معرفی لاواند و خواص درمانی آن

لاواندها گونه‌های مختلفی دارند که چند گونه از آنها نسبت به دیگر گونه‌ها مرغوبتر بوده و در طب سنتی نیز کاربرد دارند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه‌ی لاواندِ معروف که به آن لاواند حقیقی می‌گویند اشاره شده است.

نام علمی:

Lavandula vera DC.، نام فرانسه Lavande vraie و نام انگلیسی آن Lavender می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، لاواند حقیقی، لونده اصلیه و خزامی نامیده شده است.

تیره گیاه:

نعناع Labiatae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است با ساقه‌هایی متعدد به ارتفاع حدود ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متر و ساقه‌ها در قاعده، حالت چوبی پیدا می‌کنند. برگ‌های آن سبز، متقابل، باریک، دراز و نوک تیز می‌باشند. در انتهای شاخه‌ها، گل دهنده و گل‌های آن آبی رنگ، معطر و مطبوع و چنانچه کمی له شوند بوی آنها قویتر شده و طعمی تلخ پیدا می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اسطوخودوس، گیاهی آرامبخش

 

طبیعت گل:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

لاواند در نواحی جنوبی آلپ به صورت خودرو می‌روید و در اغلب کشورها و ایران نیز به صورت پرورشی کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در اسانس لاواند:

اسانس لاواند از سرشاخه‌های گلدار و یا از گل‌های گیاه به دست می‌آید که قسمت اعظم آن را استات لینالیل تشکیل می‌دهد و به علاوه دارای اترهای بوتیریک، پروپیونیک و والرینیک، لینالول آزاد، ژرانیول، اترهای لینالیل و ژرانیل، پینن، سینئول و بورنئول می‌باشد.

بخش مورد استفاده:

گل. در ضمن اسانس به دست آمده از گل‌های گیاه نیز در صنایع مختلف از جمله صنعت عطرسازی کاربرد دارد.

نحوه مصرف:

معمولاً گل‌ها را به صورت دم کرده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.

خواص درمانی:

آرام‌بخش و مفید برای طپش قلب و ناراحتی‌های های عصبی، مسکن سردردهای یکطرفه و ضد سرگیجه، نیرودهنده و بازکننده انسدادها، تقویت کننده معده و صفرابر، ادرارآور و ضد کرم، خارج کننده گاز معده و روده و بادشکن، تسکین دهنده سردردهای مقاوم و مقوی کبد و طحال، اشتهاآور و رفع کننده گرفتگی‌ها، برطرف کننده اختلالات کبدی و دفع کننده ترشحات مهبلی، برطرف کننده حالت تهوع و ضد صرع، برطرف کننده ضعف عمومی و ضد سیاه سرفه می‌باشد. در ضمن برای لرزش، آب آوردن بدن، ضعف اعصاب، آسم و گریپ نیز مفید است. در استعمال خارجی جوشانده لاواند، کاهنده درد و ناراحتی‌های روماتیسمی، نقرس، کوفتگی‌ها، خون‌مردگی‌ها و دررفتگی‌های اعضای بدن و ضدعفونی کننده زخم‌ها می‌باشد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (۱۳۹۵)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از ۴۰۰ نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.