معرفی وسمه و خواص درمانی آن

وسمه گونه‌های مختلفی دارد و چندین گونه از آنها در ایران به صورت خودرو انتشار دارند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها اشاره شده است.

نام علمی:

Isatis tinctoria L.، نام فرانسه Pastel و نام انگلیسی آن Woad می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، وسمه، ورد النیل، نیل بری، کتم و خطر (برگ گیاه) نامیده شده است.

تیره گیاه:

شب‌بو Cruciferae

نوع گیاه:

بوته.

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی و چند ساله به ارتفاع حدود یک متر با ساقه‌های ایستاده و شاخه‌های تنک، برگ‌های آن به صورت گروهی و کمانی شکل، قسمت پایین برگ‌ها سفید و قسمت بالای آنها سبز، بیضوی، دندانه‌دار و براق است. گل‌های آن مجتمع و زردرنگ و میوه‌اش خورجین و به رنگ سیاه می‌باشد.

نکته:

از تخمیر کردن برگ‌های گیاه ماده‌ی آبی رنگ سیر به نام وسمه گرفته می‌شود.

طبیعت برگ:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب کشورها خصوصاً در چین انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گیاه وسمه:

مواد اندیکال، اندوکسیل، ایزاتان و لابنزیم در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

برگ

خواص درمانی:

برگ‌ها و قسمت‌های مختلف گیاه در استعمال داخلی کاربرد ندارند. برای مشکی کردن، تقویت و بلند شدن موها و ابرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. جهت مشکی کردن موها ابتدا موها را شسته سپس با حنا رنگ نموده مجدداً شسته آنگاه وسمه را با آب مخلوط کرده روی موها بگذارید تا رنگ بگیرد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (۱۳۹۵)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از ۴۰۰ نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.