمد، (۱۳۹۵)، دائرهالمعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پانزدهم.
